ภาษิตโบราณอีสานนี้บางส่วนจะปรากฏอยู่ในคำผญา แต่มีบางส่วนจะเป็นคำกลอนหรือข้อความสั้นๆ ที่มีความหมายให้ได้คิด จึงได้แยกออกมาอีกต่างหาก โดยแยกเป็นกลุ่มๆ ตามความหมายที่กล่าวถึงดังนี้
- หมวดปัญญา, หมวดการศึกษา, หมวดบุญบาป, หมวดคบหา
- หมวดกิน, หมวดทุกข์สุข, หมวดตน
- หมวดคน, หมวดการงาน, หมวดความประมาทและไม่ประมาท
- หมวดเบ็ดเตล็ด
หมวดเบ็ดเตล็ด
- พ่อไฮ่กะจา พ่อนากะเทิน (บ.)
- พ่อแม่เฮ็ดกับลูกปานน้ำไหล ลูกเฮ็ดกับพ่อแม่ปานไฟมอด (ป.)
- พวงเหลือเฮือบ่ถืกใจชาวค้า (ป.)
- เพิ่นหุมโตอย่าโงทางต่าง (ป.)
- ฟังความเมียเสียพี่น้อง ฟังความท้องแก่มของเฮือน (ป.)
- ไฟบ่ไหม้ เฮือนใผกะพออยู่ (ป.)
- แม่มานสี้เท่าออก หัวหงอกสี้เท่าตาย (ป.)
- ม้อนนอนอย่าเกือ เสือนอนอย่าปลุก (ป.)
- มีแต่ลมมาเต้า บ่มีฝนจักเทื่อ (ป.)
- มักหยอกอย่ากลัวหยิก (ป.)
- มักง่ายได้ยาก ลำบากได้ดี (ป.)
- มีเงินให้เพิ่นกู้ มีชู้ให้เพิ่นเล่น (ป.)
- มิดจี่ลี่ ปานกุดจี่ฟังธรรม (บ.)
- มักยศ อดยัด (ป.)
- ไม้อ่อนบ่ห่อนหัก (ป.)
- ไม้ใหญ่หงำนา ขาใหญ่หงำหี (ป.)
- ไม้บ่ทันแทกด้ามมันสิสั้นก่อนสีน (ป.)
- ไม้กำแพ้งแมงข้อส่องบ่เห็น (ป.)
- มีชื่อบ่ผากฎ มียศบ่ลือชา (ป.)
- มะยุมะยะ ปานขี้พระแกมขี้จัว (บ.)
- แมงเม่าบินผ่านฟ้า บ่มีม้มปากอึ่งยาง (ป.)
- แมวบ่อยู่ หนูเฮิง (บ.)
- ย้านอย่างกา หาญอย่างกา (ป.)
- ยามไข้เห็นหมอเป็นเทวดา ยามเซาไข้เห็นหมอเป็นหมา (ป.)
- ย่างนำกันผู้ใหญ่หมาบ่ขบ (ป.)
- ยามกินบ่เฮียก ยามเวียกเอิ้นใช้ (ป.)
- ยามดีบ่ให้เห็น ยามเหม็นจั่งได้พ้อ (ป.)
- ยอมนกหอยอคอจ่อด่อ ยอมนกเค้าตีนปุ้มหากสิหยุม (ป.)
- ยามซื้ออยากซื้อพอตาย ยามขายอยากขายพอไห้ (ป.)
- ยศช้างขุนนางพระ (ป.)
- ยามไปมีของฝาก ยามจากมีของขวัญ (ป.)
- เย็นปานบักหอยไข้ (บ.)
- ย้ามเก่า แมวน้อยกินหนู (บ.)
- ยามเมื่อชลธาน้ำไหลนองท่วมท่ง มดบ่มีบ่อนซ้นปลากั้งอะเห่ยหัว ยามเมื่อชลธาแห้งวังหนองเขินขาด มดกะเจอะกะเจิดเว้าหัวล้อต่อปลา (บ.)
- แย้บ่ห่อนท่อแขน แลนบ่ห่อนท่อแค่ง (ป.)
- ย้านหยังบ่ท่อย้านเมีย เสียหยังบ่ท่อเสียเปรียบ เหยียบหยังบ่ท่อเหยียบคน จนหยังบ่ท่อจนปัญญา (ป.)
- ราชสีห์เต่า แหนงสู้อยู่ที่เก่าเสียดี (ป.)
- ลูกแทนพ่อ หน่อแทนลำ (บ.)
- ลูกเขยเฮ็ดสิตาย บ่ท่อลูกชายนอนอยู่บ้าน (ป.)
- ลูกบ่ฟังความพ่อแม่ ผีแก่เข้าหม้อนฮกเทิงดิบ พ่อแม่บ่สอนลูกเต้า ผีเป้าจกกินตับกินไต (ป.)
- ลูกเว้ายากพ่อแม่ปากเปียก ลูกโค็ยเสียกพ่อแม่อยากอาย (บ.)
- ลางเทื่อดี ลางเทื่อฮ้าย ลางเทื่อมี ลางเทื่อไฮ้ ลางเทื่อได้มาแล้วซ้ำผัดเล่าพลอยเสีย แม่นว่าเป็นผัวเมียบ่เชื่อใจกันได้ (บ.)
- ลาภพระ อาหารเสือ (บ.)
- ลักแท้แก้แม่น บ่ติดคุกติดตะราง (ป.)
- เลี้ยงช้างกินขี้ช้าง (ป.)
- เลี้ยงหมาหวังขบดูก เลี้ยงลูกหวังกินแฮง (บ.)
- เลี้ยงผู้เถ้านับมือถ่อย เลี้ยงเด็กน้อยนับมื้อฮู้ (ป.)
- เลือกตามเลือกถืกเผือกตาแดง แยงตามแยงถืกมันหัวซ้อง (บ.)
- ลิงไวพ้อไม้ดอก (ป.)
- แลนไวได้สามเหล่า เต่าช้าได้สามหนอง (ป.)
- แลงงายผีหากแต่ง แอ่งหม่าเข้าหัวเจ้าหากสิทาน (ป.)
- ว่าโตกระดัดเพิ่นแฮ่งกระด้อ ว่าโตนั่งจ้อก้อเพิ่นแฮ่งนั่งตอ (ป.)
- เว้าเหล้นเป็นอีหลี ตี่หีเป็นปลาย่าง ขางไฟเป็นปลาปิ่น (ป.)
- เว้านำหมาหมาเลียปาก เว้านำสากสากวัดหัว (ป.)
- เว้าต่ำผีย่ำลง เว้าสูงผีจูงขึ้น (ป.)
- เว้าแหกบ้านมันบ่มีเฮือง เว้าแหกเมืองมันบ่เกินบ่ขึ้น (ป.)
- ไว้ใจลูก ตาบอดเบื้องหนึ่ง (ป.)
- เว้านำไทยไฟไหม้ฮ้านหญ้า เว้านำลาวมันยาวมันยืด เว้านำเจ็กกินเล็กกินน้อย เว้านำฝรั่งมันทั่งมันแทง เว้านำญี่ปุ่นมันมุ่นมันมี เว้านำแกวบ่แล้วจักเทื่อ เว้านำเขมรเหนเหเหนเห้ เว้านำส่วยมันส่วยมันแหลม (ป.)
- แว่นบ่แยง ผมบ่หวี หีบ่ล้าง (ป.)
- สองผิดบ่แม่น สองแล่นบ่เพียง (ป.)
- สามปากคิ้วกว่ามอ (ป.)
- สามปีย้ายเฮือน สามเดือนย้ายบ้าน (ป.)
- สาวงามแพ้หี พร้าดีแพ้กั่น (ป.)
- สวรรค์ในอก นรกในใจ (ป.)
- สิบพ่อค้ามาไหว้พ่อนา สิบพ่อนาบ่ท่ออาชญาเลี้ยง (ป.)
- สิบบ้านซ่า ห้าบ้านลือ (บ.)
หมวดปัญญา, หมวดการศึกษา, หมวดบุญบาป, หมวดคบหา | หมวดกิน, หมวดทุกข์สุข, หมวดตน
หมวดคน, หมวดการงาน, หมวดความประมาทและไม่ประมาท | หมวดเบ็ดเตล็ด
หมวดคน, หมวดการงาน, หมวดความประมาทและไม่ประมาท | หมวดเบ็ดเตล็ด