สู่ขวัญบ่าวสาว

ศรี ศรี มื้อนี่แม่นมื้อดี เป็นดิถีก่อเกิด ว่าประเสริฐมุงคุล ว่าเป็นบุญน้อยหน่อ ใหญ่ถ่อ พ่อพอแฮ นุ่งผ้าแพรตกแต่ง หวีผมแบ่งกุมาร มีเฮือนซานให้ได้อยู่ ม้มจากอู่สายไหม เป็นทรามวัย อวนอ่อน แก้มใสส่อนนารี สาวผู้ดีไผอยากฮ่วม คนอยากร่วมเฮือนนอน คนออนซอนเหลือหลาก งามหน้าผากหูตา กิริยาโอนอ่อน งามทั้งง่อนเลาคิง สมเป็นหญิงคุณค่า ไผกะว่าเป็นนางแมน มา แต่แถนสมสู่ งามทั้งคู่ชายหญิง งามชายอิงมาแอบ งามหญิงแนบทั้งสอง มากินดองสมเผ่า พี่น้อง เล่าทั้งสองทาง ทั้งสาวนางและเจ้าบ่าว พี่น้องป่าวมาโฮม คุณมาชมพอหมื่น คนแตกตื่นมาโฮมงัน มารวมกันพอล้าน ไปกล่าวต้านโอมเอา ทั้งสองเฮาสมเผ่า เป็นบุญเก่าเฮาทั้งสอง จั่งมาครองเป็นคู่ ได้มาอยู่โฮมกัน

อยู่หลายวันตกแต่ง แก้มแป่งแส่งนางแมน พระยาแถนจากฟ้า ส่งหน่อหล้าลงมา สอง ขวัญตามาพบพ้อ สองน้อยหน่ออินทร์แปลงไผ ได้แยงงามหยาดย้อย เป็นหน่อน้อยลูกพระพรหม พระบรมเผิ่นตกแต่ง เกิดคนแห่งมาเห็นกัน สายสัมพันธ์บุพเพสันนิวาส ลงมาจากเครือเขากาด พระอินทรา จ่องลงมา แท้แล แท้แล ลมมีดโกนให้พัดแว ลมมีดแถให้ฟัดห่าง ใบคนระหว่างทางไป ผู้หนึ่งได้ไปไกล อุดรขอนแก่น ผู้หนึ่งแล่นไปเถิงเมืองเป็งจาน ไปอยู่นานจนน้อยหนุ่ม โตเป็นพุ่ม ดกหนา มีปัญญางามสะอาด เครือเขากาดเลยเอาหนี ดนหลายปีสองอวนอ่อน เลยกลับบ่อนหวน มาถืกซาตาหนีบ่ได้ จั่งได้ให้ผู้เฒ่ามาขอ จั่งได้ยอพาขวัญตกแต่ง แก้มแป่งแส่งจั่งได้นั่งอยู่สอนลอน -สอนลอน สองงามงอนจั่งได้คู่ สิได้อยู่เคียงหมอน สิได้นอนเตียงฮ่วม

ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปเที่ยวค้าแพรวาทั้งสิ้นหมี่ สาวผู้ดีอยู่ฝ่ายใต้ไทยลื้อให้แล่น มา ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปชมชู้ทั้งภูเขียวภูเวียงฟ้าหย่อน ๆ อย่าไปนอนอยู่ค้างทางพุ้นให้ ด่วนมา ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปแดนแม้ว เมืองแกวไม้ล้มแบ่ง บ่อนสีโคตรไล่ฆ่าช้างถือฆ้อน แก่ดึง ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปชมช้อนนอนไพรป่าไม่ใหญ่ ขวัญเจ้าไปเที่ยวเล่นนะทีน้ำอยู่ อ่าวไทย ขวัญเจ้าไปทางพุ้นเกาะกวมบ่อนน้ำถั่ง บ่อนฝรั่งต่อสู้บู๋ม้างไล่ยิง ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญ เจ้าอย่าได้อยู่นำเขา ขวัญเจ้าอย่าได้ไปนำเผิ่น ขวัญเจ้าอย่าได้เปิ่นป๋าหนี ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญ เจ้าไปทางก้ำพนมเปญเขมรต่ำ อย่าไปนำหมู่แม้วแถวพุ้นให้ต่าวมา ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไป ทางก้ำเวียงจันทน์สัตนาค ขวัญเจ้าจากแม่เลี้ยงเฮียงซ้อนหมู่มอญ

ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปทางก้ำเชียงตุงแม้วน่าน ขวัญเจ้าไปสู่บ้านชาวม้งให้ส่งมา ขวัญเจ้าไปอยู่พุ้นเสียมราฐนครทม ขวัญไปชมนครวัดอย่าดนให้โงโค้ง ขวัญเจ้าลงไปก้ำแดนกุลา พายย่าม เมืองหงสาฝ่ายกุ้งให้มาถ้อนอย่าอยู่นาน ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปยิงเนื้อเสือสาง องมั่ง ขวัญเจ้าไปไล่เก้งพานพร้อมให้ต่าวคืน ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปทางพุ้นอินโดให้โงต่าว ไปเห็นบ่าวไปเห็นสาวปาเต๊ะพุ้นเซาถ่อนให้ด่วนมา ขวัญเจ้าไปทางพุ้นลังกาทวีปใหม่ เกาะสิงหล อยู่ใกล้ ๆ ไปแล้วให้ต่าวคืน ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปทางพุ้นหิมาลัยป่าไม้ใหญ่ อย่าได้ไปผ่าน ด้าวดงพุ้นให้ด่วนมา ขวัญเจ้าไปทางพุ้นหนองกระแสสนหย่าน บ่อนจีนตาดไล่ฆ่าไทลื้อให้ต่าวคืน ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปทางก้ำเชียงคานบ้านมันห่าง อย่าได้ไปอยู่ค้างทางก้ำด่านไกล ขวัญ เจ้าไปอยู่พุ้นให้เจ้าด่วนคืนมา ขวัญเจ้าไปหาปลาล่องทะเลอวนซ้อน ขวัญเจ้าไปนอนค้างกลางดง พงป่า ขวัญเจ้าไปเลาะเล่นเห็นแม้วกะเหรี่ยงดอย

ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปแดนพุ้นภูซุนภูส่อง ขวัญเจ้าไปล่องน้ำทะเลกว้างอ่าว กระแส ขวัญเจ้าไปอยู่พุ้นเมืองท่าสิงคโปร์ กะให้โงมาเฮือนอย่าหนีวันนี้ ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้า ไปชมห้องวิมานทองหิมวาส เห็นปราสาทใหญ่กว้างให้มาถ่อนอย่าสินอน ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญ เจ้าไปทางก้ำบุรีรัมย์ ศรีสะเกษ ขวัญไปชมประเทศพุ้นทางก้ำฝ่ายเขมร ขวัญเจ้าไปเห็นแล้วทั้งสอง คนให้กลับต่าว ให้เจ้ากลับฝั่งฟ้าวอาวป้าเพิ่นนั่งคอย ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปอยู่ก้ำเมืองใหญ่ เวียงพิงค์ ขวัญไปอิงชมสาวบ่าวฮามทางนั้น ให้เจ้าผันผวนย้านไวๆ อย่าสิอยู่ ขวัยเจ้าไปชมหมู่ไม้ ไทยใต้ผ่านไกล ไปฝ่ายใต้ให้กลับต่าวคืนมา ลุงอาวอาย่ายายทั้งน้ำ หลานเหลนหล่อนออนซอนมา แห่ ขวัญอย่าแลเปลี่ยนท้างทางดั้นให้ด่วนมา

ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปทางพุ้นเบตงลงใส่ ขวัญเจ้าไปเที่ยวค้าทางใต้ฝ่ายไกล เจ้า อย่าได้หลงอยู่สวนยาง อย่าหลงทางมาเฮือนบ่อนเชยชมช้อน ว่ามาเยอขวัญเอย แม่เจ้าตั้งเฮือน ใหญ่มุงหนา แม่เจ้าตั้งมุงหลังคาหลังใหม่ พ่อเจ้าไปเที่ยวซื้อเฮือนย้าวแต่งนำ ว่ามาเยอขวัญเอย พาขวัญตั้งจวงจันทน์ขันหมาก มีหลากล้นเหลือไว้ใส่พา เงินคำแก้วเต็มถังทั้งไถ่ ตกแต่งให้สองเจ้า คู่เคียง เตียงทองตั้งหมอนลายมัดหมี่ มีสู่เบื้องนาพร้อมสู่อัน ขันตักน้ำทั้งกระบวยค้างแอ่ง พ่อกับแม่ แต่งให้สองเจ้าบ่ไล เผิ่นแต่งไว้ถ้วยบ่วงโอขัน เงินคำมีสิ่งใด๋หาไว้ เชิญขวัญเจ้ามาเซาแนมส่อง มาสู่ ห้องเฮือนกว้างบ่อนเซา ให้หมู่เจ้าทุกอย่างของกิน ฟืนตองหลัวสู่แนวหาไว้ ไซหลังหล่าทำนาไถ คลาด สาดเสื่อพร้อมหมอนมุ้งสู่อัน ให้บ่ได้ตะวันส่องเดือนดาว มือซาวเถิงสิจ่องมาถวายเจ้า

ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญแข่งให้มาอยู่แข่งลีลา ขวัญขาให้มาอยู่ขาลีล้าย ขาซ้ายก่ายขา ขวา ผัวเมียกันฮักห่อ คือผัวถ่อเมียพาย ไปทางใด๋ให้เจ้าบอก ให้เจ้าออกทางประตู อย่าซูลูเขยสะใภ้ ให้เจ้าได้บุตตรา คนตามมาบุตตรีออก คำสอนบอกจงจดจำ เอาพระธรรมมาซูส่อย ให้เจ้าค่อย ๆ อย่าเว้าแฮง สองจอมแพงให้ฮักเลิศ ให้ลูกเกิดมาชม ให้ได้สมใจว่า ให้มีค่าพอกือ ให้คนถือพอโกฏิ โทษฮ้ายอย่ามาพาน โทษหาญอย่ามาใกล้ ให้เจ้าได้เป็นเศรษฐี สองสามีภรรยาควรคู่ ให้เจ้าอยู่ ฮ้อยเอ็ดพันวัสสา ขออวยพรด้วยบาทพระคาถาว่า อายุ วัณโณ สุขัง พะลัง สาธุ

คำกล่าวผูกแขนบ่าว

ขันติโก เมตะวา ลาภี ยะสะสี สุขะสีละวาปิโย เทวะมะนุสสานัง มะนาโป โหติ ขันติโก ฝ้ายอันนี้บ่อแม่นฝ้ายเมืองคน พระอินทร์โยนมาแต่ฟากฟ้า เผิ่นบอกว่าผูก แขนชาย ผู้เป็นนายของหมู่ ทุกคนอยู่ในครอบครัว หวังเผิ่งผัวผู้ออกหน้า เจ้าอย่าได้ตามหลังเมีย เฮ็ดเอียเคีย เอียเคียคือผู้แม่ ชายบ่แท้ครอบครัวจน ให้เจ้าเป็นคนชายแท้ ให้ผาบแพ้ทุกประการ ใจห้าวหาญคือจอมปราชญ์ สร้างเคหาสน์ให้ฮุ่งเฮือง สิบหัวเมืองมาช่วยค้ำ ทุกค่ำเช้าให้เจ้าอยู่ สวัสดี เป็นเศรษฐีบ่ไฮ้ ให้เจ้าได้ดังคำปรารถนา ชะยะสิทธิ ชะยะสิทธิ ชะยะสิทธิ ธะนัง ลาภัง อุ อะ มุ มะ มูลมา มะหามูลมัง สะวาหุมฯ

คำกล่าวผูกแขนสาว

สะขี ภะริยา สะทา โหตุ สัพพะ โภคา จะระตะนา สัพพะทา ภะวันตุ โว ฝ้ายอันนี้แม่นฝ้ายอินทร์แปลง เผิ่นแบ่งมาแต่ภูเขากาด เอามาพาดแขนเจ้าทั้งสอง สมบัตินองไหลมาบ่อขาด อย่าประมาทชายที่เป็นผัว ให้เกรงกลัวคือพ่อคือแม่ อย่าข้องแหว่ชายอื่น บ่ดี หน้าที่มีให้เจ้าตกให้แต่ง ให้เจ้าแต่งภาชน์แลงภาชน์งาย อย่าเบิ่งดายนิสัยขี้คร้าน ให้ชาวบ้าน ติฉินนินทา สมบัติมาหนีไปเหมิดจ้อย ให้เจ้าค่อยสู้อดสู้ทน อยู่บ่ดนเจ้าสิเฮืองสิฮุ่ง ให้เจ้าเฮืองฮุ่ง คือแสงตาเว็น เคราะห์อย่าได้เห็น เข็ญอย่าได้พ้อ ให้มีอายุมั่นขวัญยืน ฮ้อยขวบพันวัสสา สาธุ