งานประเพณีไหลเรือไฟ และงานกาชาดจังหวัดนครพนมประจำปี 2562

“ปรัเพณีไหลเรือไฟ” เป็นพิธีกรรมที่พุทธศาสนิกชนชาวอีสานยึดถือปฏิบัติสืบทอดกันมาแต่ครั้งโบราณ โดยมีความเชื่อว่า การไหลเรือไฟเป็นการบูชารอยพระพุทธบาท ที่พระพุทธองค์ประทับไว้ที่ริมฝั่งแม่น้ำนัมทานที ครั้งที่พญานาคได้ทูลอาราธนาพระพุทธองค์ไปแสดงธรรมในพิภพของนาคใต้เมืองบาดาล รวมทั้งความเชื่อเกี่ยวกับการบูชาพญานาคในลำน้ำโขง การระลึกถึงพระคุณของพระแม่คงคา ขอขมาลาโทษต่อแม่น้ำ ต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายในแม่น้ำ และยังถือเป็นการลอยเคราะห์ลอยโศก ขอให้อยู่เย็นเป็นสุข มีโชคมีลาภ

นอกจากนั้นในตำนานยังเล่าขานกันว่า ในแม่น้ำโขงเป็นที่สิงสถิตของสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลาย เช่น พญานาค เจ้าพ่อเหล็กซีด้ามแตก เจ้าพ่อคำแดง เจ้าพ่อหมื่น เจ้าพ่อสัมมะติ เจ้าพ่อสิบสอง ต้องทำการบวงสรวงสิ่งศักดิ์สิทธิ์เหล่านั้น เพื่อให้ท่านปกปักรักษาบ้านเมือง ประชาชนให้มีความสงบสุขร่มเย็น ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ และขอให้มีโชคลาภ การทำมาหากินให้มีแต่ความอุดมสมบูรณ์ เจริญรุ่งเรือง

งานประเพณีไหลเรือไฟจังหวัดนครพนม ประจำปี 2562 ซึ่งกำหนดจัดขึ้นในวันขึ้น 8 ค่ำ เดือน 11 ถึงวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 โดยในปี พ.ศ. 2562 นี้จะตรงกับวันที่ 6 -14 ตุลาคม 2562 โดยมหกรรมไหลเรือไฟ มีขึ้นวันที่ 13 ตุลาคม 2562 (ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11) รวมเวลาจัดงาน 9 วัน 9 คืน จัดให้มีกิจกรรมในงานมากมายดังนี้

เดือนกันยายนปีนี้ก็จะมีประเพณีท้องถิ่นของชาวอีสาน ที่จัดให้มีขึ้นในทุกจังหวัดคือ "บุญข้าวสาก" หรือในภาคกลาง/เหนือจะเรียก "บุญฉลากภัตร" ส่วนทางอีสานใต้ (ศรีสะเกษ สุรินทร์ บุรีรัมย์) จะเป็น "บุญวันสาท(ศราท)" หรือบุญเดือนสิบนั่นเอง เพื่อเป็นการอุทิศถวายให้กับเจ้ากรรมนายเวร เสี่ยงโชคให้กับตนเองให้โชคดีตลอดไป และอีกสิ่งมหัศจรรย์ที่เกิดขึ้นทุกปี "แสงอรุณรุ่งที่ลอดผ่านบานประตูปราสาทพนมรุ้ง" สำหรับท่านที่พลาดชมปรากฏการณ์นี้เมื่อช่วงเดือนเมษายนที่ผ่านมา ก็ไปชมกันได้ครับ

มหัศจรรย์พนมรุ้ง 2562

แสงอรุณแรกยามตะวันรุ่ง พุ่งผ่าน 15 ช่องประตู ปราสาทพนมรุ้ง จังหวัดบุรีรัมย์​ ​มีปรากฏการณ์นี้ครั้งแรกของปีผ่านไปแล้ว เมื่อช่วงวันที่ 3 - 4 - 5​ เมษายน 2562​ ที่ผ่านมา นับเป็นความอัศจรรย์แห่ง​มหาเทวาลัย ซึ่งตั้งตระหง่านบนภูเขาไฟเก่าพนมรุ้ง​ ที่นักท่องเที่ยวต่างชื่นชม ถ้าคุณพลาดโอกาสในครั้งแรกไป เดือนกันยายนนี้จะทำให้คุณได้สมหวังกับมหัศจรรย์ธรรมชาตินี้อีกครั้ง

ซึ่งปรากฏการณ์ที่ พระอาทิตย์จะส่องแสงลอดทะลุช่องประตูทั้ง 15 บานของปราสาทพนมรุ้ง ในรอบ 1 ปี จะมีโอกาสได้เห็นปรากฏการณ์นี้เพียง 4 ครั้ง/ปี คือ เห็นพระอาทิตย์ขึ้น 2 ครั้ง ในเดือนเมษายน และกันยายน และเห็นพระอาทิตย์ตกอีก 2 ครั้ง ในเดือนมีนาคม และตุลาคม ซึ่งในปี 2562 ช่วงเวลาที่คาดการณ์ว่าจะเกิดปรากฏการณ์มหัศจรรย์ดังกล่าว มีดังนี้

• พระอาทิตย์ขึ้น วันที่ 3-4-5 เมษายน และ วันที่ 8-9-10 กันยายน
• พระอาทิตย์ตก วันที่ 5-6-7 มีนาคม และ วันที่ 5-6-7 ตุลาคม

เดือนสิงหาคมปีนี้ มีงานประเพณีที่สำคัญที่จัดขึ้นในแทบทุกจังหวัดของภาคอีสาน คิอ "บุญข้าวประดับดิน" นอกจากนั้น จะมีเพียงกิจกรรมการท่องเที่ยวที่เหมาะกับคนที่ชอบธรรมชาติ สายฝน น้ำตก ภูเขาและดอกไม้เสียมากกว่า ช่วงนี้กิจกกรมเดินทอดน่องชม "ทุ่งดอกกระเจียวบาน" ที่จังหวัดชัยภูมิยังคงมีความน่าสนใจ ไปเที่ยวชมกันได้ แต่มีข่าวว่า ปีนี้ฝนมาล่าช้ากว่าปกติ ดอกกระเจียวจึงยังไม่บานเต็มท้องทุ่งมากนัก ถ้าต้นสิงหาฝนชุกขึ้นมา ปลายเดือนสิงหาคมน่าจะได้เห็นดอกกระเจียวบานเต็มทุ่งเหมือนกับทุกปี หรือจะตะลอนชมธรรมชาติทางปากช่อง เขาใหญ่ เขาเขียว ก็ดีเหมือนกัน ถ้ายังไม่มีที่ไปแนะนำชมมหัศจรรย์ธรรมชาติหนึ่งเดียวที่อุบลราชธานี "พาเหรดกุ้งที่แก่งลำดวน" ครับ

ฮีตเดือนเก้า "บุญข้าวประดับดิน"

หลังจากเข้าพรรษาไปได้ประมาณหนึ่งเดือน อีกหนึ่งฮีตคองประเพณีอีสานบ้านเราที่มีในช่วงนี้คือ “บุญข้าวประดับดิน” ทำในวันแรม 14 ค่ำ เดือน 9 ปีนี้ตรงกับวันที่ 28 สิงหาคม 2562 ประเพณีนี้ทั้งคนลาวและคนไทยอีสาน มีความเชื่อสืบต่อกันมาว่า กลางคืนของเดือน 9 หรือ ทำในวันแรมสิบสี่ค่ำ เดือนเก้า เป็นวันที่ประตูนรกเปิด ยมบาลจะปล่อยให้ผีนรกออกมาเยี่ยมญาติในโลกมนุษย์ ในคืนนี้คืนเดียวเท่านั้นในรอบปี

ดังนั้น จึงพากันจัดห่อข้าวไว้ให้แก่ญาติพี่น้องที่ตายไปแล้ว โดยการนำข้าวปลา อาหารคาว-หวาน ผลไม้ หมาก พลู บุหรี่ อย่างละเล็ก อย่างละน้อย แล้วห่อด้วยใบตองทำเป็นห่อเล็กๆ นำไปวางตามโคนต้นไม้ใหญ่ หรือตามพื้นดินบริเวณรอบๆ เจดีย์หรือโบสถ์ เป็นการทำบุญที่ชาวบ้าน จัดขึ้นเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้แก่ผู้ล่วงลับไปแล้วเป็นประจำทุกปี

พิธีกรรม "บุญข้าวประดับดิน"

• วันแรม 13 ค่ำ เดือน 9 ชาวบ้านจะเตรียมข้าวต้ม ขนม อาหารคาวหวาน หมาก พลู และบุหรี่ ไว้ 4 ส่วน ส่วนหนึ่งเลี้ยงดูกันภายในครอบครัว ส่วนที่สองแจกให้ญาติพี่น้อง ส่วนที่สามอุทิศให้ญาติที่ตายไปแล้ว และส่วนที่สี่นำไปถวายพระสงฆ์
  
  ในส่วนที่สามนี้ ญาติโยมจะห่อข้าวน้อย ซึ่งมีวิธีการห่อคือ ใช้ใบตองห่อขนาดเท่าฝ่ามือ ส่วนความยาวนั้นให้ยาวสุดซีกของใบตอง
  
  
• วันแรม 14 ค่ำ เดือน 9 ชาวบ้านจะไปวัดตั้งแต่เวลาตี 4 เพื่อนำสิ่งของที่เตรียมไว้จัดใส่กระทง หรือเย็บเป็นห่อเหมือนข้าวสากไปวางอุทิศส่วนกุศลตามที่ต่างๆ เช่น ริมทางในหมู่บ้าน ซึ่งการวางแบบนี้ เรียกว่า การวางห่อข้าวน้อย แต่หากเป็นการนำไปวางในวัด จะเรียกว่า การยาย (ยาย ในภาษาอีสานหมายถึงการวางเป็นระยะๆ) ห่อข้าวน้อย ซึ่งเวลานำไปวางจะพากันไปทำอย่างเงียบๆ ไม่มีการตีฆ้อง ตีกลองแต่อย่างใด