รู้จักกับภาคอีสาน | ภูมิปัญญาท้องถิ่น | อัตลักษณ์ท้องถิ่นอีสาน | ขนบธรรมเนียมประเพณี | ฮีตสิบสองคองสิบสี่

ประเพณีและความเชื่อของชาวอีสานนั้น นับว่ามีส่วนช่วยทำให้การดำรงชีวิตของสังคม มีความสงบร่มเย็น ความเชื่อในเรื่อง ภูตผี เทพาอารักษ์ ถูกกำหนดขึ้นด้วยจุดประสงค์แฝงเร้นให้เกิด การอนุรักษ์ทรัพยากรพื้นถิ่น สร้างแหล่งอาหาร พืชพันธุ์อันอุดมสมบูรณ์ และช่วยรักษาป่าไม้ให้กับชุมชน หลายๆ ประเพณีจึงมีขึ้นเพื่อรวมใจของคนในชุมชน สร้างขวัญกำลังใจในการประกอบสัมมาอาชีพ ล้วนแล้วแต่เป็นภูมิปัญญาของท้องถิ่นอันทรงคุณค่า เมื่อท่านไปเยือนถิ่นอีสาน นอกจากจะได้ชื่นชมกับขนบธรรมเนียมประเพณี การแสดงออกทางด้านศิลปวัฒนธรรมแล้ว สิ่งหนึ่งที่ขาดมิได้เลยคือ อาหารการกิน ที่รสแซบถูกปาก

รู้จักกับภาคอีสาน 

• อีสาน : แหล่งประวัติศาสตร์และอารยธรรม
• ชาติพันธุ์ในอีสาน : ชนเผ่าในผืนดินถิ่นอีสาน
• ปฏิทินงานประเพณีบุญใหญ่ในภาคอีสาน
• แหล่งท่องเที่ยว 20 จังหวัดในภาคอีสาน
• บันทึกหลังการเดินทาง : เที่ยวไปทั่วแคว้นแดนอีสาน

ภูมิปัญญาท้องถิ่น

• ภูมิปัญญาอีสาน : มีอะไรที่เป็นภูมิปัญญาอันโดดเด่นน่าสนใจ
• เฮือนอีสาน : บ้าน หรือที่อยู่อาศัยที่สืบทอดภูมิปัญญามาจากบรรพบุรุษ
• พานบายศรี : เพิ่มพูนบารมี สวัสดีมีมงคล พบแต่โชคชัย
• ก่องข้าว และกระติ๊บข้าว ล้ำสมัยใหม่เสมอ ที่กระติบน้ำแข็งไม่อาจมาแทนที่ได้
• หวดนึ่งข้าวเหนียว : นวัตกรรมแห่งภูมิปัญญาชาวอีสาน
• ข้าวฮางงอก : ข้าวเพื่อสุขภาพภูมิปัญญาของชาวอีสาน
• ผงนัว : ความแซ่บอันเป็นภูมิปัญญาของชาวอีสาน รสอุมามิแบบไทยๆ
• ยาฮากไม้ : สมุนไพรพื้นบ้านอีสานอีสานแต่โบราณ
• ผ้ากาบบัวเมืองอุบลราชธานี : ผ้าลายประจำจังหวัดอุบลราชธานีมีมาแต่โบราณ
• เครื่องทองเหลืองบ้านปะอาวแหล่งผลิตเครื่องทองเหลือง OTOP อุบลราชธานี
• เครื่องใช้ประจำบ้านที่กำลังจะสาปสูญ : ไปตามยุคสมัยและกาลเวลา
• สะนูว่าว : เสียงสวรรค์ยามลมหนาวมาเยือนสิ้นสุดฤดูกาลเก็บเกี่ยวชาวอีสาน
• วิญญาณ ๕ ของชาวอีสาน : ข้าวเหนียว ลาบ ส้มตำ หมอลำ และปลาแดก
• บทพิสูจน์พื้นฐานว่าคุณคือ.. ฅนบ้านนอก

อัตลักษณ์ท้องถิ่นอีสาน

• อัตลักษณ์ท้องถิ่นอีสาน ความเป็นหนึ่งเดียวของอีสานที่ไม่ว่าจะไปปรากฏ ณ ที่แห่งใด ก็สามารถบอกได้ว่านี่แหละอีสาน
• พระธาตุและธาตุ ที่เก็บพระบรมสารีริกธาตุสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า กระดูกเจ้านายชั้นสูง และชาวบ้านธรรมดา
• "สิม" หรือ "โบสถ์" หรือ "อุโบสถ" สถาปัตยกรรมอันเป็นอัตลักษณ์อีสาน
• หอไตรอีสาน ที่เก็บรักษาพระไตรปิฎก คำสอนสำคัญในพุทธศาสนา
• หอแจก ศาลาโรงธรรม หรือธรรมศาลา ศาสนาคารที่เป็นศูนย์รวมของชุมชน
• ศาสนาคาร ความโดดเด่นของสถาปัตยกรรมเพื่อรับใช้พุทธศาสนา และความเชื่อ

ขนบธรรมเนียมประเพณี

• วัฒนธรรมร่วมแห่งอุษาคเนย์ ความเชื่อมโยงของภาษา วัฒนธรรม อาหารการกินและความเป็นอยู่
• โบราณอีสาน : มรดกวัฒนธรรม ความเชื่อที่ยังคงมีการสานต่ออยู่ไม่ขาดสาย
  • ฤกษ์งามยามดี : เรื่องของวัน-เวลาที่ควรกระทำการใดเพื่อเป็นสิริมงคล
  • การปลูกเฮือน : พิธีกรรมที่เกี่ยวข้อง การทำบุญขึ้นบ้านใหม่
  • การเพาะปลูกพืชผล : เรื่องของตาแฮก เกี่ยวข้าว นวดข้าวและทำบุญลาน
  • การเลือกคู่ครอง ดวงสมพงษ์ บ่าว - สาว
  • การตั้งชื่อ ให้ดีเหมาะสมกับดวงชะตา
  • การเสียเคราะห์ เสียเข็ญ ต่ออายุ
  • การมีครอบครัว ครองรักครองเรือน
  • การสูตรขวน (การบายศรีสู่ขวัญ)
  • เพลงกล่อมลูก : มรดกอีสานบ้านเฮา
  • โสก (โฉลก) : คำประพันธ์ที่นักปราชญ์โบรานอีสานแต่งไว้
  • คะลำ ขะลำ : จารีตประเพณี (สิ่งที่ไม่ควรทำเป็นอัปมงคล)
  • คู่มือการดับทุกข์ การทำสมาธิเพิ่มพลังจิต
• ศาสนพิธี : การทำพิธีกรรมที่เกี่ยวข้องกับศาสนาและพระสงฆ์
• นกหัสดีลิงค์ พิธีการปลงศพของเจ้านายชั้นสูงและพระเถระผู้ใหญ่ในอีสาน
• จารีตประเพณีที่ชาวอีสานปฏิบัติกันสืบต่อมา
  • งานบุญเข้ากรรม หรือ เข้าปริวาสกรรม (บุญเดือนอ้าย หรือเดือนเจียง่)
  • งานประเพณีบุญคูณลาน (กุ้มเข้าใหญ่) (บุญเดือนยี่)
  • งานประเพณีแห่มาลัยข้าวตอก (บุญเดือนสาม) บ้านฟ้าหยาด อำเภอมหาชัย จังหวัดยโสธร
  • บุญผะเหวด หรือ บุญพระเวส (สันดร) งานบุญเทศน์มหาชาคิ
  • "กองฮด" พิธีการในการยกย่องพระสงฆ์ของชาวอีสานเป็นเจ้าคู ญาซา สึกมาเป็นทิด เป็นเชียง
  • "บั้งไฟ" : ประเพณีขอฝนของฅนอีสาน
  • แห่นางแมว - เทศน์คันคาก : ประเพณีขอฝนแบบอื่นๆ ของชาวอีสาน
  • ประเพณีแห่เทียนพรรษา อุบลราชธานี
  • ประเพณีบุญหลวง "แห่ผีตาโขน" อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย
  • ฮีตเดือนเก้า บุญข้าวประดับดิน
  • ฮีตเดือนสิบ บุญข้าวสาก
  • ประเพณีวันสารทของชาวสุรินทร์ (บุญเดือนสิบ)
  • ประเพณีแห่ปราสาทผึ้ง สกลนคร
  • ประเพณีไหลเฮือไฟ นครพนม
  • ประเพณีแห่ตูมกา บ้านทุ่งแต้ จังหวัดยโสธร
  • ตำนานบุญ "กฐิน" ความเป็นมาของกฐิน ประเภทและชนิดของกฐิน
  • ลงแขก - ตกพูด - ปันพูด - แบ่งพูด วัฒนธรรมเพื่อการช่วยเหลือและแบ่งปัน
  • ดอนปู่ตา และผีตาแฮก : ผีบรรพบุรุษที่อำนวยโชคในการทำนา
  • ประเพณีผูกเสี่ยว การเชื่อมสัมพันธ์แห่งมิตรสหาย เพื่อนตายชั่วนิรันดร์
  • พิธีกรรมประจำชีวิต :ชีวิตคนเราตั้งแต่วันเกิดจนถึงตาย
• รวมภาพกิจกรรมประเพณีแห่เทียนพรรษาอุบลราชธานี
• อาหารการกิน หมู่เฮาชาวอีสาน
  • ปลาแดก : กับความมั่นคงในชีวิตของชาวอีสาน
  • ปลาร้าหรือปลาแดก : สุดยอดเครื่องปรุงรสของชาวอีสาน
  • การทำอาหารจากปลาร้า : อีสาน
  • ผงนัว : ความแซ่บอันเป็นภูมิปัญญาของชาวอีสาน รสอุมามิแท้ๆ
  • อาหารประเภท ก้อย, ลาบ/ซกเล็ก, แกง, แจ่ว
  • อาหารประเภท ซุบ, เนี่ยน, ต้ม, ตำ, ป่น
  • อาหารประเภท ปิ้ง, ย่าง, เผา, ลาบ, ส่า
  • อาหารประเภท หลาม, หมก, อ่อม, อ๋อ/อู๋
  • แจ่วฮ้อน (จุ่มจิ้ม หรือสุกี้อีสาน) และเสือร้องไห้
  • ผักพื้นบ้านอีสาน : สุดยอดสมุนไพรในครัวเรือน
  • อาหารพื้นเมืองอร่อยที่หาดศรีภิรมย์ อุบลราชธานี
  • ไปไหว้พระธาตุพนม แวะชมแก่งกะเบา แล้วชิมหมูหันกันหน่อย อร่อยเด็ด 
  • แกงขี้เหล็ก และ หนังควายตากแห้ง 
  • ลาบเทา และ แกงไข่ผำ 
  • หม่ำ ไส้กรอก(ตับ)อีสาน แสนอร่อย
  • เค็มบักนัด (เค็มสับปะรด) : การถนอมอาหารภูมิปัญญาในอดีต เป็นอาหารพื้นเมืองอุบลราชธานีที่ขึ้นชื่อแซบหลาย

ฮีตสิบสองคองสิบสี่

• ระบบการปกครองของชาวอีสาน ในสมัยโบราณ การเรียกชื่อตำแหน่งหน้าที่
• ฮีตสิบสอง : จารีตประเพณี 12 เดือน ที่ต้องปฏิบัติเพื่อเสริมสร้างความสามัคคีในชุมชน
• คองสิบสี่ : ครรลอง 14 ประการ ในการปกครองและอยู่ร่วมกันอย่างเป็นสุขของสังคม

รู้จักกับภาคอีสาน | ภูมิปัญญาท้องถิ่น | อัตลักษณ์ท้องถิ่นอีสาน | ขนบธรรมเนียมประเพณี | ฮีตสิบสองคองสิบสี่