เพลงลูกทุ่งและหมอลำ

เพลงลูกทุ่งและหมอลำ นับเป็นความบันเทิงที่คู่กันกับชีวิตของฅนอีสานอย่างแท้จริง มีศิลปินตัวจริงของชาวอีสานมากหน้าหลายตา ที่เข้าไปครองใจคนฟังทั้งประเทศ ด้วยท่วงทำนองที่ไพเราะ ครึกครื้น เนื้อหากินใจ ตรงใจของหลายๆ คน เพราะการพูดอย่างตรงไปตรงมาไม่อ้อมค้อม สะท้อนการดำเนินชีวิตของผู้คนในยุคปัจจุบัน

พวกเขาเหล่านั้นไม่ได้ขายรูปร่างหน้าตา ความหล่อเหลา การเป็นดารา หรือปริญญาชั้นสูง แต่พวกเขาขายน้ำเสียงที่ไพเราะ เนื้อหาของเพลงที่ตรงใจใครต่อใครหลายคนนั่นต่างหาก ไม่ว่าจะเป็นแหบเสน่ห์อย่างหมอลำสาวศิริพร อำไพพงษ์ หรือสาวสะออนจินตหรา พูนลาภ จะมีสาวสวยบ้างอย่าง น้องฝน ธนสุนทร ต่าย อรทัย และคนอื่นๆ คนผู้ฮ้ายแท้ๆ หนุ่มบ้านนาอย่างบักเถิงมนต์สิทธิ์ คำสร้อย หรือหนุ่มอุดรตัวดำชื่อฝรั่งอย่างไมค์ ภิรมย์พร พวกเขาเหล่านี้เป็นขวัญใจของฅนอีสานอย่างแท้จริง ท่ามกลางความชื่นชมของคนไทยทั่วประเทศ

ความหมายของเพลงลูกทุ่ง

สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ได้ให้คำจำกัดความถึง เพลงลูกทุ่ง ว่า หมายถึง เพลงที่สะท้อนวิถีชีวิต สภาพสังคม อุดมคติ และวัฒนธรรมไทย โดยมีท่วงทำนอง คำร้อง สำเนียง และลีลาการร้องการบรรเลงที่เป็นแบบแผน มีลักษณะเฉพาะ ซึ่งให้บรรยากาศของความเป็นลูกทุ่ง

เพลงลูกทุ่งไทยใช้ภาษาง่ายๆ ตรงไปตรงมา ในลักษณะเดียวกันกับเพลงพื้นบ้าน เป็นที่นิยมของประชาชนทั่วไป และแพร่ขยายกว้างไกลถึงชนบททุกแห่ง เพลงลูกทุ่งหลายเพลงสะท้อนถึงสภาพสังคม ความเป็นอยู่และวัฒนธรรมไทย หลายเพลงมีอิทธิพลต่อวิถีชีวิตของคนไทย บางเพลงเป็นหลักฐานข้อมูลทางประวัติศาสตร์สังคมของประเทศ บางเพลงเป็นที่รวมของภูมิปัญญา และทรัพย์สินทางปัญญาของชาวบ้าน เป็นสมบัติทางวัฒนธรรมของชาติที่มีค่าเป็นอย่างยิ่ง

พอจะสืบสาวได้ว่าเพลงที่มีแนวเป็นเพลงลูกทุ่งและบันทึกไว้เป็นหลักฐานเป็นเพลงแรก คือเพลง "โอ้เจ้าสาวชาวไร่" ผลงานประพันธ์ทำนองและคำร้องของ ครูเหม เวชกร เมื่อ พ.ศ. 2481 ขับร้องโดย คำรณ สัมบุญณานนท์ เป็นเพลงประกอบละครวิทยุเรื่อง "สาวชาวไร่"

ส่วนคำว่า "เพลงลูกทุ่ง" อาจารย์จำนง รังสิกุล คิดประดิษฐ์ขึ้นใช้เมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2507 ปลายปีเดียวกัน ประกอบ ไชยพิพัฒน์ จัดรายการเพลงทางสถานีไทยโทรทัศน์ ตั้งชื่อรายการว่า "เพลงลูกทุ่ง" ต่อมาในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ.2509 มีการจัดงานแผ่นเสียงทองคำพระราชทาน ครั้งที่ 2 สมยศ ทัศนพันธ์ ได้รับรางวัลแผ่นเสียงทองคำพระราชทานในฐานะ "นักร้องลูกทุ่งชาย" ยอดเยี่ยม โดยที่ในการจัดงานครั้งแรกเมื่อพฤษภาคม 2507 นั้น ยังไม่มีเพลงลูกทุ่งเข้าประกวด

นักร้องลูกทุ่งอีสานบ้านเฮา

นี่เป็นเพียงส่วนหนึ่งของชีวประวัติ และเรื่องราวของบรรดาศิลปินลูกทุ่งอีสาน อาจจะยังไม่ครบถ้วน เพราะมีเกิดใหม่ประดับวงการมากมายทุกวัน ใครมีข้อมูล/ภาพประกอบของศิลปินในดวงใจ อยากจะเผยแพร่บันทึกไว้ก็ส่งกันมาได้ หรือต้องการจะทราบประวัติและผลงานของนักร้องลูกทุ่งอีสานคนใด ก็บอกกันมาได้ครับ (หมายเหตุ : ไม่ได้เรียงลำดับตามความดังของศิลปิน ความอาวุโส แต่อย่างใด คนไหนมีข้อมูลมาก่อนก็จัดเข้าในเนื้อหาก่อนเท่านั้นเองครับ)

ไมค์ ภิรมย์พร	สลา คุณวุฒิ	บานเย็น  รากแก่น	ศิริพร อำไพพงษ์
แดง จิตรกร	มนต์สิทธิ์ คำสร้อย	จิ๋ว อมรรัตน์	จินตหรา พูนลาภ
เอกราช สุวรรณภูมิ	ดาว บ้านดอน	ดอกอ้อ ทุ่งทอง	ก้านตอง ทุ่งเงิน
ไผ่ พงศธร	เทพพร เพชรอุบล	บุญตา เมืองใหม่	ดาว มยุรี
เฉลิมพล มาลาคำ	เอกพล มนต์ตระการ	ปริศนา วงศ์ศิริ	ฝน ธนสุนทร
ไหมไทย ใจตะวัน	มนต์แคน แก่นคูณ	พิมพา พรศิริ	ต่าย อรทัย
ปอง ปรีดา	ครูเบญจมินทร์	ศักดิ์ศรี ศรีอักษร	อังคนางค์ คุณไชย
พรศักดิ์ ส่องแสง	สนธิ สมมาตร	สุนารี ราชสีมา	ข้าวทิพย์ ธิดาดิน
เพชร พนมรุ้ง	ยิ่งยง ยอดบัวงาม	พิมพ์ใจ เพชรพลาญชัย	อรอุมา สิงห์ศิริ
ไก่ฟ้า ดาดวง	แมน มณีวรรณ	นกน้อย อุไรพร	จั๊กจั่น วันวิสา
รุ่งฟ้า กุลาชัย	ศักดิ์สยาม เพชรชมพู	น้องนุช ดวงชีวัน	เอิ้นขวัญ วรัญญา