เจน สายใจ (Jane Saijai)

ไทยและกัมพูชา มีปัญหาระหองระแหงกันมาตลอด ไม่ต่างกับลิ้นกับฟันที่กระทบกระทั่งกันในฐานะบ้านใกล้เรือนเคียง แต่ก็ยังมีเรื่องน่ายินดี ที่มีคนเขมรจำนวนไม่น้อย ชื่นชมยินดีกับคนไทย ชนิดเทคะแนนโหวตให้แบบถล่มทลายในฐานะ "นักร้องเพลงกันตรึมในดวงใจ"

มีผลสำรวจทางออนไลน์เมื่อไม่นานมานี้ จัดทำโดย เว็บไซต์ อังกอร์ ธม พบว่า ชาวเขมรที่ท่องอินเทอร์เน็ตพากันโหวตคะแนนให้กับนักร้องกันตรึมสาวไทย เจน สายใจ อย่างท่วมท้น และที่ไม่น่าเชื่อคะแนนที่เธอได้รับครั้งนี้มากกว่า เอื้อน สเรย์มัม นักร้องสาวคนดังชาวเขมรเสียอีก แม้ว่าเธอจะออกเสียงภาษาเขมรเพี้ยนไปบ้าง เพราะเป็นคนไทยแต่ก็ชนะใจชาวเขมรไปได้

ไม่น่าเชื่อเธอเคยได้รับเชิญไปร้องเพลงที่ กรุงพนมเปญ เมืองหลวงของกัมพูชา เพียงครั้งเดียวในราวปลายปี 2551 ไปกับแดนเซอร์ 6 ชีวิต ได้ค่าเหนื่อย 7 หมื่นบาท แล้วก็ไม่ได้เข้าไปแสดงอีกเลย แต่เธอก็ได้รับเสียงโหวตให้ท่วมท้น ทั้งนี้เป็นเพราะซีดีเพลงของเธอกลายเป็นที่นิยมในเขมร ประกอบกับการไปเปิดการแสดงตามจังหวัดแนวชายแดนของไทยมีคนเขมรเข้ามาดูกันมาก ทำให้เพลงของเธอกลายเป็นที่รู้จัก

สำเนียงการร้องของ เจน สายใจ สามารถเข้าใจได้ในหลายจังหวัดของกัมพูชา เช่น เสียมราฐ พระตะบอง อุดร เมียนเจย และบันเตีย เมียนเจย หรือ บันทาย มีชัย จะมีก็เพียงชาวเขมรที่อาศัยอยู่ทางใต้เท่านั้น ที่ไม่ค่อยเข้าใจสำเนียงของเธอมากนัก

หลายคนอาจจะยังไม่รู้จัก คุณเจน สายใจ ศิลปินชาวไทย ที่ร้องเพลง “กันตรึม” เพลงพื้นถิ่นในแถบอีสานใต้ของไทย แต่เพลงของเธอได้รับความชื่นชมอย่างมากจากชาวกัมพูชา ล่าสุดเธอได้รับเชิญให้เดินสายแสดงคอนเสิร์ตในชุมชนชาวกัมพูชา ตามรัฐต่างๆ ของสหรัฐอเมริกา ติดต่อกันมาหลายเดือน จนทำให้เพลงกันตรึม ภาษาเขมรที่เป็นเอกลักษณ์แบบขแมร์สุรินทร์ กลายเป็นสะพานเชื่อมระหว่างคนไทยและเขมร ในต่างแดนได้อย่างน่าประทับใจ

บทเพลง "สาวไทยไร้คู่” หรือ ชื่อเพลงในภาษาเขมร คือ “ปุจขแมร์ โดจชเนียร์” ผลงานของศิลปิน เจน สายใจ นักร้องเพลงกันตรึมสาวชาวไทยจากจังหวัดสุรินทร์ คือหนึ่งในบทเพลงภาษาเขมรแนวกันตรึม ที่กำลังได้รับความนิยมจากชาวกัมพูชา ในหลายประเทศทั่วโลก และทำให้เธอได้รับเชิญเป็นแขกพิเศษจาก Voice of America (VOA) ภาคภาษาเขมร ได้เดินทางสัมภาษณ์ และร้องเพลงบันทึกเทปรายการโทรทัศน์ในสตูดิโอที่กรุงวอชิงตันส่งออกอากาศไปทั่วโลก

เจน สายใจ ทูตวัฒนธรรมเชื่อมใจ ไทย-กัมพูชา VOA Thai

เจน สายใจ เป็นใครมาจากไหน??? ผม (อาวทิดหมู) ก็เพิ่งจะรู้จักเธอ ตอนทำประวัติของนักร้องชื่อ เหลือง บริสุทธิ์ ที่ร้องเพลง "คืนลับฟ้า" เพราะว่า เจน สายใจ คือผู้ขับร้องเพลงแก้กับ เหลือง บริสุทธื์ ในเพลงชื่อเดียวกัน "คืนลับฟ้า" เวอร์ชั่นผู้หญิงร้องข้างล่างนี่เอง

คืนลับฟ้า ร้องแก้โดย เจน สายใจ

เจน สายใจ ชื่อจริงของเธอคือ น.ส. สายใจ คุณมาศ อายุ 45 ปี เกิดเมื่อปี พ.ศ. 2518 ที่บ้านเสม็ด หมู่ 10 ตำบลตระแสง อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ โดยมีประวัติความเป็นมาบนเส้นทาง"ถนนสายกันตรึมสุรินทร์" ด้วยการเริ่มร้องเพลงกันตรึมตั้งแต่วัยเด็ก ชีวิตในวัยเด็กเธอค่อนข้างลำบากมาก ทางบ้านมีฐานะยากจน พ่อแม่มีอาชีพทำนา ลูกทุกคนต้องช่วยพ่อแม่ทำงาน ตื่นแต่เช้าต้องไปดำนา เกี่ยวข้าว และเลี้ยงควาย ก่อนไปเรียนหนังสือ

เจน สายใจ มีความสามารถในด้านการร้องเพลงมาตั้งแต่อายุ 6 ขวบ ถนัดร้องเพลงแนวลูกทุ่งของ พุ่มพวง ดวงจันทร์ ทั้งที่ยังอ่านหนังสือไม่ออก แต่ก็อาศัยวิธีการฟังและจดจำเอาจากวิทยุ ช่วงเรียนชั้นประถมศึกษา ก็มักจะได้รับการคัดเลือกให้เป็นตัวแทนของโรงเรียน เพื่อไปประกวดร้องเพลงอยู่เสมอๆ ในขณะที่พ่อของเธอก็สนับสนุนลูกสาวด้วยการตระเวนพาไปร้องเพลงตามงานวัด และงานตามหมู่บ้านใกล้เคียง จนมีชื่อเสียงเริ่มเป็นที่รู้จักของคนในละแวกนั้น

ตอนเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ได้เข้าไปอยู่วงกันตรึม ของ โรงเรียนบ้านดงมัน ซึ่งเป็นศิลปะการแสดงพื้นบ้านของจังหวัดสุรินทร์ ที่มีชื่อเสียงมากที่สุดในขณะนั้น มี อาจารย์โฆษิต ดีสม และ อาจารย์น้ำผึ้ง เมืองสุรินทร์ (ศิลปินมรดกอีสาน 2558) เป็นผู้ฝึกซ้อมการร้องกันตรึมให้ ที่แห่งนี้นี่เองเป็นจุดเริ่มต้นการเป็นศิลปินอย่างเต็มตัว

เจน สายใจ บอกว่า สิ่งที่ภูมิใจสูงสุดในชีวิต คือ มีโอกาสได้แสดงต่อหน้าพระพักตร์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เมื่อครั้งที่พระองค์เสด็จฯ มาจังหวัดสุรินทร์ เมื่อปี พ.ศ. 2530 และแสดงต่อหน้าพระพักตร์สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร และสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี ในงานสวนอัมพร เมื่อปี พ.ศ. 2533

ขณะเดียวกัน เธอก็เรียนหนังสือควบคู่ไปกับการแสดงกันตรึม เมื่อได้เงินค่าเหนื่อยมาจะมอบให้แม่เก็บไว้เป็นค่าเล่าเรียน และค่าใช้จ่ายภายในบ้าน จนกระทั่งเรียนชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 5 มีโอกาสได้ออกอัลบั้มเพลงลูกทุ่ง 2 ชุด คือ น้ำตาลูกแม่ย่า และ หมดรักหมดอารมณ์ เป็นแนวเพลงลูกทุ่งผสมแขมร์ใช้ชื่อว่า ลูกทุ่งสาว 2 สไตล์ เจน สายใจ แต่เธอก็ยังไม่ประสบความสำเร็จเท่าที่ควร

ในปี 2538 พ่อป่วยด้วยด้วยโรคเส้นเลือดในสมองแตก เป็นอัมพฤกษ์ ทำให้เธอต้องกลับมาอยู่บ้านดูแลพ่อ แต่ก็ยังร้องเพลงและเรียนไปด้วยในระดับปริญญาตรี ที่ สถาบันราชภัฏสุรินทร์

เจน สายใจ เพลง "โกนประซาน็องแมกะเมก"

อย่างไรก็ตาม ในปี 2545 ได้ออกอัลบั้มเพลงกันตรึมชุดแรกกับ บริษัท ไพโรจน์ซาวน์ (PR. SOUND) ในชื่อชุด อาใยโดนตา ชุดนี้ถือว่าประสบความสำเร็จมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จัก เพลงที่โด่งดังคือ อาใยโดนตา และ โกนปะซาน็องแมกะเมก จากนั้นก็ได้ก่อตั้งวงดนตรีของตนเองขึ้นมาชื่อว่า วงดนตรีลูกทุ่งกันตรึมอีสานใต้ เจน สายใจ จนได้รับฉายา ลูกทุ่งกันตรึมสาวดาวดวงเด่น

จุดนี้เองชีวิตของเธอก็ไปได้สวย ได้เดินสายออกแสดงไปในหลายจังหวัดแถบชายแดนไทย-กัมพูชา ชื่อเสียงก็เป็นที่รู้จักมากขึ้นเป็นวงกว้าง จนกระทั่งได้ออกอัลบั้มถึงปัจจุบัน 15 ชุดแล้ว ราคาค่างวดในการแสดงถ้าเต็มวงพร้อมแดนเซอร์ตกอยู่ประมาณ 3.5 - 5 หมื่นบาท ขึ้นอยู่กับระยะทาง แต่ถ้าแสดงใน จังหวัดสุรินทร์ ราคาก็ลดลงมาโดยสตาร์ทที่ราคา 3 หมื่นบาท อัลบั้มล่าสุดคือ สวรรค์บ้านนา และกำลังมีผลงานเพลงในสังกัด บริษัท ท็อปไลน์ไดมอนด์ โดยการชักชวนของ สัญลักษณ์ ดอนศรี

เจน สายใจ เคยรับการคัดเลือกเป็นตัวแทนศิลปินกันตรึมของจังหวัดสุรินทร์ ไปร่วมสืบสานเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรม เพื่อเชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างไทย - กัมพูชา หลายครั้ง และมีโอกาสเดินทางไปเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมในประเทศเยอรมนี สวิตเซอร์แลนด์ เนเธอร์แลนด์ อิตาลี โปแลนด์ เกาหลีใต้ และโมร็อกโค เป็นต้น มีโอกาสได้ไปสัมภาษณ์สถานี Voice of America (VOA) ณ กรุงวอชิงตันดีซี สหรัฐอเมริกา

• ปัจจุบัน เป็นศิลปินสังกัด บริษัท ไพโรจน์ซาวน์ จังหวัดสุรินทร์ และ บริษัท ทอร์น โปรดัคชั่น (Town Production) กัมพูชา
• ปี 2543 จบ ปริญญาตรี เอกเศรษฐศาสตร์และสหกรณ์ คณะวิทยาการจัดการ สถาบันราชภัฏสุรินทร์
• ปี 2556 ศึกษาต่อ ระดับ ปริญญาโท สาขาวิชาการวิจัยเพื่อพัฒนาท้องถิ่น (คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์) มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์ จบการศึกษา ปริญญาโท เมื่อปี 2560

เจน สายใจ มีผลงานกับค่ายเพลง บริษัท ทอร์น โปรดัคชั่น (Town Production) ของกัมพูชา คือเพลง “พ่อฉันเป็นตำรวจจราจร” ที่โด่งดังมากในประเทศกัมพูชา และอีกหลายบทเพลง ที่กำลังมีซิงเกิ้ลใหม่ๆ ไล่ตามกันมา ถือว่าเป็นศิลปินกันตรึมคนไทยจากจังหวัดสุรินทร์ คนแรก ที่ไปดังที่ประเทศกัมพูชา และถือว่าเป็นทูตศิลปวัฒนธรรม ที่ช่วยเชื่อมความสัมพันธไมตรีของบ้านพี่เมืองน้องทั้ง 2 ประเทศ คือไทยและกัมพูชาได้เป็นอย่างดี

พ่อหนูเป็นตํารวจจราจร ពុកខ្ញុំជាប៉ូលីសចរាចរណ៍ - ចេន សាយចៃ - เจน สายใจ (Jane SaiJai)

เจน สายใจ ศิลปินเพลงกันตรึมพื้นบ้านสุรินทร์ กล่าวว่า "ตนเองพึ่งจบ ปริญญาโท สาขาวิชาการวิจัยเพื่อพัฒนาท้องถิ่น (คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์) มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์ ใช้เวลาศึกษา 5 ปี ส่วนเรื่องของการแบ่งเวลาในการเรียนและศึกษา เนื่องจากตนเองเป็นศิลปินต้องเดินทางไปทำงานยังต่างประเทศ หลายๆ ประเทศ แต่ว่าต้องพยายามปลีกเวลามาเรียนให้ได้ เพราะช่วงปีแรกถึงปีครึ่ง ต้องมาเรียนกับอาจารย์ทุกวันเสาร์-อาทิตย์ เป็นเวลาเกือบสองปี มีการบ้าน มีส่งงาน ก็ทำปกติ

หลังจากนั้น 3 ปีหลังเป็นเรื่องของการทำวิจัย ซึ่งต้องจัดสรรเวลา หากมีเวลาว่าง จะต้องพยายามลงพื้นที่ งานวิจัยของตนคือทำเรื่อง การคงอยู่ของเพลงพื้นบ้านเจรียงเบริน (จะ-เรียง-บะ-เริน) เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ จะต้องลงไปวิจัยในพื้นที่จริง ไปศึกษาจากบรมครูเจรียงเบริน ผู้รู้ ปราชญ์ชาวบ้าน นักดนตรีท้องถิ่นที่มีความรู้ในด้านนี้ ต้องลงไปสัมภาษณ์ ถามประวัติเก็บเกี่ยวบันทึกความเป็นมาตั้งแต่เริ่มต้นเลยว่า เจรียงเบรินมาจากไหน มีองค์ประกอบอะไรบ้าง มีการคงอยู่อย่างไร ถึงสามารถคงอยู่ได้จนถึงปัจจุบัน เพราะว่า มีการละเล่นพื้นบ้านต่างๆ ของสุรินทร์หลายอย่างที่สูญหายไปแล้ว แต่ว่าเจรียงเบรินยังคงอยู่จนถึงปัจจุบัน เพราะอะไรจึงยังคงอยู่ถึงทุกวันนี้

สำหรับสาขาที่ตนเองเรียน มีความเกี่ยวข้องกับศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้าน จึงสนใจเรียนด้านนี้ ซึ่งขณะนี้ตนอยู่สังกัดค่าย บริษัททอร์น โปรดัคชั่น (Town Production) ของกัมพูชา มีเพลงที่กำลังดังขณะนี้คือเพลง คุณพ่อของฉันเป็นตำรวจจราจร, เพลงชีวิตกรรมกร และอีกหลายเพลง มีร้องกับพี่คงคย กันตรึมร็อคก็มี ซึ่งเป็นศิลปินกันตรึมร็อคอีกท่านที่เป็นชาว จังหวัดสุรินทร์ และยังมีซิงเกิ้ลใหม่ล่าสุดที่กำลังออกอากาศอยู่ก็มีอยู่อีกหลายเพลงที่กำลังจะวางแผงในช่วงสงกรานต์ ถือว่าได้รับการตอบรับจากพี่น้องชาวกัมพูชาอย่างดีมากๆ

พี่น้องแฟนเพลงชาวกัมพูชาให้การต้อนรับในฐานะที่เจนเป็นศิลปินสุรินทร์ ที่เป็นเหมือนพี่น้องชาวกัมพูชา ให้ความรักให้ความอบอุ่นกับตนเองเหมือนพี่น้องในฐานะที่เราพูดภาษาเขมรเหมือนกัน ตนขอฝากขอบคุณกำลังใจจากครอบครัว จากพ่อแม่ ถึงแม้ท่านไม่อยู่แล้วก็ตาม เพราะท่านเป็นบุคคลที่จุดประกาย อยากให้ตนเองมีความรู้ เรียนสูงๆ ก็เลยพยายามเรียนให้จบ ขอบคุณครูบาอาจารย์ผู้ประสิทธิ์ประสาทวิชาความรู้ตั้งแต่เรียนประถม มัธยม ปริญญาตรีและปริญญาโท ตลอดจนบรมครูเพลงพื้นบ้าน พี่ๆ น้องๆ ศิลปิน พี่น้องสื่อมวลชนทุกแขนง และแฟนเพลงที่ติดตามให้กำลังใจผลงานตนเองด้วยดีตลอดมา" เจน สายใจ กล่าวทิ้งท้าย พร้อมกล่าวขอบคุณแฟนเพลงชาวกัมพูชาเป็นภาษาเขมรอีกด้วย

กันตรึมมาแล้ว โดย เจน สายใจ

เธอยึดถือคติ ความพยายามอยู่ที่ไหน...ความสำเร็จอยู่ที่นั่น แม้ว่าจะมีพรสวรรค์ด้านการร้องเพลงมาตั้งแต่เด็ก แต่เธอมองว่าต้องมีพรแสวงด้วย คือ แสวงหาความรู้และประสบการณ์ใส่ตัวเอง แต่สิ่งที่ขาดไม่ได้ คือ ความกตัญญูกตเวทีต่อพ่อแม่

เจน สายใจ บอกว่า ดีใจกับผลสำรวจที่คนเขมรเทคะแนนให้ ครั้งแรกที่รู้ข่าวก็รู้สึกภูมิใจและดีใจมาก แต่สิ่งที่ภูมิใจมากกว่า คือ บทเพลงกันตรึมที่ขับร้องได้เป็นตัวแทนในการถ่ายทอดความรู้สึก เรื่องราว ตลอดจนวิถีชีวิต ประเพณี วัฒนธรรม ของคนไทยไปถึงชาวกัมพูชา ที่พูดภาษาเขมร หรือ แขมร์ ถึงแม้สำเนียงอาจจะผิดเพี้ยนหรือแตกต่างไปบ้าง แต่ก็หวังว่าเพลงกันตรึมจะเป็นสื่อสร้างสัมพันธไมตรีที่ดีระหว่าง “พี่น้อง บองปะโอน ไทย-กัมพูชา” ให้มีความแน่นแฟ้นยิ่งขึ้น และกลับมารักใคร่กันเหมือนเดิม

 ติดตาม เจน สายใจ ได้ทาง Facebook Jane Saijai

ภูมิตำแร็ย คืนลับฟ้า โดย เจน สายใจ