สู่ขวัญแม่มาน

แม่มาน หมายถึง สตรีที่กำลังมีครรภ์ จะท้องอ่อนแก่อย่างไรก็ได้ แม่มานมักจะเจ็บไข้ได้ป่วยจะเกิดเพราะคะลำกิน หรืออะไรก็ตาม ชาวอีสานมักจะทำพิธีสู่ขวัญให้ คนอีสานถือว่าโรคที่เกิดแก่คนนั้นอย่างหนึ่งเป็นโรคทางกาย รักษาด้วยหยูกยาก็หายได้ อีกอย่างหนึ่งโรคทางใจ รักษาด้วยการทนุถนอมน้ำใจก็หาย การสู่ขวัญนี้ก็เพื่อให้กำลังใจ ปลุกปลอบจิตใจให้เข้มแข็ง แช่มชื่น เบิกบาน โดยเฉพาะสตรีที่มีท้องแรกไม่มีประสบการณ์อาจมีความกลัว จึงจัดพิธีสูตรขวัญขึ้น

ศรี ศรี มื้อนี้แม่นมื้อดี มื้อเศรษฐีให้กำเนิดลูกมาเกิดในครรภ์ งามดั่งจันทร์เพ็ญสวย ส่อง งามกลมค่องคิงเหลา ผู้มาเซาดอมอยู่ สินอนอู่สายไหม ภูวนัยบนฟ้า ลูกหน่อหล่าหลานพระ พรหม พระบรมส่งมาสู่ ให้มาอยู่ในพระครรภ์ มารวมกันทั่วหน้า มาแต่ฟ้าพระอินทรา เทวดาส่ง มาเกิด ให้กำเนิดเป็นคนเฮา มาฮ่วมเพลาตักแม่ มาตั้งแต่เมืองแมน แขนกะงามพอแขนค้ำเกิ่ง เป็นตาเบิ่งนวยนาย ปานนางทรายนวยนาด นวยนาด ผิวสะอาดปานจันทร์เพ็ง หาผู้เส็งบ่ถ่อ บุญ ของพ่อคุณโณ ของเบิ๊ดโตพระเลิศหล้า คุณแม่ว่ามีสิบสอง ตามทำนองเอ็นและดูก พ่อผู้ผูกกายา ทั้งหูตาแลปากคิ้ว

ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปอยู่ค้าง นอนทางเก็บดวงดอก ขวัญเจ้าไปออกป่าด้าว เทียวเล่นแค่พนา ว่ามาเยอขวัญเอย ให้เจ้ามาเซาถ้า บุตรตาอย่าพาหย่าง เดินทางไกลสิไปใส เมื่อยหล้าขวัญเจ้าจ่งต่าวมา ว่ามาเยอขวัญเอย บุตรีเจ้าในครรภ์สิพักผ่อน อย่าพาจรด่วนดั้น ฝันผ่ายหน่ายหนี ลูกผู้นี้ผู้อยู่ในครรภ์ องค์เทวัญส่งมาให้ ภูวนัยบนฟ้าเทวดามาสู่ งามจู๋ปู๋จุ้มปุ้ม สองแก้มอ่อนละมุล เป็นคนบุญมาคูณเจ้าในครรภ์ของแม่

ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปทางก้ำแดนไกลประเทศต่าง ก็ให้มาอยู่สร้างโฮงกว้าง เน่งนอน ขวัญเจ้าไปบ่อนพุ้นวังใหญ่นทีหลวง ขวัญเจ้าไปดอนขวงคู่ดงพนอมไม้ ว่ามาเยอขวัญ เอย ขวัญเจ้าไปนอนค้างปรางค์ทองลืมต่าว ไปลืมคาวให้ต่าวบ้านสถานห้องแห่งเฮา ว่ามาเยอ ขวัญเอย อย่าได้เลยไปก้ำไพรวันหิมวาส เห็นปราสาทส่อซ้องสิลืมห้องแห่งเฮา ว่ามาเยอขวัญเอย ลูกอยู่ท้องจวนคลอดวันดี คันเป็นหนูนารีแม่สิเอากินจู้ คันเป็นหนูบุญท้าวชายงามมาสู่ แม่สิดู๋ แกว่งโหย่นโซนอุ้มสู่วัน แหม่นสิให้จั้นๆ นมแม่สิเอาถวาย กลางคืนไกวอู่แพรทั้งโหย่น

ว่ามาเยอขวัญเอย ไผกะคองคอยถ้าชมบุตตาสะออนอ่อน อย่าไปนอนอยู่ค้างทางพุ้น ให้อ่วยมา อย่าอยู่ช้าฝูงหมู่ซุมแซง ไผอยากแยงเบิ่งนางบ่มีเว้น ไผมาเห็นออนซอนเจ้าทรงครรภ์ ท้องแก่ ทั้งพ่อแม่พี่น้องชุมเชื้อสู่คน ว่ามาเยอขวัญเอย อย่าได้ไปเดินเล่นหินผาตามไหล่ ตามน้ำ ไหลสิหมื่นล้มโคมไม้อ่อนระทวย ว่ามาเยอขวัญเอย ให้เจ้าไกวแขนเหลื่องนำทางมาเดื่อง ๆ มาอยู่ เฮือนฝ่ายเบื้องมุงแป้นแผ่นกระดาน มาอยู่บ้านหลังใหม่ปันหยา หลังคามุงห่มเย็นหายฮ้อน ว่ามา เยอขวัญเอย ให้เจ้ามาซมซ้อนนอนเตียงเฮียงคู่ อย่าไปขดขี่คู้นำซู้ผู้อยู่ไกล ผัวอยู่บ้านสานต่า กะบุงตัก มือถักปอป่านแหแฮไว้ ทั้งแพรไหมแพรฝ้ายผืนลายๆ ไว้เฮ็ดอู่

ว่ามาเยอขวัญเอย อย่าอยู่ช้ามานี้ด่วนมา ผัวอยู่ถ้าฟันผ่าฟืนตอง ของฮองฮับอยู่ไฟหา ไว้ มีไหหม้อหารอเมียอ่อน กระบวยตักน้ำฮ้อนทั้งพร้อมแม่สะแนน ว่ามาเยอขวัญเอย ผัวหาไว้ เต็มใจบ่ให้ห่าง ทางหยูกยาบ่ได้เว้น เว็นมือค่ำแลง บ่อให้แห้งในโอ่งเต็มไห วารีใสใส่ลงปลงไว้ ผัวตามใจเมียแก้วฟืนตองของส่อย ผัวรอคอยแต่อ่อนหล้าคอยถ้าแต่สิมา ว่ามาเยอขวัญเอย

• คันลูกเกิด วันอาทิตย์ ให้มีฤทธิ์ดั่งพระยาเวสสุวรรณ
• คันลูกเกิด วันจันทร์ ให้เจ้ามีอำนาจเด็ดขาดดั่งพระกาฬ
• คันลูกเกิด วันอังคาร ให้มีฤทธิเดชมีขอบเขตแดนไตร ไปทางใด๋ให้คนขามถอยหลีก ให้มีปีกเหาะเหิ่นเดินไปดั่งเจ้าพระยาครุฑ
• คันเจ้าเกิด วันพุธ ลูกในครรภ์ให้ได้เป็นจอมทันมหาราช งามองค์อาจดังพระนารายณ์ ไปทางใด๋คนแตกตื่น ให้ล้นหลื่น สามโลกจักรวาฬ พระภูบาลแก่กล้า ใต้แหล่งหล้าโลกาไผบ่มาเทียมท่าน ให้ได้ผ่านครองเมือง อย่าขัดเคืองไหลล่อง ให้ใสส่องมณีโชคติ งามเบิ๊ดโตมีโชค อย่ามีโรคมาขวางขัด
• คันเจ้าเกิด วันพฤหัส ให้เจ้าเป็นนักปราชญ์ ผู้ฉลาดครูคน อย่าขัดสนความรู้ ให้ได้อยู่ในวัง มีความหวังอย่าขาด เป็นอำมาตย์ปรมาจารย์ สอนลูกหลานทุกหมู่ ให้เจ้าอยู่เหนือคน ให้มีสัปทนกั้งเกษ เป็นผู้นำ ประเทศคาเม เป็นเสาเสหลักชาติ มีอำนาจดั่งพระอิศวร มีกระบวนแหนแห่ ให้เลี้ยงพ่อเลี้ยงแม่ ตระกูลสูง ดั่งนกยูงงามระย้า มีข้อยข้าพอแสน มีสะแนนฮองนั่ง ให้มีตั่งทองคำ มีคนนำแห่ล้อม มีคนน้อมเกษา ไปใสมาอย่าได้ดูถูก
• คันลูกเจ้าเกิด วันศุกร์ ชายหญิงอิงแอบ ขอให้แนบนอนเฮียง ให้มีเสียงขานตอบ ผู้ใด๋เห็นกะชอบชมชื่นออนซอน มีเฮือนนอนหลังใหญ่ มีบ่าวไพร่พลแสน มี สร้อยแหวนเพชรแต่ง ไผ๋บ่แข่งเทียมทัน มีบริวารเป็นร้อย มีข้าข่อยพอพัน มีฉัตรทันได้นั่ง เงินแน่น อั่งเต็มเพลา
• คันลูกเกิด วันเสาร์ ให้ได้เป็นนักปราชญ์ ให้ลูกเจ้าฉลาดเหลือหลาย เป็นคุณนายนั่ง แท่น ใสปานแว่นงามงอน คนออนซอนส่อซ้อง มีคนย่องอนันตัง งามปานอยู่ในวังปราสาท งาม องอาจดั่งเอราวัณ มีผิวพรรณผุดผ่อง คิ้วเจ้าก่องปานนางสีดา มีกายาดั่งทองทาบ คนมากราบ เนืองนอง มีเงินทองเต็มไถ่ ให้เป็นใหญ่ในสุธา

สัพเพเต โรคา สัพเพเต ภะยา สัพเพเตอันตะรายา วินัสสันตุ ให้เจ้าอยู่สุขสันต์ ฮ้อย เอ็ดพันวัสสา อุอะมุมะมูลมา เทียระฆาตราบต่อเท่าอายุเจ้าได้พันวัสสา ก็ข้าเทอญฯ สาธุ "

คำกล่าวผูกแขนแม่มาน

อมสิทธิการ พ่อครูบาอาจารย์ให้มนต์มาเสก กูจักเสกใส่ป่าผีป่าก็กลัว กูจัก เสกใส่งัว งัวก็เซาฮ้าย กูจักเสกใส่ฮั้วต้ายๆ ก็มาเกิดเป็นกำแพง มีฤทธิ์แฮงป้องกันได้ฮ้อยแปด ลูก ฝาแฝดก็ให้ออกมาดี เป็นนารีก็ให้ออกง่ายบ่ยาก มาพร้อมภาคกุมาราให้ออกมาง่าย ๆ ฝ้ายผูกแล้ว ให้อยู่สวัสดี ฝูงพรายผีอย่าให้มาใกล้ เป็นไปได้ด้วยเดชพระคาถา ว่า ยะโต หัง ภะคินิ อะริยายะ ชาติยา ชาโต นาภิชานามิ สัญจิจจะ ปาณัง ชีวิตา โวโรเปตา เตนะ สัจเจนะ โสตถิ เตโหตุ โสตถิ คัพภัสสะ สาธุฯ