คันเจ้าได้ขี่ซ้างกั้งฮ่มเป็นพระยา อย่าได้ลืมคนทุกข์ผู้ขี่ควายคอนกล้า ## ถ้าได้ดิบได้ดีหรือได้เป็นใหญ่แล้ว ก็อย่าได้ลืมผู้คนรอบข้าง @อย่าลืมบุญคุณคนที่เคยเอื้อเฟื้อเรา ## |
ความทวย : | "แม่มันฮ้องอีอี ลูกมันพีมั่นลั่น" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ หลากับไนเข็นฝ้าย หลาคือเครื่องมือปั่นฝ้ายให้เป็นเส้นใยเพื่อนำมาทอ ผ้าสมัยโบราณเวลาปั่นเสียงมันจะดัง อี อี หรือ อือ อือ ปั่นให้เป็นเส้น แล้วเขาก็จะม้วนเก็บไว้ที่เหล็กตัวที่หมุนให้ฝ้ายเป้นเส้น เหล็กนี้เขาเรียกกันว่า เหล็กไน ม้วนเข้าไปเรื่อยๆ ฝ้ายที่ม้วนเข้าไปในเหล็กไนก็จะโตขึ้นเรื่อยๆ การที่มันโตขึ้นนี้แหละที่เขาเรียกกันว่า พี ในภาษาอีสาน (ฮ้อง = ร้อง, พีหรือภี = อ้วน, มั่นลั่น เป็นกิริยาวิเศษของพี = อ้วนเนื้อแน่น) |
|
ความทวย : | "ม้าอี่ขาวหางยาวต้วยก้น บ่ให้ว่าต้นกล้วย" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ เด็กน้อยเอาขี้มูกเช็ดก้น สมัยก่อนเสื้อผ้าที่จะใส่ก็หายาก เด็กเวลาเป็นหวัดขี้มูกไหลก็จะเช็ดด้วยหลังมือ แล้วเอาไปเช็ดก้นตัวเอง (ต้วยก้น = เอามาทาที่ก้น) | |
ความทวย : | "มีน้ำบ่มีปลา" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ น้ำบักพร้าว | |
ความทวย : | "ยามมื้อเช้าเก็บเข้าบุงหวาย ยามมื้อแลงยายออกยายออก" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ ดาวเทิงฟ้า ดวงดาวบนท้องฟ้าเวลากลางคืนจึงเห็น พอรุ่งเช้าจะไม่เห็น (ยามมื้อแลง = ตอนเย็น) | |
ความทวย : | "ยืนต่ำกว่านั่ง" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ หมา (สุนัข) | |
ความทวย : | "อยากให้ยาวแล้วปั่น อยากให้สั้นแล้วต่อ" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ เข็นฝ้าย และ ต่อยา อธิบายว่า การเข็นฝ้ายให้เป็นเส้นโดยใช้เครื่องมือที่เรียกว่า "หลา" ชาวอีสานเรียกเข็นฝ้าย การเข็นฝ้ายจะได้เส้นยาวออกไปเรื่อยๆ การต่อยา (จุดบุหรี่สูบ) จะทำให้ยา (บุหรี่) สั้นลงเรื่อยๆ | |
ความทวย : | "ยาวคาคืบ ยัดเข้าหลืบฮูหนัง ทั่งไปทั่งมา น้ำแบ้นไหลออก" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ คนสีฟัน (แปรงฟัน) (คาคืบ = แค่คืบ, หลืบ = ซอกหรือเงื้อม, ฮูหนัง = รูหนัง, ทั่งไป = ชักเข้า, ทั่งมา = ชักออก, น้ำแบ้น = น้ำอสุจิ (แต่ในที่นี้หมายถึงฟองน้ำของยาสีฟันที่ไหลออกจากปาก)) | |
ความทวย : | "ลงบ่เห็นฮอย ถอยบ่เห็นส้น" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ เฮือ (เรือ) | |
ความทวย : | "เลือดบ่ดีย้อมสีบ่แดง" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คนชั่วที่ลื่นความพ่อแม่ (ลื่นความ = ไม่เชื่อฟัง) | |
ความทวย : | "เลียทางปากเอาของใกล้ดากใส่กัน" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ หมาสิเซิงกัน (ดาก = ก้น, สิเซิงกัน = จะสัดกัน) | |
ความทวย : | "ลมบ่มีฝน ฝนบ่มีหยาด" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | ลมบ่มีฝน คือ ลมปาก ฝนบ่มีหยาด คือ ฝนพร้า (ลับมีด) | |
ความทวย : | "ศิษย์บ่มีครู ผักตูบ่มีบาน" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | ศิษย์บ่มีครู คือ คนเฮียน (เรียน) ด้วยตนเอง ผักตูบ่มีบาน คือ ผักตูโขง (ประตูหน้าวัด) | |
ความทวย : | "ศาลาบ่อยู่กลางบ้าน คนย่านบ่อยากไป" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ ศาลาพักศพ (ย่าน = กลัว) | |
ความทวย : | "ศาลาบ่อยู่วัด แต่ว่าจัดไว้อยู่กลางเมือง" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ ศาลากลางจังหวัด | |
ความทวย : | "สุกอยู่ดินกากินบ่ได้" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ ถ่านไฟแดงๆ | |
ความทวย : | "สุกอยู่ฟ้า กายื้อบ่เถิง" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ ตาเว็น (ดวงตะวัน) | |
ความทวย : | "สัตว์สี่ขากินสัตว์ขาเดียว สัตว์หัวเขียวกินสัตว์หน้าคว่ำ เต่ากินเห็ดเป็ดกินหอย" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ เต่ากินเห็ด และ เป็ดกินหอย (พึงสังเกตว่าปริศนาคำทายนี้แฝงคำตอบไว้ด้วยแล้ว ถ้าช่างสังเกตก็จะทราบทันที) | |
ความทวย : | "เสียกแพ้แว้ แหย่เข้าฮูหนัง" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ ยาดม (เสียกแพ้แว้ = ลักษณะของหลอดยาดมที่เปิดฝาออกแล้ว) | |
ความทวย : | "เสียกข่านหล่าน จำกั่นจำบัก ยกขาขึ้นผู้อยู่หลุ่มมีแฮง" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ คนกั้งคันยู (เสียกข่านหล่าน = ลักษณะของการกางร่ม, จำกั่นจำบัก = ออกไปจนสุด, ร่ม ภาษาอีสานเรียกว่า คันยู) | |
ความทวย : | "ส่วยคือใบพลู มีฮูอยู่กลาง" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ หูควาย | |
ความทวย : | "สามขาตั้งธรณีแหยแหย่ง อ้าปากขึ้นเห็นช้างคาบงา" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ ก้อนเส้า หม้อนึ่ง หวดข้าว (การนึ่งข้าวเหนียวจะตั้งหม้อนึ่งบนเตาใช้หินก้อนเส้าวางสามก้อน แล้วนำหวดบรรจุข้าวเหนียววางบนหม้อนึ่งอีกที) | |
ความทวย : | "ห้อยอยู่หลักบ่ตักกะเต็ม" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ บักพร้าว (มะพร้าวไม่มีใครเอาน้ำไปใส่มัน มันก็มีน้ำเป็นของตัวเอง) | |
ความทวย : | "หายบ่เห็น เฮ็ดให้คนเป็นได้" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ หายใจ (เฮ็ด = ทำ) | |
ความทวย : | "หูอยู่ปาก ดากอยู่ท้อง" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ หม้อกะทะ (ดาก = ก้น) | |
ความทวย : | "อุดหลูดปูดหลูดออก ปูดหลูดเข้าเอาหัวตำ ผู้หญิงมักทำยามมื้อเช้ามื้อแลง" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ สากกระเบือ (ยามมื้อแลง = ตอนเย็น) | |
ความทวย : | "อ้อยมีรสหวาน เฮ็ดน้ำตาลบ่ได้" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ เครืออ้อยช้าง | |
ความทวย : | "ฮ้อยคนเอิ้นบ่มีเพรียก แสนคนเฮียกบ่มีขาน" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ คนตาย | |
ความทวย : | "อุ้มแล้วไห้ ปลงไว้แล้วเซา" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ คนเป่าแคน | |
ความทวย : | "ฮากแดงๆ ไปแทงตาฝั่ง ฮากมันหยั่งเถิงเมืองนคร" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ แสงตาเว็น (แสงตะวัน) (ฮาก = ราก, ตาฝั่ง = ฝั่งน้ำ, เถิง = ถึง) | |
ความทวย : | "ฮูเนินคือฮูคัน ฮูซันคือฮูลูก" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ ฮูคราด (คราด คืออุปกรณ์ปรับดินดำนาหรือก่อนปลูกพืช) | |
ความทวย : | "เฮือบ่มีน้ำ ไปได้ทุกก้ำทุกภาย" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ เฮือหอ (เครื่องบิน) | |
ความทวย : | "ฮอยใหญ่กว่าโต เอาโซ่ล่ามไว้" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
คำตอบ : | คือ เฮือ |
รู้จักความทวย | ลักษณะของความทวย | ประเภทของความทวย | ความทวยเรียงตามอักษร
ยินดีต้อนรับสู่ประตูอีสานบ้านเฮา เว็บไซต์ของเรา ใช้คุกกี้ (Cookies) เพื่อให้ท่านได้รับประสบการณ์การใช้งานที่ดียิ่งขึ้น อ่านนโยบายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (Privacy Policy) และนโยบายคุกกี้ (Cookie Policy)