สู่ขวัญแม่ลูกอ่อน

แม่ลูกอ่อน หมายถึง สตรีที่มีบุตรยังเล็ก (หลังการอยู่กรรม) ซึ่งอาจมีอาการเจ็บป่วย กระเสาะกระแสะ ร่างกายไม่แข็งแรง หรือหลังการเจ็บป่วย จะมีการทำพิธีบายศรีสู่ขวัญเพื่อเสริม ขวัญและกำลังใจให้หายป่วย

ศรี ศรี มื้อนี้แม่นมื้อดี มื้อฤทธีมหาอะมุตตะโชค วันพ้นโลก โฆวิสัย วันวิไลผ่องแผ้ว ดุจดั่งแก้วมณีโช ผู้ข้าขอเชิญเทพบุตรอยู่ชั้นห้า เทวดาอยู่ชั้นสี่ ทั้งฤทธีพระหน่อฟ้ามาป้องส่อยปอง มื้อนี้พวกพี่น้องมาฮ่วมพาขวัญ พากันชวนมาโฮมสู่สถานวิมานกว้าง เชิญทั้งปวงเจ้าพรหมมินทร์ อิทธิราช อยู่ปราสาทหมื่นห้องให้มาป้องส่อยชู ขอเชิญผู้อยู่ใต้นาคราชบาดาล มีสมภารกว่าเขา ทั้งค่าย จงให้ผ่ายผายมาชูส่อย กับทั้งแม่หนุ่มน้อยแมนฟ้าเมฆขลา เทพอยู่ฟ้าแสนโกฏิ์จักรวาฬ เวสสุวรรณด่วนมาโดยด้าม กับทั้งก้ามฉิมพลีเวฬุราช ผู้องอาจเก่งกล้าเชิญพร้อมสู่พระองค์

วันนี้วันปลงตั้งจอมเฮือนแม่ลูกอ่อน หวิดบ่อนตายหายบ่อนไข้นางไท้อยู่นำ ขอให้มาสู่ ค้ำชูส่อยอย่าถอยหนี บารมีแสนพลแห่แหนแพนด้าม นางงามหล้ากายาเหลืองหล่า นอนอยู่แคร่ แผ่อยู่ไฟกินน้ำฮ้อนผอวนหล้าผ่านมา ใต้หลุมฟ้าลำบากแสนสาหัสนอนผ่างไฟบ่มีเย็นเนื้อ เมีย นอนปิ้งเบิ๊ดโตจนจ่อย ผู้ผัวคอยนั่งจ้องมองได้ส่อยบ่เป็น เบิ๊ดกรรมเวรนางแล้วเลยมาเป็นแม่ลูก อ่อน เซาเป่ากินน้ำฮ้อนนอนเทิ้งแม่สะแนน

ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปเที่ยวเล่นเมืองไกลให้เจ้าต่าว ลูกสาวลูกชายให้จั้นๆ ให้ ผันผ้ายผ่ายมา ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าหนีไปลี้หนีไฟไปอยู่ป่าใหญ่ ขวัญเจ้าไปอยู่พุ้นเมืองแม้ว แจ่วไกล ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปนอนค้างทางเชียงตุงดอมกะเหรี่ยง ขวัญเจ้าเปลื้องปิ่นหน้า ทางก้ำฝ่ายเขมร ขวัญไปเห็นหนห้องปรางทองฮองนั่ง อย่าได้ยังอยู่ยั้งให้นางฟ้าวต่าวมา ว่ามาเยอ ขวัญเอย ขวัญเจ้าไปตักน้ำทางไกลส้างแส่ง ขวัญเจ้าแยงป่ากว้างชมพั่วดอกดวง ขวัญเจ้าควงชาย ชู้ชมเชยทิพย์กลิ่น ขวัญยุพินอยู่ย่างกุ้งเมืองลุงพุ้นให้ต่าวคืน อย่าไปยืนฮิมน้ำฮิมผาน้ำโตนตาด ฟังเสียงถาดๆ น้ำให้นางหล่าต่าวมา

ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปทางพุ้นเมืองหลวงน้ำหล่วง หลวงพระบางระหว่างพุ้น เมืองเชียงไฮ้แห่งอยู่ไกล เจ้าอย่าได้ไปอยู่นำเขา ภาษาเฮาต่างเขาคำเว้า ให้นางเอาโตเข้าหันมา หาหมู่ พวกปู่ย่าอยู่บ้านผัวเจ้านั่งคอง ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญแข่งมาอยู่แข่งลีลา ขวัญขามาอยู่ ขาลีล้าย อย่าได้ย้ายหลบหนีมาอยู่กับนารีนารถน้อย ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปอยู่ป่านำนก กาเวา ขวัญเจ้าไปอยู่นำนกเขาขันหม่วน ให้เจ้าด่วนพะลันมา ขวัญเจ้าฟังนกทาตักตะก้อ ขวัญ เจ้าอย่าไปพ้อหมู่กินนะรีนะรอน อย่าออนซอนให้เจ้าต่าว ไปพ้อบ่าวอย่าเชยชม อย่าเมาดมดอก คัดเค้า ไผมาเว้าอย่าอยู่นำ เห็นไหเงินไหคำอย่าแตะต้อง ให้เจ้ากลับสู่ห้องเคหา

ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญไปทางพุ้น ภูชุนไซง่อน ไปออนซอนล่องน้ำทางก้ามหลี่ผี ขวัญ เจ้าหนีไปค้างดงหลวงอย่าได้ห่วง เห็นจวงจันทร์หื่นเห้าเซาถ้อนอย่าชม ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญ เจ้าไปทางก้ำทะเลวนน้ำปั่น ขวัยเจ้าผันเผ่นผ่ายหมายค้างแค่ไพร ขวัญนางไปทางพุ้นหงสากุลาป่า ให้กลับมาอย่าช้ามาตุ้มอ่อนวอน ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้ามาเถิงแล้วเมืองแกวอย่าเป็นห่วง หลวงพระบางอย่าได้เว้านำเจ้าให้อยู่เฮือน ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญนางไปอยู่ก้ำประเทศอื่นซุมแซว แนวนามเขาต่างเฮาคำเว้า ให้มาเซานำเจ้าบุตตาลูกอ่อนๆ มาป้อนนมป้อนจู้บุญชูเจ้าให้ใหญ่สูง

ว่ามาเยอขวัญเอย ลูกเจ้าให้นอนอู่สายไหม ไปทางใด๋อย่าดนคืนค้าง ไปทางเหนือทาง ใต้ตกกลางตะวันออก ให้เจ้ากลับด่วนดั้นผันย้ายด่วนมา ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าเลยไปพุ้น ไผนอสิโจมส่อย ลูกเจ้ายังอ่อนน้อยหิวจู้แอ่วนม ไผสิชมเชยอุ้มในเพลาเอาส่อย ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปอยู่ค้างผากว้างป่าดอย ว่ามาเยอขวัญเอย ลูน้อยไห้หิวแอ่วกินนม สองมือโจมใส่เพลา กินจู้ จู๋บู๋หน้าบุตตาคองแม่ แม่บ่มาอยู่ใกล้ไผอุ้มกะบ่อคือ ว่ามาเยอขวัญเอย ลูกต่อนตื้อเทียมผ่าง คิงบาง เหลียวทางหาแม่บ่มาคอยถ่า ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญนางหล้าไปไฮ่กะให้มา ขวัญไปนา กะให้ต่าว ให้นางมาฝั่งฟ้าวมาเข้าสู่คิง ว่ามาเยอขวัญเอย อย่าได้เลยไปเล่นสระหลวงอโนดาด อย่าไปวาดแต่งแต้มแนมไม้อยู่ไพร ขวัญเจ้าอย่าได้ไปป่าใหญ่ไพรหนา ขวัญไปหาเที่ยวพงไพร กว้าง ไปชมกวางหมีเหม่นกาเล็นกะฮอกป่า ชมชะบาป่าเอื้องเฟืองมี้ม่วงพนา ขอเชิญขวัญหน่อ หล้าแก้วแก่นแหว่นกา

ว่ามาเยอขวัญเอย อย่าไปมัวเมาเล่นนำเขาคนป่า อย่ามัวหาหมากไม้ชมพั่วป่ากะดัน ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าอย่าได้หลงไหลเข้าในไพรป่าใหญ่ อย่าได้ไประหว่างพุ้นเสือช้าง บ่าง ชะนี หมีหมูฮ้ายอันตรายให้เจ้าต่าว ว่ามาเยอขวัญเอย มาอยู่เฮือนหลังใหญ่มุงสังกะสี เฮือนมุงดี แป้นไม้แก่น มาแยงแหว่นทาน้ำหอม มาอยู่ดอมพ่อแม่นำเฒ่าแก่อาวอา มาอยู่นาสร้างก่อ มาอยู่ นำพ่อบักหำ มาอยู่นำพ่ออี่น้อย ให้เจ้าย่างก้อยๆ กลับมาเด้อ ว่ามาเยอขวัญเอย มาฮอดแล้วให้ เจ้าอยู่เทียระฆา ขอให้หายโรคา อย่าให้มีโภยต้อง ขอให้ยืนยาวมั่นพันปีเป็นขนาด เป็นดังบาท พระคาถาว่า

สะตะวัสสา จะ อายู จะ ชีวะสิทธิ ภะวันตุ เตฯ สาธุ "

คำผูกแขนแม่ลูกอ่อน

พุทโธสิทธิเดช ธัมโมสิทธิเดช สังโฆสิทธิเดช ฝ้ายเส้นนี้แม่น ฝ้ายศักดิ์สิทธิ์ องค์พระพุทโธผู้มีฤทธิ์ทอดประทานมาให้ ผู้ข้าฯ จึงได้เอามาผูกแขน ผีอยู่ในดินแดน หลุ่มฟ้าหันหน้ามาแล้วสั่นกลัว หูตามัวบ่แจ้งส่องผีอยู่ในห้องจักรวาล บ่นำพาลบังเบียดเส้นฝ้าย เสียดตาผี ให้มันหนีฮ้อยโยชน์โตใด๋โหดหาญเข้ามา ให้มันมรณาเท่าชั่ว ตราบจนกว่ามันสิยอมนำ ทำตามธรรม พระเจ้าข่อยว่าแล้วสิใส่กระแจธรรม อิ สะวา สุ สุสะวา อิ นะโม พุทธายะ สาธุ