นายบุญเหล็ง สายแวว

นายบุญเหล็ง สายแวว เกิดเมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2493 ปัจจุบันอยู่บ้านเลขที่ 123 หมู่ที่ 16 บ้านหัวเรือ ตำบลหัวเรือ อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี

ชีวิตในวัยเด็กมีวิถีชีวิตแบบคนชนบทภาคอีสานทั่วไป บิดาเสียชีวิตตั้งแต่เด็ก ทำให้ต้องเป็นคนที่ต้องทำงานหนัก เพื่อแบ่งเบาภาระของแม่ ในการทำนา ปลูกพืช ผัก เลี้ยงวัว ควาย ในท้องไร่ท้องนา ทำให้ชีวิตมีความผูกพันกับการทำการเกษตร จนเกิดความรักในวิถีชีวิตที่ทำการเกษตรแบบอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติมาตั้งแต่เด็ก

"บุญเหล็ง" เล่าย้อนว่า ประสบการณ์ชีวิตผ่านสิ่งต่างๆ มากมาย ทั้งบรรพชาสามเณร เกณฑ์ทหาร เป็นผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน ผู้ใหญ่บ้าน เป็นสารวัตรกำนัน โดยเหล่านี้ทำควบคู่กับอาชีพเกษตรกรรม โดยปรับปรุงพื้นที่ใกล้บ้านพักจำนวน 16 ไร่ ทำเกษตรแบบเศรษฐกิจพอเพียงเมื่อปี 2516

การแบ่งพื้นที่ 16 ไร่ จะแยกเป็นด้านปศุสัตว์เลี้ยงวัว 5 ตัว กระบือ 2 ตัว เลี้ยงไก่ สุกร ด้านประมง เลี้ยงปลาดุก ปลาไน เลี้ยงกบ ด้านเกษตร ทำนา 5 ไร่ ปลูกข้าวเหนียว ข้าวเจ้า นอกนั้นจะปลูกพืชสมุนไพร เช่น ข่า ตะไคร้ บอระเพ็ด ไม้ผลและพืชผักสวนครัว เช่น มะม่วง มะพร้าว มะขาม มะยม ชมพู่ ลำไย มะกอกน้ำ ไผ่ กล้วย มะละกอ อ้อย บวบ ตามแนวราบบนพื้นดิน มะระ พริก หอม มะเขือ มะเขือเทศ ข้าวโพด ผักบุ้ง แตงร้าน ถั่วฟักยาว ฟักทอง ฟักแฟง แก้วมังกร มะนาว และอื่นๆ โดยมีแนวคิดว่า “ปลูกทุกอย่างที่กิน แต่อย่ากินทุกอย่างที่ปลูก”

ถ้าเราปลูกพืชผักสวนครัว เลี้ยงสัตว์ ทุกอย่างทุกชนิด ที่สามารถรับประทานได้ จะทำให้เราลดค่าใช้จ่ายของครอบครัวแต่ละวันลงได้ เป็นการประหยัด อดออม เมื่อผลผลิตมีจำนวนมากก็นำไปขาย ได้เงินมาจุนเจือครอบครัว หลังจากหักค่าใช้จ่ายแล้วเงินเหลือก็ออมไว้สำหรับเป็นทุนเพื่อใช้จ่ายในอนาคต

ผลผลิตบางส่วนที่มีเหลือก็แบ่งปันให้ญาติมิตร หรือผู้ใกล้ชิดโดยไม่คิดมูลค่า ซึ่งจะได้น้ำใจจากญาติมิตรอีกทางหนึ่งด้วย ส่วนใบไม้ หญ้าก็ทำเป็นปุ๋ยหมัก ปุ๋ยพืชสด เพื่อใช้บำรุงดินเป็นการลดต้นทุนการผลิตได้มาก ผลผลิตจากสวนทั้งหมดล้วนปลอดสารพิษ ผู้บริโภคสบายใจไร้กังวล ส่วนในเรื่องรายได้จากการจำหน่ายผลผลิตอย่างน้อยมีรายได้วันละ 500 บาท

การประกอบอาชีพ ของพ่อบุญเหล็ง สายแวว

เลี้ยงโคพันธุ์พื้นเมือง จำนวน 11 ตัว พันธุ์ลูกผสมบราห์มัน - พื้นเมือง ในเนื้อที่ 50 ไร่เลี้ยงแบบปล่อยในแปลงหญ้าธรรมชาติ และมีโรงเรือนพร้อมรางอาหารหยาบอยู่ในบริเวณเดียวกัน ตัดหญ้าสดเป็นอาหารโคในตอนเย็น ซึ่งเป็นพันธุ์ที่เลี้ยงง่าย แข็งแรง และจำหน่ายได้ราคาดีกว่าโคพันธุ์พื้นเมือง เป็นฟาร์มศูนย์สาธิตการเกษตรเพื่อเพิ่มพูนผลผลิตทางการเกษตร ได้รับคัดเลือกเป็นฟาร์มต้นแบบโคเนื้อ ตามโครงการพัฒนาอาชีพเกษตรกรในพื้นที่ปรับปรุงระบบชลประทาน ปี 2549 ของกรมปศุสัตว์

การเกษตรปลูกพริก ผักปลอดสารพิษ โดยปลูกพริกพันธุ์หัวเรือเป็นหลัก ป้องกันโรคเพลี้ยไฟ ช่วงก่อนติดดอก ด้วยการใช้สูตรสมุนไพร เช่น สะเดา ยาฉุน ผสมกำมะถัน เก็บผลิตผลได้สูงสุด 2,500 – 3,000 กิโลกรัม/ไร่ ผลิตเมล็ดพริกพันธุ์หัวเรือแท้ เพื่อจำหน่าย ปริมาณการผลิตปีละ 30 กิโลกรัม จำหน่ายกิโลกรัมละ 1,500 บาท มีผู้มาศึกษาดูงาน รับการถ่ายทอดความรู้ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2533 จนถึงปัจจุบัน เกี่ยวกับการทำไร่นาสวนผสม การเพาะกล้าพริกพันธุ์หัวเรือ

ไร่นาสวนผสม จำนวน 16 ไร่ เลี้ยงปลานิล ปลาตะเพียน ปลาไน ปลาดุก ปลาช่อน ในนาข้าว ไร่นาสวนผสม ผักสวนครัว บวบ แก้วมังกร มะละกอพันธุ์สายแวว โหระพา มะเขือลาย มะพร้าวน้ำหอม หน่อไม้สร้างไพ

ทำการเกษตร ไม่หลอกตัวเอง ไม่ทิ้งตัวเอง ขยัน หมั่นเพียร มีรายได้ จาก

• เงินวันจากการจำหน่ายพริก ผักสวนครัวเฉลี่ยวันละ 500 บาท
• เงินเดือนจากค่าตอบแทนวิทยากรเฉลี่ยเดือนละ 2,000 บาท (ได้บ้าง ไม่ได้บ้าง)
• เงินปีจากการจำหน่ายข้าว จำหน่ายโค เฉลี่ยปีละ 180,000 บาท

แนวทางในการดำเนินชีวิต

รู้จักแบ่งปัน เอื้ออาทรรู้เหตุในการดำรงชีวิต รู้ตน รู้ประมาณ รู้รักสามัคคีไม่ทำให้คนอื่นเดือดร้อน

มีข้าวกิน มีดินอยู่ มีคู่นอนมีเงินคำไว้ใช้ มีบ้านหลังใหญ่ปูกระดาน ยามชรามีลูกหลานนั่งเฝ้า"

หน้าที่การงาน ตำแหน่งในชุมชน/ส่วนราชการ

1. ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ 3 ตำบลหัวเรือ พ.ศ. 2537
2. กรรมการวัดบ้านหัวเรือ พ.ศ. 2537
3. สารวัตรกำนันที่ทำความดี ความชอบในการปฏิบัติหน้าที่และได้รับการยกย่องสรรเสริญ ของกระทรวงมหาดไทย ชั้นที่ 1 ประจำปีพุทธศักราช 2541
4. สารวัตรกำนันที่ทำความดี ความชอบในการปฏิบัติหน้าที่และได้รับการยกย่องสรรเสริญเป็นแบบอย่างที่ดีงามสืบไป
5. สารวัตรกำนันที่ทำความดี ความชอบในการปฏิบัติหน้าที่ มีผลงานดีเด่นเป็นที่ประจักษ์ สมควรได้รับการยกย่อง สรรเสริญและยึดถือเป็นแบบอย่างที่ดีงามสืบไป กระทรวงมหาดไทย ชั้นที่ 2 ของสารวัตรกำนัน ประจำพุทธศักราช 2550
6. ประธานครือข่ายกลุ่มเกษตรกรดีเด่นจังหวัดอุบลราชธานี พ.ศ. 2549
7. คณะกรรมการขับเคลื่อนนโยบายสู่การปฏิบัติ และติดตามประเมินผลความก้าวหน้า โครงการเศรษฐกิจพอเพียง ประจำจังหวัดอุบลราชธานี 2550 (ตำแหน่งภูมิปัญญาท้องถิ่นระดับจังหวัด)
8. ร่วมจัดทำหลักสูตรและคู่มือคณะทำงานสนับสนุนการขยายผลขับเคลื่อนปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงสู่ความเข้มแข็งชุมชนระดับจังหวัด
9. ปัจจุบันเป็นเกษตรกร

ผลงาน

• รางวัลชนะเลิศที่ 1 จากการประกวดคุณภาพพริกสด ในงานวันข้าราชการพลเรือนและงานวันพริก จังหวัดอุบลราชธานี พ.ศ. 2532
• รางวัลที่ 2 จากการประกวดคุณภาพพริกสดในงานวันข้าราชการพลเรือนและงานวันพริก จังหวัดอุบลราชธานี พ.ศ. 2532 (ใช้ชื่อบุตรชาย นายสุริยา สายแวว ในการส่งพริกคนละสายพันธุ์เข้าประกวด)
• รางวัลที่ 3 จากการประกวดคุณภาพพริกสด ในงานวันข้าราชการพลเรือนและงานวันพริก จังหวัดอุบลราชธานี พ.ศ. 2532 (ใช้ชื่อภรรยา นางอ่อนตา สายแวว ในการส่งพริกคนละสายพันธุ์เข้าประกวด)
• รางวัลที่ 3 จากการประกวดพริกขี้หนูสด พันธุ์หัวเรือในงานวันเกษตรแห่งชาติ ประจำปี 2532 ระหว่างวันที่ 6–11 กุมภาพันธ์ 2532 ณ มหาวิทยาลัยขอนแก่น พ.ศ. 2532
• รางวัลชนะเลิศที่ 1 จากการประกวดพริกขี้หนูเมล็ดใหญ่ งานวันเกษตรอีสาน ประจำปี 2533 ระหว่างวันที่ 25–29 มกราคม 2533 จากคณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น พ.ศ. 2533
• รางวัลชนะเลิศที่ 2 จากการประกวดพริกขี้หนูเมล็ดใหญ่ นานวันเกษตรอีสานประจำปี 2533 ระหว่างวันที่ 25–29 มกราคม 2533 จากคณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น พ.ศ. 2533 (ประกวดในนามบุตรชาย นายสุริยา สายแวว)
• รางวัลชนะเลิศ จากการประกวดพริกพันธุ์หัวเรือสด ในงานวันข้าราชการพลเรือนและงานวันพริกอุบลราชธานี วันที่ 1–5 เมษายน 2533 ณ ทุ่งศรีเมือง จังหวัดอุบลราชธานี พ.ศ. 2533
• รางวัลที่ 2 จากการประกวดพริกพันธุ์พริกขี้หนูเมล็ดใหญ่ ในงานวันเกษตรกรภาคอีสานประจำปี 2536 จากคณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น พ.ศ. 2536
• ได้รับเกียรติบัตรผู้นำการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนพึ่งตนเองดีเด่น ซึ่งมีความขยันหมั่นเพียร มานะ อุตสาหะ และสามารถประสบความสำเร็จในการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนพึ่งตนเอง จากกระทรวงมหาดไทย โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริเศรษฐกิจพอเพียง พ.ศ. 2543
• รางวัลด้านการเกษตรกรปลอดสารพิษ จากกระทรวงมหาดไทย ตามโครงการอันเนื่องจากพระราชดำริเศรษฐกิจแบบพอเพียงเฉลิมพระเกียรติ ปี 2543
• รางวัลด้านการเป็นผู้อนุรักษ์และส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านพืชดีเด่น พ.ศ. 2547 โดย กรมส่งเสริมการเกษตร
• รางวัลเกษตรผสมผสานดีเด่นปลอดสารพิษ ปี 2544
• ฟาร์มต้นแบบโคเนื้อ ตามโครงการพัฒนาอาชีพเกษตรกรในพื้นที่ปรับปรุงระบบชลประทาน ปี 2549
• พ่อดีเด่น อันดับ 1 ปี 2548
• ผู้นำอาชีพก้าวหน้าดีเด่นระดับจังหวัดอุบลราชธานี ปี 2551
• ผู้นำอาชีพก้าวหน้าดีเด่นระดับ 2 ระดับเขต ปี 2551

การได้รับการยกย่อง/ประกาศเกียรติคุณ

• เกียรติคุณด้านผ่านการอบรมคณะกรรมการศึกษาประจำโรงเรียน ตามหลักสูตรสำนักงานประถมศึกษาจังหวัดอุบลราชธานี ปี 2538 โดย สำนักงานประถมศึกษาจังหวัดอุบลราชธานี
• เกียรติคุณด้านการเป็นคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน โรงเรียนชุมชนบ้านหัวเรือตำบลหัวเรือ ประจำปี 2543 โดย สำนักงานการประถมศึกษาอำเภอเมืองอุบลราชธานี
• เกียรติคุณด้านการเป็นคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน โรงเรียนชุมชนบ้านหัวเรือ ตำบลหัวเรือ ประจำปี 2539 โดย สำนักงานการประถมศึกษาอำเภอเมืองอุบลราชธานี
• เกียรติคุณด้านการผ่านการอบรมอาสาสมัครช่วยเหลือทางกฎหมายแก่เด็กและเยาวชน (อาสาสมัครคุ้มครองสิทธิเด็ก) รุ่นที่ 1 พ.ศ. 2533 โดย สมาคมสวัสดิการเด็กในประเทศไทย ร่วมกับมูลนิธิยุวพุทธพัฒนา
• เกียรติคุณด้านการผ่านการอบรมตามหลักสูตร การประชุมสัมมนากรรมการโรงเรียนปฏิรูปการศึกษา พ.ศ. 2539 โดย สำนักงานการประถมศึกษาจังหวัดอุบลราชธานี
• วุฒิบัตรผ่านการฝึกอบรมหลักสูตร ทบทวน โครงการกองหนุนเพื่อความมั่นคงของชาติ พ.ศ. 2529 โดย ศูนย์ประสานงานทหารกองหนุนแห่งชาติ
• เกียรติบัตรด้านการเป็นวิทยากร กิจกรรม “การศึกษา การดำเนินชีวิตจากประสบการณ์ชีวิตของผู้อื่น” ภายใต้โครงการ "แบ่งฝัน ปันรัก” พ.ศ. 2549 โดย สถานพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชนจังหวัดอุบลราชธานี
• เกียรติคุณด้านการเป็นผู้ทำคุณประโยชน์ต่อการพัฒนาการเกษตรและสังคมเกษตรกร พ.ศ. 2547 โดยจังหวัดอุบลราชธานี
• เกียรติคุณด้านการเป็นผู้สนับสนุนงานส่งเสริมการเกษตร ประจำปี 2550-2551 ในงานวันเกษตรกรประจำปี 2551 โดย จังหวัดอุบลราชธานี

 อยู่ดีมีแฮง : พ่อบุญเหล็ง สายแวว

คติประจำใจ

อด อัด อุด บริสุทธิ์ในธรรม "

อด หมายถึง อดทนทุกอย่าง เช่น พ่อ แม่ เพื่อนฝูง ครูบาอาจารย์ หรือเรายังไม่มีเงิน ที่อยู่อาศัย เราจะต้องอดทน (อย่าย่างก่อนเกิด อย่าสะเดิดก่อนตาย)

อัด หมายถึง เรากินเราจ่ายหมด 100 บาท ก็หามาอัดไว้ก่อน 150 บาท

อุด หมายถึง หาวิธีการหาเงินวางแผน เงินวัน เงินเดือน เงินปี มาอุดรูรั่วจากค่าใช้จ่ายในชีวิตประจำวัน ประกอบไปด้วยสำนึกในคุณธรรมอันบริสุทธิ์ มีสติ

ดูประวัติ ผลงานพ่อเหล็งมามากมายแล้ว อาจจะสับสนว่า เอ.. เขาไม่เหมือนใครยังไงกัน อยากกระซิบบอกให้ว่าท่ามกลางสวนพริก แปลงผักที่อยู่รายล้อมตัวนายบุญเหล็งน่ะ ทั้งปุ๋ยเคมี ทั้งยากำจัดศัตรูพืชทั้งนั้น เขาเป็นผู้ที่อยู่ท่ามกลางกระแสการเกษตรที่มีอุดมการณ์ที่มั่นคง เป็นบุคคลที่แปลกและแตกต่างจากเกษตรกรที่รายล้อม มองว่าการทำการเกษตรแบบชีวภาพเป็นเรื่องที่ทำไม่ได้โดยสิ้นเชิง ในบริเวณที่สวนพืชผักข้างเคียงฉีดพ่นยากำจัดศัตรูพืช จะมีแปลงผัก สวนพริกไม่ฉีดพ่นยาเป็นเรื่องที่เป็นไปไม่ได้

แต่เขาก็ไม่ย่อท้อและทำสวนพืชผักเป็นแบบอย่างให้แก่เกษตรกรรายอื่น รวมถึงปวารณาตัวเองถ่ายทอดความรู้สู่ชุมชนตนเองและชุมชนข้างเคียง โดยที่ปัจจุบันไม่ได้มีตำแหน่งหรือรายได้ค่าตอบแทนใดๆ ทั้งสิ้น

เขาผู้นี้เป็นหนึ่งในดวงใจพัฒนากรที่เป็นบุคคลที่มีจิตสำนึกที่ดี มีความเสียสละ และหัวใจที่ดีงามเปี่ยมล้นไปด้วยการให้อภัยและมีหัวใจที่จะเผยแพร่สิ่งที่ดีงามแก่ชุมชนโดยไม่ได้หวังสิ่งตอบแทนใดๆ เป็นอีกบุคคลหนึ่งที่น่าชื่นชมควรแก่การยกย่อง เขาคือ... นายบุญเหล็ง สายแวว

รางวัลมูนมังเมืองอุบลราชธานี ปี 2560 - นายบุญเหล็ง สายแวว

ขอแสดงความเสียใจ

เมื่อเช้าวันที่ 4 สิงหาคม 2567 เวลาประมาณ 5 นาฬิกา ได้ข่าวว่า คุณพ่อบุญเหล็ง สายแวว ปราชญ์ชาวบ้านด้านเศรษฐกิจพอเพียง แห่งเมืองอุบลราชธานี ได้ถึงแก่กรรมแล้ว ทางเว็บไซต์ประตูสู่อีสาน IsanGate,com ขอแสดงความเสียใจกับครอบครัว สายแวว อย่างสุดซึ้ง