ภาษิตโบราณอีสานนี้บางส่วนจะปรากฏอยู่ในคำผญา แต่มีบางส่วนจะเป็นคำกลอนหรือข้อความสั้นๆ ที่มีความหมายให้ได้คิด จึงได้แยกออกมาอีกต่างหาก โดยแยกเป็นกลุ่มๆ ตามความหมายที่กล่าวถึงดังนี้

1. หมวดปัญญา, หมวดการศึกษา, หมวดบุญบาป, หมวดคบหา
2. หมวดกิน, หมวดทุกข์สุข, หมวดตน
3. หมวดคน, หมวดการงาน, หมวดความประมาทและไม่ประมาท
4. หมวดเบ็ดเตล็ด

หมวดเบ็ดเตล็ด

• กล้าหลายมันบ่าน (ป.)
• เกาถืกบ่อนคัน (ป.)
• ไก่ขันบ่แม่นยามเกิดอุบาทว์ (ป.)
• ไก่สามเดือนพอฆ่า ม้าสามปีพอขี่ (ป.)
• ใกล้ไฟมันฮ้อน ใกล้ค้อนมันเจ็บ (ป.)
• เกี่ยวหญ้ามุงท่ง ตำแจ่วโฮยแม่น้ำ (ป.)
• แก่ไม้ทางปลาย (ป.)
• แก่นกเค้า เถ้านกถัว (บ.)
• กูหากกู้ กูหากกางกู กูกางกู บ่มีผู้กู้ (ป.)
• ข้าสิบครัวใช้กินให้แหลก แขกขึ้นเฮือนเอาไม้กวาดลงล่าง กะต่าห่างงุมไว้ให้ถี่ วอกสิหนีให้ผูกวอกไว้ ลิงสิหนีให้ผูกลิงไว้ ผูกได้แล้วให้ไปไหว้สัพพัญญู แม่นว่าเฮียนพันครูก็ดั่งเดียวกันนั้น (ป.)
• ข้อนผู้ยัง ขังผู้อยู่ (ป.)
• ขาหน้าบ่ท่อขาหลัง (ป.)
• ขี้ก้อนใหญ่หมาบ่อยาก (ป.)
• ขี้คันคากจาแบกขอนยาง (ป.)
• ขี้บ่แก้งก้น (ป.)
• เข้าหนี้นา ปลาหนีน้ำ (ป.)
• เข้าป่ายามค่ำ (ป.)
• ของดีมีค่า ยาดีมีคุณ (ป.)
• ข่าวช้างหนี ข่าวหีแล่น (ป.)
• เข้าป่าอย่าเสียเหมือง เข้าเมืองอย่าเสียขุน (ป.)
• ข้าลักหนี ชีลักบวช (ป.)
• ขายของให้พี่น้อง ขายฆ้องให้เจ้าหัว (ป.)
• ขัดน้ำบ่ได้กิน ขัดดินบ่ได้อยู่ ขัดหมู่บ่ได้ไปนำ (ป.)
• เข้าเต็มเล้านั่งเว้ากะคือ เงินเต็มถงเว้าตรงกะได้
• เข้าเพิ่นขาวลูกสาวเพิ่นแพง แกงเพิ่นแซบปลาแดกเพิ่นนัว ผัวเพิ่นดีคอบเมียเพิ่นช่าง (ป.)
• เข้าอยู่ลานดูน้อย ปลาอยู่ฮ้อยดูหลาย หีนอนหงายดูสวด (บ.)
• แข้เหลือหนอง (ป.)
• คนจนไข้สามปีบ่ฮู้เมื่อ คนฮั่งไข้สามมื้อฮู้ทั่วเมือง (บ.)
• คุณพ่อท่อภูเขากล้า คุณแม่ท่อฟ้ากับแผ่นดิน (ป.)
• ควายเข้าสวนเอาโตเฮื้อ (ป.)
• ควายบาดแหกา หมาบาดแหแมงวัน (ป.)
• ควายย้ายไปหาบวก บวกบ่ย้ายไปหาควาย (ป.)
• ควายเถ้ามักหญ้าอ่อน (ป.)
• ควายชนกันแพ้หญ้าแพด แดดออกแพ้ภูเขา (ป.)
• ความฮู้ท่วมหัวเอาตัวบ่รอด (ป.)
• ความตายนี้แขวนคอทุกบาดย่าง ใผกะแขวนอ้อนต้อนเสมอด้ามดั่งกัน (ป.)
• ความบ่มีหาใส่ ไม้บ่ใหญ่หาอืบหาแถม (ป.)
• ความลับบ่ให้เถิงสาม ความงามบ่ให้เถิงสี่ ความมิดมี่บ่ให้เถิงห้าเถิงหก (ป.)
• ความดีฝังไว้เก้าศอก ความชั่วชักออกเก้าวา (ป.)
• ความฮู้น้อยอย่าผ่านการเมือง (ป.)
• ความแล้ว แฮ้วลั่น (ป.)
• เคร่งหลายมันขาด ยานหลายมันข้อง (บ.)
• คบเด็กน้อยเล่นการบ้าน คบหัวล้านเล่นการเมือง (ป.)
• คันได้ลงมือแมว บ่ห่อนหนูหนีม้ม (ป.)
• โค็ยเสียกลึ้งผ้า (ป.)
• โค็ยบ่ว่าพี่ว่าน้อง ท้องบ่ว่าอึดว่าอยาก หน้าผากบ่ว่าฮ้อนว่าหนาว (ป.)
• คูคันนา ซาคันคาก (ป.)
• เงินหัวขวัญเจ้า เข้าหัวขวัญหมา (ป.)
• เงินคำแก้วหามาทางบ่แม่น แม่นสิก่อธาตุหุ้มกวมไว้กะบ่ยัง (บ.)
• งามแต่เข้าเฮ็ดนาแคมเหมือง งามแต่เมืองมีเจ้าผู้หนึ่ง (บ.)
• ไง้ขอนหาขี้เข็บ (ป.)
• จับให้หมั้น คั้นให้ตาย (ป.)
• เจ้านายบ่แม่นพ่อแม่ หินแฮ่บ่แม่นแก้วแม่นแหวน (ป.)
• เจ้านายดีบ่เห็นแก่เงินแสนไถ้ แต่เห็นแก่ไพร่แสนเมือง (บ.)
• ใจหนักได้กินเข้า ใจเบาได้กินกลอยหัวใหญ่ (ป.)
• ใจฮ้ายเป็นผี ใจดีเป็นพระเจ้า (ป.)
• เจ็ดมื้อเลี้ยงลูก มื้อแปดปลูกโพธิ์ (ป.)
• เจียมผีเถ้า เจียมเจ้ายืน (ป.)
• แจงแวงน้ำทาวหาบ่เห็นต่อน ซดแต่น้ำคาแข่วแสม่งตาย (ป.)
• สิถิ้มกะเสียดาย สิบายกะขี้เดียด (ป.)
• สิเอาผัวเอาเมียให้ถามสี่แจ่งแจบ้าน สิต้านชู้ให้ถามสี่แจ่งแจเมือง (ป.)
• ชี้นกเทิงปลายไม้ (ป.)
• เชื้อหมากต้องบ่ห่อนหล่นไกลกก แนวผมดกบ่ห่อนเป็นหัวล้าน (ป.)
• เชื้อชาติช้างหางยาวสนุกแกว่ง เชื้อไก่กุ้มหางก้อมแกว่งบ่คือ (ป.)
• เชือกขาดบ่อนกิ่ว (ป.)
• เชื่อใจปากมันยากพี่น้อง เชื่อใจท้องมันแก่มถงเงิน (ป.)
• ชื่อท่อช้าง ฮ่างท่อแมว
• ชิ้นน้อยแปดหลายเขียง (ป.)
• ช้าเป็นการ นานเป็นคุณ (ป.)
• ช้างดีอยู่งา ปลาดีอยู่เนื้อ เสือดีอยู่ชื่อ (ป.)
• ช้างสิตายท่าวเครือ เสือสิตายท่าวเหล่า (ป.)
• เชื้อชาติแฮงเหม็นสาบกันเอง ปูต่อปูสอนกันให้เดินตรงห่อนรือสิทำได้ (ป.)
• เชื้อหมากส้มบ่ห่อนหวาน เชื้อแม่มานบ่ห่อนท้องน้อย (บ.)
• ชาติที่อ้อยหากตกปากช้างสารแล้วบ่ห่อนคาย (ป.)
• ชาติที่แนวเสียมเหี้ยนเฝือนหาแต่ดินแก่น เสียมบ้องตื้นหวังทื้นแต่โพน (บ.)
• ชู้ใผแม่นตา หลาใผแม่นมือ (ป.)
• ซ้ำเช้าพี ซ้ำหีจ่อย (ป.)
• ไซใส่ใต้หลังหล้าบ่หมาน ถืกกะใส่ไว้บ่ถืกกะใส่ไว้ตามแต่กะเยิมปลา (ป.)
• ญิงงามแพ้หี งัวพีแพ้บ่า (ป.)
• ญิงปองดาย ชายปองได้ (ป.)
• ได้เต่าลืมหมา (ป.)
• ได้อย่าย้าม บ่ได้อย่าหลาบ (ป.)
• ได้บ่เสียบ่มีบ่อนไว้ กินบ่ใช้เป็นหนี้เท่าตาย (ป.)
• แดดออก หมอกวาย (ป.)
• ตกไม้ตกเสีย ตกเมียตกได้ (ป.)
• ตกขั้นไดติโตน ตกโพนติล้ม (ป.)
• ตดอ่อยหมา (ป.)
• ตัดหวายอย่าไว้หน่อ ฆ่าพ่ออย่าไว้ลูก (ป.)
• ต้นไม้ใบดกนกแกว่น (ป.)
• ต่อหน้าเป็นหมากพลับ ลับหลังเป็นหมากโก (ป.)
• ตั้งเตาบ่อนใด เปลืองถ่านบ่อนหั้น (ป.)
• ตาบอดขี้ถืกปล่อง ตาดีขี้ฮาด (ป.)
• ตาดีได้ ตาใบ้เสีย (ป.)
• ตาบอดเว้าดู๋ ผีถูเว้ายาก (ป.)
• ตาบอดเว้าเฝือน ตาเบือนเว้ายาก (ป.)
• ตายเป็นผี หนีเป็นเพิ่น (ป.)
• ตายให้ฝัง ยังให้เลี้ยง ตายให้ฝากผี ดีให้ฝากไข้ (ป.)
• ตีหัวปลา สะเทือนหัวนาค (ป.)
• ตีหลบทบได้ (ป.)