สู่ขวัญบ่าวสาว

ศรี ศรี มื้อนี่แม่นมื้อดี เป็นดิถีก่อเกิด ว่าประเสริฐมุงคุล ว่าเป็นบุญน้อยหน่อ ใหญ่ถ่อ พ่อพอแฮ นุ่งผ้าแพรตกแต่ง หวีผมแบ่งกุมาร มีเฮือนซานให้ได้อยู่ ม้มจากอู่สายไหม เป็นทรามวัย อวนอ่อน แก้มใสส่อนนารี สาวผู้ดีไผอยากฮ่วม คนอยากร่วมเฮือนนอน คนออนซอนเหลือหลาก งามหน้าผากหูตา กิริยาโอนอ่อน งามทั้งง่อนเลาคิง สมเป็นหญิงคุณค่า ไผกะว่าเป็นนางแมน มา แต่แถนสมสู่ งามทั้งคู่ชายหญิง งามชายอิงมาแอบ งามหญิงแนบทั้งสอง มากินดองสมเผ่า พี่น้อง เล่าทั้งสองทาง ทั้งสาวนางและเจ้าบ่าว พี่น้องป่าวมาโฮม คุณมาชมพอหมื่น คนแตกตื่นมาโฮมงัน มารวมกันพอล้าน ไปกล่าวต้านโอมเอา ทั้งสองเฮาสมเผ่า เป็นบุญเก่าเฮาทั้งสอง จั่งมาครองเป็นคู่ ได้มาอยู่โฮมกัน

อยู่หลายวันตกแต่ง แก้มแป่งแส่งนางแมน พระยาแถนจากฟ้า ส่งหน่อหล้าลงมา สอง ขวัญตามาพบพ้อ สองน้อยหน่ออินทร์แปลงไผ ได้แยงงามหยาดย้อย เป็นหน่อน้อยลูกพระพรหม พระบรมเผิ่นตกแต่ง เกิดคนแห่งมาเห็นกัน สายสัมพันธ์บุพเพสันนิวาส ลงมาจากเครือเขากาด พระอินทรา จ่องลงมา แท้แล แท้แล ลมมีดโกนให้พัดแว ลมมีดแถให้ฟัดห่าง ใบคนระหว่างทางไป ผู้หนึ่งได้ไปไกล อุดรขอนแก่น ผู้หนึ่งแล่นไปเถิงเมืองเป็งจาน ไปอยู่นานจนน้อยหนุ่ม โตเป็นพุ่ม ดกหนา มีปัญญางามสะอาด เครือเขากาดเลยเอาหนี ดนหลายปีสองอวนอ่อน เลยกลับบ่อนหวน มาถืกซาตาหนีบ่ได้ จั่งได้ให้ผู้เฒ่ามาขอ จั่งได้ยอพาขวัญตกแต่ง แก้มแป่งแส่งจั่งได้นั่งอยู่สอนลอน -สอนลอน สองงามงอนจั่งได้คู่ สิได้อยู่เคียงหมอน สิได้นอนเตียงฮ่วม

ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปเที่ยวค้าแพรวาทั้งสิ้นหมี่ สาวผู้ดีอยู่ฝ่ายใต้ไทยลื้อให้แล่น มา ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปชมชู้ทั้งภูเขียวภูเวียงฟ้าหย่อน ๆ อย่าไปนอนอยู่ค้างทางพุ้นให้ ด่วนมา ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปแดนแม้ว เมืองแกวไม้ล้มแบ่ง บ่อนสีโคตรไล่ฆ่าช้างถือฆ้อน แก่ดึง ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปชมช้อนนอนไพรป่าไม่ใหญ่ ขวัญเจ้าไปเที่ยวเล่นนะทีน้ำอยู่ อ่าวไทย ขวัญเจ้าไปทางพุ้นเกาะกวมบ่อนน้ำถั่ง บ่อนฝรั่งต่อสู้บู๋ม้างไล่ยิง ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญ เจ้าอย่าได้อยู่นำเขา ขวัญเจ้าอย่าได้ไปนำเผิ่น ขวัญเจ้าอย่าได้เปิ่นป๋าหนี ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญ เจ้าไปทางก้ำพนมเปญเขมรต่ำ อย่าไปนำหมู่แม้วแถวพุ้นให้ต่าวมา ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไป ทางก้ำเวียงจันทน์สัตนาค ขวัญเจ้าจากแม่เลี้ยงเฮียงซ้อนหมู่มอญ

ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปทางก้ำเชียงตุงแม้วน่าน ขวัญเจ้าไปสู่บ้านชาวม้งให้ส่งมา ขวัญเจ้าไปอยู่พุ้นเสียมราฐนครทม ขวัญไปชมนครวัดอย่าดนให้โงโค้ง ขวัญเจ้าลงไปก้ำแดนกุลา พายย่าม เมืองหงสาฝ่ายกุ้งให้มาถ้อนอย่าอยู่นาน ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปยิงเนื้อเสือสาง องมั่ง ขวัญเจ้าไปไล่เก้งพานพร้อมให้ต่าวคืน ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปทางพุ้นอินโดให้โงต่าว ไปเห็นบ่าวไปเห็นสาวปาเต๊ะพุ้นเซาถ่อนให้ด่วนมา ขวัญเจ้าไปทางพุ้นลังกาทวีปใหม่ เกาะสิงหล อยู่ใกล้ ๆ ไปแล้วให้ต่าวคืน ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปทางพุ้นหิมาลัยป่าไม้ใหญ่ อย่าได้ไปผ่าน ด้าวดงพุ้นให้ด่วนมา ขวัญเจ้าไปทางพุ้นหนองกระแสสนหย่าน บ่อนจีนตาดไล่ฆ่าไทลื้อให้ต่าวคืน ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปทางก้ำเชียงคานบ้านมันห่าง อย่าได้ไปอยู่ค้างทางก้ำด่านไกล ขวัญ เจ้าไปอยู่พุ้นให้เจ้าด่วนคืนมา ขวัญเจ้าไปหาปลาล่องทะเลอวนซ้อน ขวัญเจ้าไปนอนค้างกลางดง พงป่า ขวัญเจ้าไปเลาะเล่นเห็นแม้วกะเหรี่ยงดอย

ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปแดนพุ้นภูซุนภูส่อง ขวัญเจ้าไปล่องน้ำทะเลกว้างอ่าว กระแส ขวัญเจ้าไปอยู่พุ้นเมืองท่าสิงคโปร์ กะให้โงมาเฮือนอย่าหนีวันนี้ ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้า ไปชมห้องวิมานทองหิมวาส เห็นปราสาทใหญ่กว้างให้มาถ่อนอย่าสินอน ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญ เจ้าไปทางก้ำบุรีรัมย์ ศรีสะเกษ ขวัญไปชมประเทศพุ้นทางก้ำฝ่ายเขมร ขวัญเจ้าไปเห็นแล้วทั้งสอง คนให้กลับต่าว ให้เจ้ากลับฝั่งฟ้าวอาวป้าเพิ่นนั่งคอย ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปอยู่ก้ำเมืองใหญ่ เวียงพิงค์ ขวัญไปอิงชมสาวบ่าวฮามทางนั้น ให้เจ้าผันผวนย้านไวๆ อย่าสิอยู่ ขวัยเจ้าไปชมหมู่ไม้ ไทยใต้ผ่านไกล ไปฝ่ายใต้ให้กลับต่าวคืนมา ลุงอาวอาย่ายายทั้งน้ำ หลานเหลนหล่อนออนซอนมา แห่ ขวัญอย่าแลเปลี่ยนท้างทางดั้นให้ด่วนมา

ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปทางพุ้นเบตงลงใส่ ขวัญเจ้าไปเที่ยวค้าทางใต้ฝ่ายไกล เจ้า อย่าได้หลงอยู่สวนยาง อย่าหลงทางมาเฮือนบ่อนเชยชมช้อน ว่ามาเยอขวัญเอย แม่เจ้าตั้งเฮือน ใหญ่มุงหนา แม่เจ้าตั้งมุงหลังคาหลังใหม่ พ่อเจ้าไปเที่ยวซื้อเฮือนย้าวแต่งนำ ว่ามาเยอขวัญเอย พาขวัญตั้งจวงจันทน์ขันหมาก มีหลากล้นเหลือไว้ใส่พา เงินคำแก้วเต็มถังทั้งไถ่ ตกแต่งให้สองเจ้า คู่เคียง เตียงทองตั้งหมอนลายมัดหมี่ มีสู่เบื้องนาพร้อมสู่อัน ขันตักน้ำทั้งกระบวยค้างแอ่ง พ่อกับแม่ แต่งให้สองเจ้าบ่ไล เผิ่นแต่งไว้ถ้วยบ่วงโอขัน เงินคำมีสิ่งใด๋หาไว้ เชิญขวัญเจ้ามาเซาแนมส่อง มาสู่ ห้องเฮือนกว้างบ่อนเซา ให้หมู่เจ้าทุกอย่างของกิน ฟืนตองหลัวสู่แนวหาไว้ ไซหลังหล่าทำนาไถ คลาด สาดเสื่อพร้อมหมอนมุ้งสู่อัน ให้บ่ได้ตะวันส่องเดือนดาว มือซาวเถิงสิจ่องมาถวายเจ้า

ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญแข่งให้มาอยู่แข่งลีลา ขวัญขาให้มาอยู่ขาลีล้าย ขาซ้ายก่ายขา ขวา ผัวเมียกันฮักห่อ คือผัวถ่อเมียพาย ไปทางใด๋ให้เจ้าบอก ให้เจ้าออกทางประตู อย่าซูลูเขยสะใภ้ ให้เจ้าได้บุตตรา คนตามมาบุตตรีออก คำสอนบอกจงจดจำ เอาพระธรรมมาซูส่อย ให้เจ้าค่อย ๆ อย่าเว้าแฮง สองจอมแพงให้ฮักเลิศ ให้ลูกเกิดมาชม ให้ได้สมใจว่า ให้มีค่าพอกือ ให้คนถือพอโกฏิ โทษฮ้ายอย่ามาพาน โทษหาญอย่ามาใกล้ ให้เจ้าได้เป็นเศรษฐี สองสามีภรรยาควรคู่ ให้เจ้าอยู่ ฮ้อยเอ็ดพันวัสสา ขออวยพรด้วยบาทพระคาถาว่า อายุ วัณโณ สุขัง พะลัง สาธุ

คำกล่าวผูกแขนบ่าว

ขันติโก เมตะวา ลาภี ยะสะสี สุขะสีละวาปิโย เทวะมะนุสสานัง มะนาโป โหติ ขันติโก ฝ้ายอันนี้บ่อแม่นฝ้ายเมืองคน พระอินทร์โยนมาแต่ฟากฟ้า เผิ่นบอกว่าผูก แขนชาย ผู้เป็นนายของหมู่ ทุกคนอยู่ในครอบครัว หวังเผิ่งผัวผู้ออกหน้า เจ้าอย่าได้ตามหลังเมีย เฮ็ดเอียเคีย เอียเคียคือผู้แม่ ชายบ่แท้ครอบครัวจน ให้เจ้าเป็นคนชายแท้ ให้ผาบแพ้ทุกประการ ใจห้าวหาญคือจอมปราชญ์ สร้างเคหาสน์ให้ฮุ่งเฮือง สิบหัวเมืองมาช่วยค้ำ ทุกค่ำเช้าให้เจ้าอยู่ สวัสดี เป็นเศรษฐีบ่ไฮ้ ให้เจ้าได้ดังคำปรารถนา ชะยะสิทธิ ชะยะสิทธิ ชะยะสิทธิ ธะนัง ลาภัง อุ อะ มุ มะ มูลมา มะหามูลมัง สะวาหุมฯ

คำกล่าวผูกแขนสาว

สะขี ภะริยา สะทา โหตุ สัพพะ โภคา จะระตะนา สัพพะทา ภะวันตุ โว ฝ้ายอันนี้แม่นฝ้ายอินทร์แปลง เผิ่นแบ่งมาแต่ภูเขากาด เอามาพาดแขนเจ้าทั้งสอง สมบัตินองไหลมาบ่อขาด อย่าประมาทชายที่เป็นผัว ให้เกรงกลัวคือพ่อคือแม่ อย่าข้องแหว่ชายอื่น บ่ดี หน้าที่มีให้เจ้าตกให้แต่ง ให้เจ้าแต่งภาชน์แลงภาชน์งาย อย่าเบิ่งดายนิสัยขี้คร้าน ให้ชาวบ้าน ติฉินนินทา สมบัติมาหนีไปเหมิดจ้อย ให้เจ้าค่อยสู้อดสู้ทน อยู่บ่ดนเจ้าสิเฮืองสิฮุ่ง ให้เจ้าเฮืองฮุ่ง คือแสงตาเว็น เคราะห์อย่าได้เห็น เข็ญอย่าได้พ้อ ให้มีอายุมั่นขวัญยืน ฮ้อยขวบพันวัสสา สาธุ

สู่ขวัญเด็กน้อย

เป็นการรับขวัญเด็กเกิดใหม่ เพื่อให้เป็นคนดี มีสุขภาพพลานามัยสมบูรณ์แข็งแรง มีคนนับหน้าถือตาเมื่อเติบใหญ่ ได้เป็นเจ้าคนนายคน มั่งมีเป็นมหาเศรษฐี มีบริวารคับคั่ง

เด็กๆ มักจะเจ็บไข้ได้ป่วยบ่อยๆ ถ้าพ่อแม่เอาใจใส่ในการอยู่กิน หลับนอน โรคภัยไข้เจ็บก็ไม่เบียดเบียน เด็กก็เหมือนผู้ใหญ่ที่ต้องการให้คนอื่นเอาอกเอาใจ เวลาลูกเจ็บป่วยพ่อแม่ก็จะทำการสู่ขวัญให้ และให้ศีลให้พรแก่ลูก ลูกก็มีความดีใจ มีกำลังใจ มีความสุข ดังคำ สู่ขวัญว่า

ศรี ศรี มื้อนี้แม่นมื้อดี มื้อดิถีกุมารมาเกิด แสนประเสริฐมาคูณเฮือน นับสิบเดือนทศ มาส เจ้าหาญอาจอยู่ในครรภ์ ดั่งดวงจันทร์มาเกิด ลูกประเสริฐมาดอมเพลา เบิ่งเลาคิงอยู่ส้อยล้อย ส้อยล้อย เจ้าอ่อนน้อยมาแต่แถน มาแต่แมนเมืองฟ้า พระหน่อหล้าจอมไตร ภูวนัยตกแต่ง มาแต่ แห่งดุสิต จุติมาถือดาวฤกษ์ ลูกมาถึกยามราชา จุติมามนุษย์โลก นับเป้นโชคของบิดาและมารดา มาห่วมชายคาปู่ย่า มาเป็นค่าไพฑูรย์ มาอยู่คุณค่าเลิศ เจ้ามาเกิดคนออนซอน เจ้างามงอนองอาจ ดูประหลาดดั่งทองคำ ผมดำดีผุดผ่อง คิ้วกะก่องคันธนู ไผมาดูว่างามเลิศ ว่าเจ้าเกิดจากดาวใส มาแต่ไกลวิมานเมฆ เจ้าเป็นเอกในโลกา

ดั่งสีดาพระรามลักษณ์ บุญเจ้าชักนำพา จั่งลงมาเอากำเนิด จั่งมาเกิดในเมืองคน สัปทน กันกั้ง ให้เจ้านั่งเป็นพระยา ให้เจ้าเป็นราชาครองราช ให้เจ้าได้ปราสาทสามหลัง อยู่ในวังเจ็ดชั้น มี ผู้ปั้นแต่งนำมา คนไหลมาโฮมห่อ เป็นต้นหน่อพระบรม มีคนชมพอหมื่น ให้ล้นหลื่นคนทั้งหลาย ทั้ง หญิงชายนบนอบ อันประกอบศฤงคาร บริวารพอโกฏิ อย่ามีโทษมาพาล บริวารขวาซ้าย ยามเจ้า ย้ายไปมา มีรถราฮองนั่ง มีคนหลั่งไหลโฮม มีคนชมแหนแห่ ให้พอแม่ยินดี มีฤทธีดังพระอุปราช ฤทธีอาจดั่งนารายณ์ ไปทางใด๋คนอ่อนน้อม ให้มีพร้อมดั่งพระอิศวร บรบวรคับคั่ง ให้ได้นั่งวิมาน ทอง มีแนวฮองเป็นแท่น ปัญญาแหล่นดั่งศรีธนญชัย ปัญญาไวดั่งเสียวสวาสดิ์ ให้ฉลาดดั่ง เวสสันดร พระภูธรคนมากราบ ให้เขาฮาบปานหน้ากลองชัย เวลาไปเสด็จด่วน ให้เจ้าหม่วนใน พระทัย

คึดอันใด๋ให้เจ้าได้สมดั่งใจหมาย มีทรัพย์สินเหลือหลายล้นหลาก อย่าให้อึดให้อยาก เงินทอง ไหลเนืองนองแน่นอั่ง คำไหลหลั่งดุจนะที มีนารีมานั่งเฝ้า ยามเจ้าเว้าคนเกรงขาม มีกาย งามดั่งเทพเจ้า มีคนเฝ้าล้อมแห่แหนหาม มีคนตามพอโกฏิ์ อย่ามีโทษอัญหาญ อย่ามีพาลอันกล้า มีข้อยข้าพอกือ มีคนถือของส่ง ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าอย่าได้ไปเนาค้างสวรรค์ทองปราสาท ขวัญเจ้าอย่าได้ประมาทเล่นนำเค้าเก่าหลัง

ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าอย่าได้ไปอยู่ยั้งนำแม่เก่าเจ้าเด้อ ขวัญอย่าได้ไปนอนเผลอนำ พ่อเก่า ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้ามาฮีฮัก-ฮีฮัก จ่งมาพักกินนมหวาน แม่เจ้าเอาท้องมานตั้งเก้า แม่เจ้าเฝ้าเกือบพอปี แม่เจ้ามีน้ำนมให้ดื่ม แม่เจ้าตื่มแพรลาย แม่เจ้ายายผ้าอ้อม แม่เจ้าป้อมแพร ไหม แม่เจ้าหาอู่ให้เจ้าอยู่นอนเว็น ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปวังน้ำกินรีลงอาบ ขวัญเจ้าไปเที่ยว เล่นเห็นกล้วยหน่วยใส ขวัญเจ้าไปทางพุ้นหิมะวันป่าใหญ่ มีผลาหมากไม้สุกพร้อมสู่แนว แงวหวาน จ้อยบักไฟมี้หม่วง ให้เจ้าละอย่าหว่งเล่น มาถ่อนแม่สินอน

ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าอย่าได้ด่วนไปไกล ขวัยเจ้าอย่าได้ไปบ่ต่าว มากินกล้วยหน่วย ยาว มากินปิ้งปลาขาวแม่สิป้อน แดดสิฮ้อนมาอยู่เฮือนเฮา ว่ามาเยอขวัญเอย มาอยู่อู่สายไหม อย่า ไปไกลแม่สิกล่อม มากินอ่อมปลามัน มากินจันน้ำแอ่ง แม่ตกแต่งเต็มพา แม่หามาไว้ลอมหล่อ-ลอม หล่อ มาอยู่กับพ่อเจ้าเด้อ อย่าไปเผลอมัวแหล่น ซูนไม้แก่นขาเจ้าสิแพลง ซูนไม้แข็งขาเจ้าสิโค่น

ว่ามาเยอขวัญเอย พ่อเจ้าบ่นนำหา พ่อไปนาสิเอาปลามาป้อน แดดฮ้อน ๆ พ่อสิพาเซา ว่ามาเยอขวัญเอย พ่อแห่งจ่มนำหลาย ผ้าแพรลายผืนใหม่ ผ้าห่มใหญ่พ่อเอามาห่มกาย ยามหนาว มาพ่อกอด ฮ้องจอก ๆ นกแจนแวน เอาสองแขนโอบกอด ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปทางก้ำ แดนไกลประเทศต่าง ขวัญเจ้าย่างอ่อมอ๋อ อย่างอ่อมอ้อยขวัญน้อยให้ต่าวมา

ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าอย่าไปหลงดงใหญ่ เห็นนกไส่สับโกน อย่าไปโตนตามตาด ย่านเจ้าพลาดขาแขน อย่าไปแหงนจอบส่อง อย่าไปก่องสาขา ไม้ดีดตาเจ็บปวด ใหญ่พอบวช พ่อสิให้บวช ให้ท่องสวดคำภีร์ เฮียนบาลีค่ำเช้า ครองพระเจ้าศีลทาน อย่าอยู่นานให้เจ้าต่าว ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปทางก้ำ สาวัตถีเมืองใหญ่ ขวัญเจ้าไปอยู่ก้ำในถ้ำเถื่อนดง ขวัญเจ้า หลงไปพุ้นภูซูนไซ่ง่อน ขวัญเจ้าไปอยู่ซ้อนชาวแม้วกะเหรี่ยงดอย ขวัญเจ้าไปคอยถ่าสาวกุลาพาย หย่าม ขวัญเจ้าไปย่านน้ำทะเลกว้างอ่าวไทย เจ้าอย่าได้หลงอยู่ทะเลวน

ว่ามาเยอขวัญเอย มาอยู่ห่มเฮือนเฮา มาอยู่เพลาพ่อแม่ พวกเฒ่าแก่ปู่ย่าตายาย คนมา หลายเหลือหลาก มีของมากกุมาร มีของหวานตกแต่ง ของทุกแห่งเอามา มีผลาหมากไม้ เอามาใส่ พาพาน เป็นของหวานหมากม่วง เจ้าอย่าห่วงของเข้า ให้มากินของเฮาแม่ตกแต่ง แก้มแป่งแส่ง อย่าได้กลัว พ่อบ่ตั๋วคอยถ่า ทั้งแม่ป้าและพ่อลุง ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าอย่าได้หลงทางไกล ขวัญเจ้าอย่าได้ไปทางอื่น ขวัญเจ้าอย่าได้ตื่นเสียงโฮ เสียงคนโสคึดฮอดเจ้า นั่งเค้าเม้าปู่เฮามา พอปานตาฮักห่อ ลูกของพ่อให้ฟ้าวมา

ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญแข่งให้เจ้าอย่างลีลา-ลีลา ขวัญขาให้เจ้าอย่างลีล้าย-ลีล้าย ให้ เจ้าย้ายเข้ามากินนม ให้แม่พ่อนอนชมหอมแก้มฟอด-ฟอด ให้พ่อแม่ได้กอดเย็นเช้าเอาขวัญ ว่า มาเยอขวัญเอย มาอาบน้ำโอ่งหิน มากินน้ำแอ่งใหญ่ แป้งแม่ใส่ทาโต งามพาโลผิวอ่อน ๆ เอานอน บ่อนแพรลาย เอานอนหงายโกนสอด ๆ พ่อแม่กอดไล่แมงวัน กะแจะจันทน์ตกแต่ง แก้มแป่งแส่ง แพงปานตา ยุงบินมาบ่ได้พ่อสิไล่ให้มันหนี ว่ามาเยอขวัญเอย มาฮอดแล้วให้เจ้าอยู่สวัสดี จงสุขี ตราบต่อเท่าอายุเจ้าได้ฮ้อยพระวัสสา ก็ข้าฯ เทอญ อายุ วัณโณ สุขัง พะลัง สาธุ

คำกล่าวผูกแขนเด็กน้อย

ศรี ศรี ฝ้ายเส้นนี้แม่นฝ้ายหมอเฒ่า องค์พระพุทธเจ้าป่อนประทานมา มี ฤทธาปราบแพ้ซวงพ่อแม่กะให้หนี ฝูงพลายผีกะให้พ่าย กูสิไล่ให้สูหนี อย่าได้มาราวีหลานน้อย กูจักปราบให้สูหนีไปจ้อยด้วยพระคาถาว่า

สัพพะพุทธานุภาเวนะ สัพพะธัมมานุภาเวนะ สัพพะ สังฆานุภาเวนะ สัพพะทุกขา สัพพะภะยา สัพพะโรคา วินาสสันตุ อายุ วัณโณ สุขัง พะลัง สาธุ "

สู่ขวัญแม่ลูกอ่อน

แม่ลูกอ่อน หมายถึง สตรีที่มีบุตรยังเล็ก (หลังการอยู่กรรม) ซึ่งอาจมีอาการเจ็บป่วย กระเสาะกระแสะ ร่างกายไม่แข็งแรง หรือหลังการเจ็บป่วย จะมีการทำพิธีบายศรีสู่ขวัญเพื่อเสริม ขวัญและกำลังใจให้หายป่วย

ศรี ศรี มื้อนี้แม่นมื้อดี มื้อฤทธีมหาอะมุตตะโชค วันพ้นโลก โฆวิสัย วันวิไลผ่องแผ้ว ดุจดั่งแก้วมณีโช ผู้ข้าขอเชิญเทพบุตรอยู่ชั้นห้า เทวดาอยู่ชั้นสี่ ทั้งฤทธีพระหน่อฟ้ามาป้องส่อยปอง มื้อนี้พวกพี่น้องมาฮ่วมพาขวัญ พากันชวนมาโฮมสู่สถานวิมานกว้าง เชิญทั้งปวงเจ้าพรหมมินทร์ อิทธิราช อยู่ปราสาทหมื่นห้องให้มาป้องส่อยชู ขอเชิญผู้อยู่ใต้นาคราชบาดาล มีสมภารกว่าเขา ทั้งค่าย จงให้ผ่ายผายมาชูส่อย กับทั้งแม่หนุ่มน้อยแมนฟ้าเมฆขลา เทพอยู่ฟ้าแสนโกฏิ์จักรวาฬ เวสสุวรรณด่วนมาโดยด้าม กับทั้งก้ามฉิมพลีเวฬุราช ผู้องอาจเก่งกล้าเชิญพร้อมสู่พระองค์

วันนี้วันปลงตั้งจอมเฮือนแม่ลูกอ่อน หวิดบ่อนตายหายบ่อนไข้นางไท้อยู่นำ ขอให้มาสู่ ค้ำชูส่อยอย่าถอยหนี บารมีแสนพลแห่แหนแพนด้าม นางงามหล้ากายาเหลืองหล่า นอนอยู่แคร่ แผ่อยู่ไฟกินน้ำฮ้อนผอวนหล้าผ่านมา ใต้หลุมฟ้าลำบากแสนสาหัสนอนผ่างไฟบ่มีเย็นเนื้อ เมีย นอนปิ้งเบิ๊ดโตจนจ่อย ผู้ผัวคอยนั่งจ้องมองได้ส่อยบ่เป็น เบิ๊ดกรรมเวรนางแล้วเลยมาเป็นแม่ลูก อ่อน เซาเป่ากินน้ำฮ้อนนอนเทิ้งแม่สะแนน

ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปเที่ยวเล่นเมืองไกลให้เจ้าต่าว ลูกสาวลูกชายให้จั้นๆ ให้ ผันผ้ายผ่ายมา ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าหนีไปลี้หนีไฟไปอยู่ป่าใหญ่ ขวัญเจ้าไปอยู่พุ้นเมืองแม้ว แจ่วไกล ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปนอนค้างทางเชียงตุงดอมกะเหรี่ยง ขวัญเจ้าเปลื้องปิ่นหน้า ทางก้ำฝ่ายเขมร ขวัญไปเห็นหนห้องปรางทองฮองนั่ง อย่าได้ยังอยู่ยั้งให้นางฟ้าวต่าวมา ว่ามาเยอ ขวัญเอย ขวัญเจ้าไปตักน้ำทางไกลส้างแส่ง ขวัญเจ้าแยงป่ากว้างชมพั่วดอกดวง ขวัญเจ้าควงชาย ชู้ชมเชยทิพย์กลิ่น ขวัญยุพินอยู่ย่างกุ้งเมืองลุงพุ้นให้ต่าวคืน อย่าไปยืนฮิมน้ำฮิมผาน้ำโตนตาด ฟังเสียงถาดๆ น้ำให้นางหล่าต่าวมา

ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปทางพุ้นเมืองหลวงน้ำหล่วง หลวงพระบางระหว่างพุ้น เมืองเชียงไฮ้แห่งอยู่ไกล เจ้าอย่าได้ไปอยู่นำเขา ภาษาเฮาต่างเขาคำเว้า ให้นางเอาโตเข้าหันมา หาหมู่ พวกปู่ย่าอยู่บ้านผัวเจ้านั่งคอง ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญแข่งมาอยู่แข่งลีลา ขวัญขามาอยู่ ขาลีล้าย อย่าได้ย้ายหลบหนีมาอยู่กับนารีนารถน้อย ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปอยู่ป่านำนก กาเวา ขวัญเจ้าไปอยู่นำนกเขาขันหม่วน ให้เจ้าด่วนพะลันมา ขวัญเจ้าฟังนกทาตักตะก้อ ขวัญ เจ้าอย่าไปพ้อหมู่กินนะรีนะรอน อย่าออนซอนให้เจ้าต่าว ไปพ้อบ่าวอย่าเชยชม อย่าเมาดมดอก คัดเค้า ไผมาเว้าอย่าอยู่นำ เห็นไหเงินไหคำอย่าแตะต้อง ให้เจ้ากลับสู่ห้องเคหา

ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญไปทางพุ้น ภูชุนไซง่อน ไปออนซอนล่องน้ำทางก้ามหลี่ผี ขวัญ เจ้าหนีไปค้างดงหลวงอย่าได้ห่วง เห็นจวงจันทร์หื่นเห้าเซาถ้อนอย่าชม ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญ เจ้าไปทางก้ำทะเลวนน้ำปั่น ขวัยเจ้าผันเผ่นผ่ายหมายค้างแค่ไพร ขวัญนางไปทางพุ้นหงสากุลาป่า ให้กลับมาอย่าช้ามาตุ้มอ่อนวอน ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้ามาเถิงแล้วเมืองแกวอย่าเป็นห่วง หลวงพระบางอย่าได้เว้านำเจ้าให้อยู่เฮือน ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญนางไปอยู่ก้ำประเทศอื่นซุมแซว แนวนามเขาต่างเฮาคำเว้า ให้มาเซานำเจ้าบุตตาลูกอ่อนๆ มาป้อนนมป้อนจู้บุญชูเจ้าให้ใหญ่สูง

ว่ามาเยอขวัญเอย ลูกเจ้าให้นอนอู่สายไหม ไปทางใด๋อย่าดนคืนค้าง ไปทางเหนือทาง ใต้ตกกลางตะวันออก ให้เจ้ากลับด่วนดั้นผันย้ายด่วนมา ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าเลยไปพุ้น ไผนอสิโจมส่อย ลูกเจ้ายังอ่อนน้อยหิวจู้แอ่วนม ไผสิชมเชยอุ้มในเพลาเอาส่อย ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปอยู่ค้างผากว้างป่าดอย ว่ามาเยอขวัญเอย ลูน้อยไห้หิวแอ่วกินนม สองมือโจมใส่เพลา กินจู้ จู๋บู๋หน้าบุตตาคองแม่ แม่บ่มาอยู่ใกล้ไผอุ้มกะบ่อคือ ว่ามาเยอขวัญเอย ลูกต่อนตื้อเทียมผ่าง คิงบาง เหลียวทางหาแม่บ่มาคอยถ่า ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญนางหล้าไปไฮ่กะให้มา ขวัญไปนา กะให้ต่าว ให้นางมาฝั่งฟ้าวมาเข้าสู่คิง ว่ามาเยอขวัญเอย อย่าได้เลยไปเล่นสระหลวงอโนดาด อย่าไปวาดแต่งแต้มแนมไม้อยู่ไพร ขวัญเจ้าอย่าได้ไปป่าใหญ่ไพรหนา ขวัญไปหาเที่ยวพงไพร กว้าง ไปชมกวางหมีเหม่นกาเล็นกะฮอกป่า ชมชะบาป่าเอื้องเฟืองมี้ม่วงพนา ขอเชิญขวัญหน่อ หล้าแก้วแก่นแหว่นกา

ว่ามาเยอขวัญเอย อย่าไปมัวเมาเล่นนำเขาคนป่า อย่ามัวหาหมากไม้ชมพั่วป่ากะดัน ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าอย่าได้หลงไหลเข้าในไพรป่าใหญ่ อย่าได้ไประหว่างพุ้นเสือช้าง บ่าง ชะนี หมีหมูฮ้ายอันตรายให้เจ้าต่าว ว่ามาเยอขวัญเอย มาอยู่เฮือนหลังใหญ่มุงสังกะสี เฮือนมุงดี แป้นไม้แก่น มาแยงแหว่นทาน้ำหอม มาอยู่ดอมพ่อแม่นำเฒ่าแก่อาวอา มาอยู่นาสร้างก่อ มาอยู่ นำพ่อบักหำ มาอยู่นำพ่ออี่น้อย ให้เจ้าย่างก้อยๆ กลับมาเด้อ ว่ามาเยอขวัญเอย มาฮอดแล้วให้ เจ้าอยู่เทียระฆา ขอให้หายโรคา อย่าให้มีโภยต้อง ขอให้ยืนยาวมั่นพันปีเป็นขนาด เป็นดังบาท พระคาถาว่า

สะตะวัสสา จะ อายู จะ ชีวะสิทธิ ภะวันตุ เตฯ สาธุ "

คำผูกแขนแม่ลูกอ่อน

พุทโธสิทธิเดช ธัมโมสิทธิเดช สังโฆสิทธิเดช ฝ้ายเส้นนี้แม่น ฝ้ายศักดิ์สิทธิ์ องค์พระพุทโธผู้มีฤทธิ์ทอดประทานมาให้ ผู้ข้าฯ จึงได้เอามาผูกแขน ผีอยู่ในดินแดน หลุ่มฟ้าหันหน้ามาแล้วสั่นกลัว หูตามัวบ่แจ้งส่องผีอยู่ในห้องจักรวาล บ่นำพาลบังเบียดเส้นฝ้าย เสียดตาผี ให้มันหนีฮ้อยโยชน์โตใด๋โหดหาญเข้ามา ให้มันมรณาเท่าชั่ว ตราบจนกว่ามันสิยอมนำ ทำตามธรรม พระเจ้าข่อยว่าแล้วสิใส่กระแจธรรม อิ สะวา สุ สุสะวา อิ นะโม พุทธายะ สาธุ