ช่วงนี้อากาศปรวนแปรไปทั่วโลก บ้างก็มีพายุรุนแรง แผ่นดินไหว ฝนตก น้ำท่วม ดินพังทลาย จนไร้ที่อยู่ บ้านเฮากะต่างภาคต่างกะพ้อไปคนละแนว บ้างก็ฝนตกจนน้ำท่วม บ้างก็แล้งจนพืชผลแห้งตาย กระจายเป็นหย่อมๆ แบบบ้านเพิ่นท่วมแป๋ตาย นาใกล้ๆ กันนี้ผัดบ่มีน้ำจนดินแห้ง อีหยังว่ะ! นี่ละเขาว่าโลกวิปริตย้อนพวกเฮามนุษย์เป็นผู้ทำลายของแทร่ ตอนนี้ทางภาคเหนือกำลังท่วมหนัก ข่าวว่าภาคอีสานบ้านเฮาก็เตรียมตัวไว้เลย พายุกำลังมาแล้ว ...😭🙏😁
: Information & News ::
: Isan Thailand ::
: Isan Words ::
: Dhamma ::
: Art & Culture ::
: Our Sponsor ::
: Facebook Likebox ::
: Administrator ::
: My Web Site ::
 |
 |
 |
 |
No. of Page View
|
|
ความทวย โดย : อาจารย์สวิง บุญเติม ปธ.๙ M.A.
ความทวยเรียงตามหมวดอักษร
 |
ความทวย : | "เนื้อจิ้มเนื้อ แซบเกินเชื่ออีหลี" เจ้าว่าแม่นหยัง? |
| คำตอบ : | คือ เด็กน้อยดูดนมแม่ | |
| ความทวย : | "น้อยๆ มันนุ่งผ้าเหลือง ใหญ่ขึ้นมามันนุ่งผ้าเขียว" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ไม้ไผ่ | |
| ความทวย : | "น้ำบ่มีฝน คนกินกะบ่ได้" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ น้ำหมอก หรือน้ำค้าง | |
| ความทวย : | "นกกดตาแดง น้ำแห้งกะตาย" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ตะเกียงเบิ๊ดน้ำมัน | |
| ความทวย : | "นกโก่นโต่น สี้ก้นแม่เจ้าของ" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ลูกกุญแจ (โก่นโต่น = การเปลือยกาย) | |
| ความทวย : | "นาหนองน้อย บ่มีจอกบ่มีแหน มีปลาซิวหัวแป โตหนึ่งอยู่หั่น" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ปากกับลิ้น (หัวแป = หัวแบน) | |
| ความทวย : | "นอนหงายให้เขาขี่ เอามือตี่ยัดใส่" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ เกิบ (ตี่ = คลี่ออก หรือแยกออก) | |
 |
ความทวย : | "บ่มีขาขึ้นกกไม้ บ่มีใส้ฮ้องดัง" เจ้าว่าแม่นหยัง? |
| คำตอบ : | คือ งู และ แมงง่วง (เรไร) | |
| ความทวย : | "บ่มีตาขึ้นต้นไม้ บ่มีไส้กินคน บ่มีขนนอนบวก" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ เครือไม้ (เถาวัลย์) ยุง และ ปลิง | |
| ความทวย : | "บักน้อยๆ แก่ไส้ลอดขอน" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ เข็ม อธิบายว่า เข็มที่สอดด้ายเวลาเย็บผ้า ขอนนั้นคือ ดูกผ้า | |
| ความทวย : | "บักหัวโล่นโตนน้ำแต่เดิ๊ก" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ กระบวยตักน้ำ (เดิ๊ก = ดึก) | |
| ความทวย : | "ใบมันท่อแป้นกี่ หมากมันจี่กินกะเป็น" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ กกกล้วย (แป้นกี่ = ไม้กระดานรองนั่งทอผ้า, กี่คือที่ทอผ้าของคนอีสาน) | |
| ความทวย : | "บานแพ่แว่ มีตั้งแต่ของดี" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ เปิดหนังสืออ่าน | |
| ความทวย : | "บักน้อยๆ ไปค้าบ่เห็นฮอย" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ เฮือ เรือไปที่ไหนจะไม่มีรอยเหลือได้ | |
 |
ความทวย : | "ป้องกะหลิ่วกิ่วกลาง ขึ้นกกยูงขึ้นกกยางกะได้" เจ้าว่าแม่นหยัง? |
| คำตอบ : | คือ มดแดง อธิบายว่า มดแดงมันตัวเล็กๆ คอดกิ่วกลางตัว ขึ้นต้นยูง ขึ้นต้นยางต้นโตๆ ก็ขึ้นได้คล่อง | |
| ความทวย : | "ปลาอีหยังตายแล้วกะยังถั่ง" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | ปลาแดก | |
| ความทวย : | "ปลาหยังปลาบ่มีเลือด" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ปลาท่องโก๋ | |
| ความทวย : | "เปิดสิ่นในวัด บ่ขัดศีลธรรม" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ เปิดห่อคัมภีร์มาเรียน อธิบายว่า สมัยก่อนหนังสือใบลาน โบราณจารย์ท่านจะเอาผ้าซิ่นไหมที่คนยังไม่ได้ใช้มาห่อไว้ | |
| ความทวย : | "ไปท่อไร่นา มาท่อก้อนเส้า" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ตึกแหกับตุ้มแห (ทอดแหกับตะล่อมเข้า) | |
| ความทวย : | "ปลดบ่หลุด" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ข้อง หมายถึง ข้องใส่ปลาที่ชาวอีสานทำขึ้น แต่คำตอบนี้เป็นเชาว์ปัญญา เพราะข้องก็คือติดๆ อย่างไม่หลุด ถ้าหลุดจะเรียกว่า ข้อง ได้อย่างไร | |
 |
ความทวย : | "ผู้อยู่โคกปั้นถ้วย" เจ้าว่าแม่นหยัง? |
| คำตอบ : | คือ มดลิ้น อธิบายว่า มดเวลามันขุดรูมันจะเอาดินมาวางรอบๆ รู กองดินนั้นมีลักษณะเหมือนถ้วย | |
| ความทวย : | "ผู้อยู่ห้วยสานมอง" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ แมงย่างซิ้น อธิบายว่า เป็นแมลงชนิดหนึ่งคล้ายแมงมุม แต่ตัวใหญ่กว่าและยาวกว่า ลำตัวไม่มีขน ชอบทำตาข่ายดักอาหารกิน คนอีสานชอบกินแมลงชนิดนี้ด้วย | |
| ความทวย : | "ผู้อยู่หนองกองก้น" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ บักหอย หอยโข่งหรือหอยอะไรก็ตามเวลามันจะไปมันจะคว่ำหน้าลง และยกก้นขึ้นเคลื่อนตัวไป | |
| ความทวย : | "ผักกินบ่ได้ ไม้กินบ่เป็น" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ผักตู ผักตูคือประตู บางแห่งออกเสียงเป็นผักกะตู | |
| ความทวย : | "ผู้เฮ็ดบ่ได้ใช้ ผู้ใช้บ่ได้เฮ็ด" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ โลงผี | |
 |
ความทวย : | "ฝาอีหยังหย่างไปกะได้" เจ้าว่าแม่นหยัง? |
| คำตอบ : | คือ ปลาฝา | |
| ความทวย : | "ฝนบ่คม มีแต่ลมกับน้ำ" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ฝนตก | |
| ความทวย : | "เฝ้าบ่หนี ผีบ่ย่าน" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ อยู่ยาม | |
 |
ความทวย : | "พระฤาษีอยู่ในถ้ำ ฝนตกฮำปีละเทื่อ" เจ้าว่าแม่นหยัง? |
| คำตอบ : | คือ พระพุทธรูปยามสงกรานต์ อธิบายว่า พระพุทธรูปปีหนึ่งเขาจะเอาลงสรงน้ำครั้งหนึ่ง | |
| ความทวย : | "พระบ่ได้บวช บ่ต้องสวดกะนับถือ" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ พระเจ้าแผ่นดิน | |
| ความทวย : | "พรหมสองหน้า ผู้ข้าเกิดนำ" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ พ่อกับแม่ | |
| ความทวย : | "พีเคิ่งกลาง หางหัวมันส่วย" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ งูกินเขียด (พีเคิ่งกลาง = อ้วนตรงกลาง, มันส่วย = มันเรียวปลาย) | |
| ความทวย : | "พิศหนู มีหูอยู่ปาก พิศนาคมีปากอยู่ท้อง พิศหล่องหง่องมีท้องอยู่หลัง" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ กระทอ, มีดสะนาก และ หม้อกระทะ อธิบายว่า พิศหนู มีหูอยู่ปากคือ กระทอ พิศนาคมีปากอยู่ท้อง คือ มีดปาดหมากของคนแก่สมัยโบราณ (บางแห่งเรียกมีดสะนาก) พิศหล่องหง่องมีท้องอยู่หลัง คือหม้อกระทะ (พิศหนู ให้อ่านออกเสียงว่าพิดสะหนู, พิศนาค อ่านว่า พิดสะนาก) |
|
 |
ความทวย : | "ไฟไหม้ป่าบ่ไหม้หมกเห็ด" เจ้าว่าแม่นหยัง? |
| คำตอบ : | คือ โพนปลวก อธิบายว่า เวลาไฟไหม้ป่า โคลนปลวกหรือจอมปลวกจะไม่ถูกไหม้ด้วย | |
| ความทวย : | "ไฟไหม้ดัง บ่ไหม้ขี้มูก" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ คนสูบยา เวลาคนสูบยา (บุหรี่) จะเอาควันออกทางจมูก (ดัง = จมูก) | |
| ความทวย : | "ฟ้าวบ่ไว ไฟบ่ลุก" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | ฟ้าวบ่ไว คือ ช้า และไฟบ่ลุก คือ ไฟฟ้า (ฟ้าว = รีบเร่ง) | |
 |
ความทวย : | "ภูเขาสูงบ่มีบ่อนตั้ง" เจ้าว่าแม่นหยัง? |
| คำตอบ : | คือ โหง่นขี้ฝ่า (บ่อน = ที่, โหง่น = กลุ่มที่ตั้งขึ้นดำทะมึน, ขี้ฝ่า = ก้อนเมฆ) | |
| ความทวย : | "ภาชนะบ่มีแกง ภาแลงบ่มีข้าว" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ เดือนเคิ่งซีก (พระจันทร์ครึ่งซีก) | |
| ความทวย : | "ภูต่ำคนปั้น ภูเป็นชั้นคนทำ" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ คันแทนา กับ ตึกแถว (คันแทนา คือ คันนา) |
รู้จักความทวย | ลักษณะของความทวย | ประเภทของความทวย | ความทวยเรียงตามอักษร
ความทวย โดย : อาจารย์สวิง บุญเติม ปธ.๙ M.A.
ความทวยเรียงตามหมวดอักษร
 |
ความทวย : | "หญิงเห็นกลาย ชายเห็นชายเด้า เข้าบ่เข้าคลำเบิ่งเอา" เจ้าว่าแม่นหยัง? |
| คำตอบ : | คือ ผู้ชายฝนมีดหรือฝนพร้า อธิบายเวลาลับมีด-พร้า ผู้ชายจะนั่งยองๆ ผลักมีดไปตามหินและดึงกลับเป็นจังหวะๆ เอวก็จะโยกตัวไปตามจังหวะผลักและดึงกลับนั้น | |
| ความทวย : | "ญาท่านบ่เว้า ญาเจ้าบ่แสดง" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ พระพุทธรูป | |
| ความทวย : | "หญ้าผีบ้าบ่ถูกกะติด" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ หญ้าคา | |
 |
ความทวย : | "ดำจั่งหมี ตีก้นจั่งกัด คำจั่งหมัดสนเคราทางก้น" เจ้าว่าแม่นหยัง? |
| คำตอบ : | คือ สิ่ว และ เข็มเย็บผ้า (จั่ง = คล้าย, สนเครา = สนตะพาย) | |
| ความทวย : | "ดังบ่มีฮู อยู่ป่ากินสัตว์" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ เสือ (ดัง = จมูก, ฮู = รู) | |
| ความทวย : | "ดังอยู่ดิน บินบนอยู่เทิงฟ้า" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ เฮือหอ (ดัง = เสียงดัง, เฮือหอ = เรือเหาะหรือเครื่องบิน) | |
 |
ความทวย : | "ต้นมันท่อลำเทียน หมากมันเลียนซ่ายล่าย" เจ้าว่าแม่นหยัง? |
| คำตอบ : | คือ ต้นข้าว อธิบายได้ว่า ต้นมันเล็กๆ แต่หมาก (เมล็ด) มันจะเรียงเป็นรวงยาว | |
| ความทวย : | "ตักกะเต็ม บ่ตักกะเต็ม" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ หมากพร้าว อธิบายว่า น้ำมะพร้าวไม่มีใครไปตักใส่ไว้ มันก็เต็มอยู่อย่างนั้น | |
| ความทวย : | "ตาเดียว หลายหน่อ" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ตากล้า อธิบายว่า แปลงนาที่หว่านข้าวเพื่อเอาต้นกล้าไปดำนานั้น ชาวอีสานเรียก ตากล้า ตากล้าแปลงเดียวนั้นจะมีหน่อข้าวที่หว่านลงไปงอกขึ้น นับหน่อไม่ได้ | |
| ความทวย : | "โตอยู่นา ตาอยู่บ้าน" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ปูกับเหล็กตาปู อธิบายว่า โต (ตัว) อยู่นา (ท้องนา) คือ ปู ตาอยู่บ้านคือเหล็กตาปู | |
| ความทวย : | "ตกปุ๊ก ข้างซี่บ่ให้ว่าขี้ช้าง ยื่อแย่งแขนงเดียว" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ข้าวเหนียวแดง | |
| ความทวย : | "ตักบ่เต็ม" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ต้นบก อธิบายว่า บก ภาษาอีสานคือเหือดแห้ง | |
| ความทวย : | "ตากบ่แห้ง" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ซุ่ม ปัญหาเชาวว์ หมายถึงความซุ่มที่ไม่แห้ง (ในที่นี้จะหมายถึง ซุ่มขังไก่ เพราะในสำเนียงคนอีสาน ซุ่มกับสุ่ม ออกเสียงเหมือนกัน) | |
| ความทวย : | "โตใหญ่ตาน้อย" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ช้าง | |
| ความทวย : | "ตุ้มกลางดง โค่งโน่งกลางเหล่า เค้าเม้ากลางเฮือน แอ๋แอ่นกลางซาน" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | จุ้มกลางดง คือ เสียงปืน, โค่งโน่งกลางเหล่า คือ คันแฮ้ว เค้าเม้ากลางเฮือน คือ ใต้กระบอง แอ๋แอ่นกลางซาน คือ ไม้คานหาบของ | |
| ความทวย : | "ตาบ่เน่า เก่าบ่เป็น" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ความดีที่คนทำไว้ | |
 |
ความทวย : | "แถนบ่เว้า หมู่เจ้ากะให้" เจ้าว่าแม่นหยัง? |
| คำตอบ : | คือ บั้งไฟ (แถน = พระอินทร์) | |
| ความทวย : | "ไถบ่มีฮอย แต่ว่าจ่อยเบิ้ดโต" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ไถเงิน (ฮอย = รอย, จ่อย = ผอม, เบิ้ดโต = ทั่วทั้งตัว) | |
| ความทวย : | "เถียงอีหยัง บังแดดบ่ได้" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ คนเถียงกัน กระท่อมนา คนอีสานเรียกว่า "เถียงนา" คนทะเลาะกัน คนอีสานเรียกว่า "เถียงกัน" (อีหยัง = คืออะไร) | |
| ความทวย : | "ถมบ่เต็ม" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ บก คำตอบนี้เป็นคำตอบปัญหาเชาว์เพราะถ้ายังมีคำว่า "บก" หรือพร่องอยู่มันก็ต้องไม่มีคำว่าเต็ม | |
| ความทวย : | "ถิ่มใส่น้ำดังโป๊ก ถิ่มใส่บกดังถ่วน ถิ่มใส่ป่าหญ้าดังป้อง ดังก้องทั่วเมือง" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ความดีคนดี อันว่าความดีคนดีนั้นโบราณท่านว่าตกน้ำไม่ไหลคือทิ้งลงน้ำจะให้จมมันก็ไม่จม ใช้ไม้แข็งกะจะให้ตาย ให้แตก มันก็ไม่ตาย เพราะมันมีฐานมวลชนรองรับเหมือนทิ้งลงน้ำ ยกให้มวลชนไป เหมือนทิ้งเข้าป่าหญ้าป้อง มันก็ยิ่งดังระเบิดเมือง | |
 |
ความทวย : | "ทางบ่มีเส้น" เจ้าว่าแม่นหยัง? |
| คำตอบ : | คือ ทางสวรรค์ ทางนิพพาน | |
| ความทวย : | "ทิศบ่มีทาง" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ทิศสึกใหม่ | |
| ความทวย : | "ท้องอยู่หลัง" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ หม้อกะทะ | |
| ความทวย : | "เทิงกะดำ หลุ่มกะดำ มักตำกันเวลากลางคืน" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ขนตา คนส่วนใหญ่ชอบนอนเวลากลางคืน เวลานอนจะหลับตา ขนตาดำข้างล่างกับขนตาดำข้างบนมันจะปิดทับกัน หรือมาชนกันอยู่ คนอีสานเรียกว่า "ตำ" | |
 |
ความทวย : | "ธงบ่มีสัญชาติ ปราชญ์เอามาจาระนัย" เจ้าว่าแม่นหยัง? |
| คำตอบ : | คือ ธงบุญผะเหวด | |
| ความทวย : | "ธรรมอันใด๋หมุนไปคือล้อ" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ธรรมจักร | |
| ความทวย : | "ธรรมอยู่ในคัมภีร์ แต่ว่าอยู่สู่หม่อง" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ธรรมดา |
รู้จักความทวย | ลักษณะของความทวย | ประเภทของความทวย | ความทวยเรียงตามอักษร
ความทวย โดย : อาจารย์สวิง บุญเติม ปธ.๙ M.A.
ความทวยเรียงตามหมวดอักษร
 |
ความทวย : | "กกบ่มีฮาก หมากบ่มีใบ" เจ้าว่าแม่นหยัง? |
| คำตอบ : | คือ เครือเขาดำ อธิบายให้รู้จักกันชัดๆ คือเครือเขาดำนั้นเป็นเถาวัลย์เล็กๆ ชนิดหนึ่งชอบเกิดบนต้นไม้ ไม่มีรากลงดิน มีลูก (ผล) แต่ไม่มีใบ (เวลาตอบให้ตอบเฉพาะว่า เครือเขาดำ เท่านั้น) | |
| ความทวย : | "ไก่อีดำงำดิน" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ก้อนขี้ควาย เพราะกองขี้ควายมันจะเป็นกองดำๆ คว่ำอยู่บนดิน (งำดิน = คว่ำอยู่บนดิน) | |
| ความทวย : | "ไก่อีกล้ากินหญ้าอ้อมโพน" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ กรรไกรตัดผม หมายถึง กรรไกรตัดผมรอบศรีษะ (อ้อมโพน = รอบโคนจอมปลวก ในที่นี้หมายถึงศรีษะ) | |
| ความทวย : | "ไก่อีลายขี้ยายคันฮั้ว" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ขี้ตอก หมายถึง เศษไม้ไผ่ที่เหลาจากตอกแล้ว เขามักจะเอาไปวางตามรั้วบ้านสมัยก่อน | |
| ความทวย : | "กกอยู่ป่า ง่าอยู่บ้าน บานได้สู่แลง" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ กระบอง หมายถึง ขี้ไต้ที่จุดไฟไว้ อธิบายให้รู้ชัดๆ คือ กก หมายถึงต้นยางที่เอายางของมันมาผสมกับไม้ผุ ห่อด้วยใบตองยางเช่นเดิม แล้วเอามาจุดไฟให้แสงสว่าง ง่า หมายถึง กิ่งไม้ ซึ่งก็คือที่วางขี้ไต้ สู่แลง คือทุกค่ำคืน | |
| ความทวย : | "ไก่อีลายตายอยู่นอกซาน คนเบิ้ดบ้านมาปาดบ่เบิ้ด" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ หินฝนพร้า หมายถึง คนที่มาลับมีด (ฝนพร้าที่หินเป้นร้อยคน หินก็ไม่หมด) | |
| ความทวย : | "ไก่อีลายตายอยู่ไฮ่อ้อย คนเป็นร้อยไปปาดบ่เบิ้ด" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ หินฝนพร้า หมายถึง หินลับมีด | |
| ความทวย : | "ไก่อีขาวซาวเกลือ" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ หน่อไม้ส้ม หมายถึง หน่อไม้ดอง | |
| ความทวย : | "ไก่อีขาวซาวปีก" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ดอกซ้อน หมายถึง ดอกมะลิ | |
 |
ความทวย : | "ขนแยมแยะแปะกันมีแฮง" เจ้าว่าแม่นหยัง? |
| คำตอบ : | คือ ขนตา หมายถึง เวลาหลับตานอน | |
| ความทวย : | "แข่วซากลาก ฮูดากหลุมแขน" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ สุ่ม อธิบายว่า สุ่มนั้นที่ปากของมันจะมีริ้วไม้ไผ่ที่ใช้สานสุ่มแหลมๆ เรียงกันเป้นแถวคนอีสานเรียกว่า "แข่ว" (ฟัน) หรือ (เขี้ยวสุ่ม) ใช้ขังไก่ จับปลา เวลาใช้จะเอาปากลง เอาก้นขึ้น เวลาจะเอาของในสุ่มจะล้วงเอาทางดาก (ก้น) สุ่มนี้ | |
| ความทวย : | "ข่ายหล่ายก่ายหี" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ หางควายโตแม่ | |
| ความทวย : | "ขาวคือฝ้าย ยายอยู่ทั่วฟ้า" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ดาว | |
 |
ความทวย : | "เค็งๆ ก้องในดงมิดมี่ คื่นๆ ก้องในบ้านบ่ได้ยิน" เจ้าว่าแม่นหยัง? |
| คำตอบ : | คือ หมากเค็ง (ลูกหยี) และ หมากเขือคื่น (ขื่น) อธิบายได้ว่า เค็งๆ ก้องในดงมิดมี่ คือหมากเค็ง คื่นๆ ก้องในบ้านบ่ได้ยิน คือหมากเขือขื่น เค็งๆ กับคื่นๆ เป็นเพียงชื่อผลไม้ ไม่ใช่เสียงมันจึงเงียบและไม่ได้ยิน | |
| ความทวย : | "คนเบิ้ดบ้านกินน้ำสร้างเดียว เทียวทางเดียวบ่ให้เหยียบฮอยกัน" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ คนรับศีลจากพระ อธิบายว่า คือรับจากพระรูปเดียว ว่าความเดียวกัน และว่าพร้อมกันด้วย | |
| ความทวย : | "ควยบ่มีขากินหญ้าบ่เป็น" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ หลักฝังบ่แน่น (ของที่เคยแน่นมาก่อนแต่มาโยกหรือคลอนตอนหลัง คนอีสานเรียก "ควย" เช่น ฟันโยก คนอีสานจะเรียกว่า "แข่วควย" หลักที่ถูกโยกหรือคลอน คนอีสานจะเรียกว่า "หลักควย") | |
 |
ความทวย : | "งงงาพร้อมหูหางดูอาจงามเด สัตว์สิ่งนี้ควรค่ำค่าเมือง" เจ้าว่าแม่นหยัง? |
| คำตอบ : | คือ ช้าง | |
| ความทวย : | "งุมหน้าให้ฟ้าเบิ่งก้น" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ บักหอยโข่ง | |
| ความทวย : | "โงโค้งโน้งข่วมท่งข่วมภู" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ฮุ้งลงกินน้ำ | |
 |
ความทวย : | "จับหางขี้จ๊วก" เจ้าว่าแม่นหยัง? |
| คำตอบ : | คือ คันโซ่ หมายถึง เครื่องมือวิดน้ำ ทำด้วยไม้ไผ่สาน ใช้แรงคนวิด | |
| ความทวย : | "จับใต้ฉีกแคกแดกเข้าในฮู" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ขนไก่แหย่หู อธิบายว่า สมัยก่อนคนนิยมเอาขนปีกไก่มาฉีกบางส่วนออก แล้วเอามาแหย่รูหู (แทนคอตตอนบัดในสมัยนี้นั่นเอง) ทั้งคัน ทั้งมันอย่าบอกใครเชียว | |
| ความทวย : | "จากไปบ่เห็นฮอย บ่ต้งคอยกลับมาเอง" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ จิตใจของคน | |
| ความทวย : | "เจ้าบ่มีศาล สมภารบ่มีวัด" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | "เจ้าบ่มีศาล คือ แม่น้ำเจ้าพระยา สมภารบ่มีวัด คือ การแถมสมภาร ในภาคอีสานเวลาพระเทศน์ เช่น กัณฑ์มัททรี เวลาพระขึ้นเสียงสูง ชาวบ้านจะหยอดเหรียญในบาตรทำให้เกิดเสียงดังพร้อมกับร้องว่า "นิมนต์ข้าน้อย" การกระทำเช่นนี้เรียกว่า แถมสมภาร | |
 |
ความทวย : | "ว้างอีเอ่นเล่นน้ำกลางวัง ทางหลังมันเปียก ทางท้องมันบ่เปียก" เจ้าว่าแม่นหยัง? |
| คำตอบ : | คือ เฮือน หมายถึง เรือนอยู่อาสัยของเรานี้เอง เวลาฝนตกใส่หลังคาจะเปียก แต่ท้องบ้านคือใต้ถุนบ้านใต้ไม้กระดานปูไม่เปียก | |
| ความทวย : | "ซ้างขึ้นพลูตีหูปั๊วๆ" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ฟืม หมายถึง ฟืมเวลาทอผ้า โดยเอากี่เป็นโรงทอ | |
| ความทวย : | "ซ้างขึ้นภู หักไว้หักไว้" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ ไหวาก คือไหปากวิ่นนั่นเอง | |
| ความทวย : | "ใช้แล้วใหม่ บ่ใช้แล้วเก่า" เจ้าว่าแม่นหยัง? | |
| คำตอบ : | คือ หนทาง คือ หนทางนั้นถ้าเราเทียวอยู่บ่อยๆ มันก็ไม่รก แต่ถ้าเราไม่เทียวหรือไม่ใช้เส้นทางนั้น มันก็จะรก |
รู้จักความทวย | ลักษณะของความทวย | ประเภทของความทวย | ความทวยเรียงตามอักษร
ความทวย โดย : อาจารย์สวิง บุญเติม ปธ.๙ M.A.
ประเภทของความทวย
ความทวย ดังได้กล่าวมาแล้ว เมื่อดูตามลักษณะของการผูกปมปัญหาขึ้นมา เพื่อให้ลูกหลานทายกันแล้วจะมีลักษณะต่างกัน ซึ่งสามารถแบ่งออกเป็น 5 ประเภท คือ
- ความทวยธรรมดาทั่วไป ได้แก่ ความทวยที่ผูกขึ้นตามลักษณะของสิ่งนั้น และตามธรรมชาติของสิ่งนั้น ไม่แฝงด้วยปริศนาซ่อนเงื่อนอย่างอื่น เช่น
- ความทวย "ญาท่านบ่เว้า ญาเจ้าบ่จา" เจ้าว่าแม่นหยัง?
ความตอบ ก็คือ พระพุทธรูป พระพุทธรูปก็คือพระ คือญาท่าน ลักษณะของท่านคือไม่พูดไม่จา - ความทวย "บ่มีขาขึ้นกกไม้ได้" เจ้าว่าแม่นหยัง?
ความตอบ ก็คือ งู งูมันไม่มีขา แต่มันขึ้นต้นไม้ได้
- ความทวย "ญาท่านบ่เว้า ญาเจ้าบ่จา" เจ้าว่าแม่นหยัง?
- ความทวยแบบปัญหาเชาว์ ได้แก่ความทวยที่ผูกเป็นปมปัญหาขึ้น จากสิ่งหรือของนั้น ซึ่งถ้าจะว่าตามลักษณะก็ไม่เชิงจะใช่ ตัวอย่างเช่น
- ความทวย "ตักบ่เต็ม" เจ้าว่าแม่นหยัง?
ความตอบ บก คือความไม่เต็มนั่นเอง - ความทวย "ตากบ่แห้ง" เจ้าว่าแม่นหยัง?
ความตอบ ก็คือ ชุ่ม คือความไม่แห้งนั่นเอง
- ความทวย "ตักบ่เต็ม" เจ้าว่าแม่นหยัง?
- ความทวยแบบซ่อนคำตอบไว้ในคำถามแล้ว ได้แก่ความทวยที่เอาคำตอบขึ้นมาถาม พร้อมกับความทวยคือตัวปัญหาหรือปริศนานั้น คนถูกถามจะไม่รู้ว่ามีคำตอบอยู่ในคำถามแล้ว เช่น
- ความทวย "สัตว์สี่ขากินสัตว์ขาเดียว สัตว์หัวเขียวกินสัตว์หน้าข่วม(คว่ำ) เต่ากินเห็ด เป็ดกินหอย" เจ้าว่าแม่นหยัง?
ความตอบ ก็คือ เต่ากินเห็ด เป็ดกินหอย นั่นเอง อธิบายชัดๆ ว่า สัตว์สี่ขาคือเต่า สัตว์ขาเดียวคือเห็ด สัตว์หัวเขียวคือเป็ดตัวผู้ สัตว์หน้าคว่ำคือหอย ปราชญ์อีสานท่านเอาคำตอบใส่เข้าไว้ในคำถาม คนที่ตอบได้ก็คือคนที่มีเชาว์ปัญญาดี - ความทวย "พีเคิ่งกลางหัวหางมันส่วย กบเขียดอยู่ห้วยงูกินเบิ๊ด" เจ้าว่าแม่นหยัง?
ความตอบ ก็คือ งูกินกบกินเขียด นั่นเอง คนที่ไม่ฉลาด เชาว์ปัญญาไม่ดี ก็จะคิดหาคำตอบจากการเปรียบเทียบเป็นลักษณะอย่างอื่นไป ซึ่งในความทวยบทนี้ลักษระของงูกินกบกินเขียด มันก็จะอ้วนตรงกลางอยู่แล้ว ซ้ำท่านยังบอกว่า กบเขียดในห้วยงูกินหมดแล้ว ดังนั้นคนมีเชาว์ปัญญาดี จึงเฉลียวใจและตอบได้
- ความทวย "สัตว์สี่ขากินสัตว์ขาเดียว สัตว์หัวเขียวกินสัตว์หน้าข่วม(คว่ำ) เต่ากินเห็ด เป็ดกินหอย" เจ้าว่าแม่นหยัง?
- ความทวยแบบสอนคุณธรรม ได้แก่ ความทวยที่เป็นปรัชญาคำสอน ซึ่งปราชญ์อีสานต้องการสอนลูกหลานด้วยการใช้ปริศนาคำตอบหรือความทวยนี้ เช่น
- ความทวย "ตายบ่เน่า เก่าบ่เป็น" เจ้าว่าแม่นหยัง?
ความตอบ ความดีที่คนทำไว้ - ความทวย "พรหมสองหน้าผู้ข้าเกิดนำ" เจ้าว่าแม่นหยัง?
ความตอบ ก็คือ พ่อกับแม่
- ความทวย "ตายบ่เน่า เก่าบ่เป็น" เจ้าว่าแม่นหยัง?
- ความทวยที่มีลักษณะ 2 แง่ 2 ง่าม ความทวยนี้มีหลายคนเห็นว่า "มันหยาบ" และผู้คิดความทวยนี้ก็มี "เจตนาลามก" ข้าพเจ้าได้ใช้ปัญญาพิจารณาดูถ้วนถี่แล้ว ชี้เปรี้ยงได้เลยว่า เป็นความทวยไม่ลามก และผู้คิดความทวยนี้ขึ้นก็ไม่มีเจตนาลามก ข้าพเจ้าสงสัยแต่ว่า เจ้าคนที่พูดว่าลามกนั้น คงคิดเหมือนกับว่า ท่านปราชญ์ผู้ผูกความทวยนี้ขึ้นจะลามกเหมือนกับตัวกระมัง! ถึงได้คิดและพูดเช่นนั้น
ความทวยนี้ ข้าพเจ้าจะยกมาให้พิจารณามากๆ เพื่อปราชญ์ผู้ฉลาดในศาสตร์และศิลป์ จะได้ใช้วิจารณญาณตัดสิน เพราะท่านก็ทราบดีว่า สมัยก่อนนั้นไม่ค่อยได้ยินครูข่มขืนศิษย์ เด็กทั้งผู้หญิงผู้ชายอายุ 6-7 ขวบในปี พ.ศ. 2495-6 ยังเปลือยกายวิ่งเล่นกันอยู่ ไม่เห็นมีใครข่มขืนใครเลย จึงขอให้ท่านนักปราชญ์ทั้งหลายได้พิจารณาความทวยนี้ด้วยว่า "ลามก" หรือไม่? ตัวอย่างเช่น
- ความทวย "ขนแย่มแยะแปะกันมีแฮง"
ความตอบ "ขนตาเวลาหลับนอน" ก็เท่านั้น ไม่ได้คิดไปไกลเหมือนคนสมัยนี้ดอก (รู้นะ... ว่าคิดอะไรอยู่ 😁🤭 ชิมิ) - ความทวย "ผู้หญิงเห็นผู้หญิงกลาย ผู้ชายเห็นผู้ชายเด้าเข้าบ่เข้าคลำเบิ่งเอา"
ความตอบ "ผู้ชายฝนพร้า (ลับมีด)" ซึ่งการลับมีด ร่างกายทั้งท่อนบนและท่อนล่าง จะเคลื่อนไหวไปตามจังหวะที่ผลักมีด ผู้ผูกปัญหาก็จะผูกไปตามกิริยาอาการนี้ก็ไม่เห็นจะต้องมีหยาบหรือลามกตรงไหน - ความทวย "ทางเทิงกะดำ ทางหลุ่มกะดำ มักตำกันเวลากลางคืน"
ความตอบ "ขนตาเวลาหลับนอน" ลามกตรงไหน? คิดดู - ความทวย "นกโก่นโต่น สี้ก้นแม่เจ้าของ"
ความตอบ "ลูกกุญแจ" ดูซิหยาบตรงไหน - ความทวย "นาหนองน้อย บ่มีจอกบ่มีแหน มีปลาซิวหัวแปโตหนึ่งอยู่หั่น"
ความตอบ "ปากกับลิ้น" ดูซิลามกตรงไหน - ความทวย "นอนหงายให้เขาขี่ เอามือตี่ยัดใส่"
ความตอบ "เกิบ" มันก็คนใส่รองเท้า หยาบตรงไหน สงสัยคนคิดแบบนั้นหยาบเอง - ความทวย "ยาวค่าคืบ ยัดเข้าหลืบฮูหนังทั่งไปทั่งมา น้ำแบ้นไหลออก" (ความทวยคิดขึ้นใหม่)
ความตอบ "คนแปรงฟัน" ดูซิลามกตรงไหน - ความทวย "เสียกแพ่แว่ แหย่เข้าฮูหนัง"
ความตอบ "หลอดยาดม" ดูซิลามกตรงไหน? - ความทวย "เสียกข่านหล่านจำกั่นจำบัก ยกขาขึ้นผู้อยู่หลุ่มมีแฮง"
ความตอบ "คนกั้งคันยู (ร่ม)" ดูซิลามกตรงไหน - ความทวย "อูดหลูด ปูดหลูดออก ปูดหลูดเข้าเอาหัวตำ ผู้หยิงชอบกำ ยามมื้อเช้ามื้อแลง"
ความตอบ "สากกะเบือ" ดูซิลามกตรงไหน - ความทวย "ฮูเนิน แม่นฮูคัน ฮูซันแม่นฮูลูก"
ความตอบ "ฮูคราด" ลามกตรงไหน
จากความทวยและคำตอบนี้ เราจะเห็นได้ว่า ปราชญ์โบราณอีสานท่านผูกคำทวยขึ้นมา จากสิ่งแวดล้อมรอบข้าง แม้คำทวยจะระคายความรู้สึกของคนคิดมากในยุคปัจจุบัน แต่สมัยก่อนโน้นท่านคงไม่ได้คิดจะให้ลามก เพราะดูจากคำตอบแล้วไม่เห็นมีอะไรลามกเลย นี่แหละวัฒนธรรมของฅนอีสานขนานแท้
รู้จักความทวย | ลักษณะของความทวย | ประเภทของความทวย | ความทวยเรียงตามอักษร
