นายทองคำ เพ็งดี

นายทองคำ เพ็งดี เกิดที่บ้านตากแดด ตำบลตากแดด อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี จบการศึกษาชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ที่โรงเรียนบ้านตากแดด เมื่อได้บวชเป็นพระภิกษุได้ศึกษาเกี่ยวกับเรื่อง กลอนวรรณกรรมอีสาน บวชได้ 1 พรรษา ได้ลาสิกขาไปอาศัยอยู่กับวงหมอลำคณะต่างๆ ในจังหวัดอุบลราชธานี

นายทองคำ เพ็งดี เป็นผู้มีความเชี่ยวชาญในการขับร้องหมอลำเป็นเลิศ สามารถถ่ายทอดความสามารถ ทั้งน้ำเสียงที่มีเอกลักษณ์ ตลอดทั้งบทบาท และการแสดงที่เป็นแบบฉบับของตนเอง สร้างความประทับใจต่อสาธารณชนมากที่สุดในวงการหมอลำของภาคอีสาน ที่ยากจะหาใครเทียบเคียงได้ ยิ่งได้มาจับคู่กับ หมอลำฉวีวรรณ ดำเนิน ในระยะต่อมา ก็ฉายแววประกายศิลปินออกมาอย่างเด่นชัด ส่งผลให้ได้บันทึกเสียงหมอลำกลอนครั้งแรกคู่กันกับ หมอลำฉวีวรรณ ดำเนิน ในปี พ.ศ. 2502 หลังจากนั้นก็ได้แสดงร่วมกันมาโดยตลอด

จนกระทั่งได้ตั้งเป็นวงหมอลำหมู่ชื่อ "คณะรังสิมันต์" ขึ้นในปี พ.ศ. 2521 ได้รับการตอบรับจากประชาชนอย่างล้นหลาม ทำให้คณะรังสิมันต์ โด่งดังเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวาง นับเป็นคณะหมอลำเรื่องต่อกลอน ที่มีผู้นิยมสูงสุดในประวัติศาสตร์ของอีสานในยุคสมัยนั้น และยังสามารถกระจายความนิยมออกไปทั่วประเทศ จากการลำออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย กรมประชาสัมพันธ์ จนได้รับการบันทึกแผ่นเสียงและเทปโทรทัศน์ โดยบริษัท ลิเวอร์บราเทอร์ และบริษัท อังกฤษ ตรางู ซึ่งผลงานที่สร้างชื่อเสียงมากที่สุดเป็นตำนาน คือเรื่อง พระสุธน-มโนราห์ จำปาสี่ต้น นางแตงอ่อน และอีกหลายเรื่อง

ลำกลอนทำนองอุบล โดย หมอลำทองคำ เพ็งดี

หมอลำทองคำ เพ็งดี ได้เป็นแบบอย่างค้นคิด การลำเรื่องต่อกลอนทำนองอุบล ซึ่งจะเน้นการเล่นลูกคอหลายชั้น ชวนให้ผู้ฟังเกิดการคล้อยตามได้เป็นอย่างดี อันเป็นความคิดสร้างสรรค์ที่ต้องการให้เกิดเป็น แบบฉบับเฉพาะของหมอลำอุบล

ลำล่องสังขาร โดย ทองคำ เพ็งดี (แสดงสด)

นอกจากนั้น ท่านยังมีความสามารถพิเศษอีกอย่างหนึ่ง ที่แฟนหมอลำในยุคนั้นรู้จักกันดีคือ การเลียนเสียงสัตว์ชนิดต่างๆ ได้เหมือนจริง โดยเฉพาะเสียงขันของนกเขา จนได้รับฉายาว่า "นกกาเหว่า" บ้าง "นกเขาขัน" บ้าง ซึ่งมาจากการใช้เสียงประกอบการลำ ฉากเดินทางในการชมป่า อันเป็นสเน่ห์อย่างหนึ่งของศิลปินยอดนิยมตลอดกาลท่านนี้

จนเมื่อปี พ.ศ. 2537 ทองคำ เพ็งดี ได้เสียชีวิตลง ท่ามกลางความเศร้าสลดของบรรดาผู้ชื่นชอบ ที่เป็นมิตรหมอแคนแฟนหมอลำตัวจริง และรวมถึงประชาชนชาวอีสานที่ทราบข่าว แต่สิ่งที่ท่านได้ฝากเอาไว้ให้กับผืนดินถิ่นอีสานก็คือ มรดกหมอลำเรื่องต่อกลอนทำนองอุบล ที่ท่านเป็นต้นแบบ จึงสมควรสืบสานและถ่ายทอดให้คงไว้สืบต่อไป

นายทองคำ เพ็งดี จึงได้รับการเชิดชูเกียรติให้เป็น ศิลปินมรดกอีสาน สาขาศิลปะการแสดง (ลำเรื่อง) ประจำปีพุทธศักราช 2550 จาก มหาวิทยาลัยขอนแก่น

ลำล่อง ห้าปีที่จาก โดย หมอลำฉวีวรรณ ดำเนิน และหมอลำทองคำ เพ็งดี

รังสิมันต์ คณะหมอลำดังแห่งภาคอีสาน ตำนาน 'ควดหม่องเยี่ยว'

ภาคอีสานในยุค พ.ศ. 2510 นั้น "รังสิมันต์" คือคณะหมอลำเรื่องต่อกลอน ที่กำลังดังทะลุฟ้าแดนอีสานด้วยลำเรื่องต่อกลอน "ศรีธน-มโนราห์" ความดังของรังสิมันต์นั้นได้จากคุณภาพ และความสามารถในเชิงศิลปะการแสดงที่เป็นเลิศของ ทองคำ เพ็งดี พระเอกเสียง "ควง" (กังวาน) เชิงชั้นการลำนั้นอยู่ในระดับอาจารย์ และ ฉวีวรรณ ดำเนิน นางเอกเสียงใส และวาดลีลาที่อ่อนช้อยงดงาม ว่ากันว่า คู่พระคู่นางของหมอลำ คณะรังสิมันต์ "ทองคำ-ฉวีวรรณ" นั้นได้รับความนิยมจากชาวอีสาน ในระดับเดียวกันกับพระเอก-นางเอกคู่ขวัญ "มิตร-เพชรา" (มิตร ชัยบัญชา และเพชรา เชาวราษฎร์) ของวงการภาพยนตร์ไทยเลยทีเดียว

ความโด่งดังของรังสิมันต์นั้น มีเรื่องเล่าขานในหมู่นักฟังลำชาวอีสานว่า ถึงระดับผู้ฟังต้อง "ควดหม่องเยี่ยว" (ขุดที่ปัสสาวะ) หมายถึงบทบาทการแสดง และความไพเราะพของเสียงกลอนลำของหมอลำ ได้ตรึงให้ผู้ฟังซึ่งนั่งฟังอยู่กับพื้นดิน ส่วนใหญ่ได้แก่ลานวัดที่มีพื้นเป็นดินทราย ให้ถึงกับต้องใช้มือขุดทรายให้เป็นหลุม เพื่อถ่ายเบา ณ ที่ตรงนั้น เมื่อเสร็จกิจก็จะใช้ทรายรอบๆ ปากหลุมนั้นแหละ เกลี่ยทับแล้วนั่งฟังลำต่อไปจนซอดแจ้ง เพราะการลุกออกไปถ่ายเบาข้างนอก แม้จะเสียเวลาเพียงนิดเดียว ก็จะทำให้เรื่องราวสะดุดขาดตอนไป

ลำเรื่อง ศรีธน-มโนราห์ โดย คณะรังสิมันต์

การขาดตอนในการฟัง หรือพลาดไปแม้เสี้ยวนาที สำหรับการแสดงของคณะรังสิมันต์ถือว่า เป็นความสูญเสียอย่างมหันต์ทีเดียว เพราะในหมู่ชาวอีสานนั้น จะมีวัฒนธรรมหลังการฟังหมอลำอยู่อย่างหนึ่ง คือ การจับกลุ่มกล่าวขวัญทบทวนเรื่องราว หรือบทบาทของหมอลำที่ได้ชมกันมา ซึ่งการกล่าวขวัญนี้อาจกินเวลาเป็นเดือน เป็นปี และถ้าหากได้มารู้ในภายหลังว่า ตัวเองนั้นพลาดทีเด็ดไป เพราะการไม่รู้จัก "อั้น" หรือไม่รู้จักใช้วิธีปลดปล่อยที่แยบยลแล้ว ก็จะยังความเสียใจและเสียดายแก่ผู้นั้นไปอีกเป็นเดือนเป็นปี หรือจนกว่าหมอลำคณะนั้นจะย้อนกลับมาแสดงให้ได้แก้ตัวอีกครั้ง นั่นคือพฤติกรรมที่สะท้อนถึงอารมณ์ซาบซึ้งในศิลปะของชาวอีสานที่มีต่อ "หมอลำ" ศิลปะประจำภาค

ดังนั้น "การควดหม่องเยี่ยว" ในเวลาฟังลำ จึงถือว่าเป็นพฤติกรรมที่ควรได้รับการให้อภัย และกฎเกณฑ์ในเรื่องกิริยามารยาทอันดีงาม จะถูกงดเว้นเป็นการเฉพาะ ขณะเดียวกันจำนวนของกองทรายพูนบนลานวัด ยังใช้เป็นดัชนีชี้วัด (สมัยปัจจุบันเอิ้นว่า KPI ตามแบบฝาหรั่ง) ความนิยมของ "มิตรที่แก่นแฟนที่รัก" ที่มีต่อคณะหมอลำได้อีกด้วย และคณะผู้ประเมินและวัดผลก็ใช่ใครอื่น ก็ สมภาร พระลูกวัด และบรรดาลูกศิษย์สังฆ์การีวัด นั่นเอง ซึ่งถือว่าเป็นเจ้าของสถานที่ ที่จะต้องทำการเก็บกวาดลานวัดในตอนรุ่งเช้าวันถัดมา

เต้ยเดือนห้า-งิ้วต่องต้อน โดยหมอลำฉวีวรรณ ดำเนิน-ทองคำ เพ็งดี "คณะรังสิมันต์"

นายอุส่าห์ จันทรวิจิตร

นายอุส่าห์ จันทรวิจิตร เกิดเมื่อวันที่ 11 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2476 ที่บ้านจานตะโนน ตำบลหนองบ่อ อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี จบการศึกษา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ที่โรงเรียนบ้านจานตะโนน หลังจากสำเร็จการศึกษาได้บวชเรียนจนสอบได้นักธรรมตรี ที่สำนักเรียนวัดบ้านดงบัง และสอบได้ครูวาดเขียนชั้นตรี และชั้นโท หลังจากนั้นได้รับปริญญาศิลปศาสตร์บัณฑิตกิตติมศักดิ์ จากสถาบันราชภัฏอุบลราชธานี

นายอุส่าห์ จันทรวิจิตร เกิดในครอบครัวที่รักงานทางด้านศิลปะ และเป็นผู้ที่มีพรสวรรค์ โดยเกิดในตระกูลช่างอุบล จึงได้รับการถ่ายทอดฝีมือช่างศิลป์จากบิดา ในด้านวาดเขียน ด้านก่อสร้างโบสถ์ วิหาร ศาลาการเปรียญ การแกะสลักลวดลายบานโบสถ์ บานประตู บานหน้าต่าง แท่นพระ เชี่ยวชาญงานปูนปั้น งานลงรักปิดทองด้ายความรอบรู้พิเศษเหล่านี้ โดยมีบิดาเป็นผู้ถ่ายทอดทั้งด้านงานช่างฝีมือ วิธีการออกแบบและก่อสร้างศิลปะ สถาปัตยกรรมทางพุทธศาสนา เมื่อมีทักษะเพียงพอแล้ว ได้เริ่มต้นจากงานก่อสร้างลวดลายโบสถ์ และประตูหน้าต่าง จนไปถึงงานที่มีความซับซ้อนยิ่งขึ้น

นายอุส่าห์ จันทรวิจิตร ได้สร้างสรรค์ผลงานด้านศิลปกรรมเป็นที่ยอมรับอย่างกว้างขวาง

• พ.ศ. 2499 สร้างงานศิลปสถาปัตยกรรม ที่วัดเจียงอีศรีวราราม วัดพยุหมงคลรัตนาราม
• พ.ศ. 2500 สร้างศาลาการเปรียญ หน้าบัน ช่อฟ้า ใบระกา แกะสลักลวดลายปูนปั้นวัดบูรพาราม
• พ.ศ. 2502 ออกแบบตกแต่งลวดลายพระอุโบสถวัดธรรมิการาม และวัดศรีอุบลรัตนาราม
• พ.ศ. 2508 ออกแบบตกแต่งศาลาการเปรียญวัดบ้านปากน้ำ
• พ.ศ. 2509 ออกแบบตกแต่งหอระฆังวัดประสิทธิยาราม
• พ.ศ. 2510 ออกแบบตกแต่งสร้างซุ้มประตูวัดศรีมงคล

กล่าวได้ว่า ผลงานแต่ละชิ้นได้สร้างสรรค์ด้วยความประณีต พิถีพิถัน มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่โดดเด่น คือ มีรูปแบบค่อนข้างคม ชัด ลึก เรียวแหลม และมีลีลาอ่อนช้อย สวยงาม

งานที่สร้างชื่อเสียงมากที่สุดคือ การแกะสลักต้นเทียนพรรษา ของ นายอุส่าห์ จันทรวิจิตร ถือเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญของการแกะสลักต้นเทียนพรรษาของจังหวัดอุบลราชธานี จนได้รับรางวัลที่หนึ่งตั้งแต่ พ.ศ. 2503 - 2543 จนทำให้งานแห่เทียนพรรษาของจังหวัดมีชื่อเสียงโด่งดังไปทั่วประเทศและต่างประเทศ งานประติมากรรมปูนปั้น แกะสลักต้นเทียนจำลองที่เป็นที่รู้จักกันทั่วไป คือ ต้นเทียนใหญ่เฉลิมพระเกียรติ ณ สนามทุ่งศรีเมือง จังหวัดอุบลราชธานี และต้นเทียนหน้าศาลาประชาวาริน เทศบาลวารินชำราม จังหวัดอุบลราชธานี

ด้วยความรอบรู้ความสามารถในการสร้างสรรค์พุทธศิลป์ จึงได้รับรางวัลเกียรติคุณหลายครั้ง อาทิเช่น

• บุคคลดีเด่นด้านวัฒนธรรม ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สาขาประติมากรรม
• รางวัลนอร์มา จากองค์การยูเนสโก ในปี ค.ศ. 1990
• ครูภูมิปัญญาไทย รุ่นที่ 5 สาขาศิลปกรรม สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ
• รางวัลพระธาตุนาดูนทองคำ ประเภทบุคคลดีเด่นในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สาขาทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม ประจำปีพุทธศักราช 2552 มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
• ศิลปินมรดกอีสาน 2554 สาขาทัศนศิลป์ (ประติมากรรมเทียนพรรษา) ประจำปีพุทธศักราช 2554 จากมหาวิทยาลัยขอนแก่น

ตลอดเวลาการทำงาน นายอุส่าห์ จันทรวิจิตร ได้สร้างสรรค์ผลงานไว้เป็นจำนวนมาก ทั้งประเทศศิลปะและสถาปัตยกรรมไทย เป็นทั้งสถาปนิกที่อาศัยความชำนาญและประสบการณ์ในการออกแบบรากฐานและงานโครงสร้าง มีฝีมือที่โดดเด่นมีลีลาอ่อนช้อยงดงาม กล่าวได้ว่า ผลงานของท่านได้มีคุณูปการต่อชาวอีสานและเป็นมรดกต่ออนุชนรุ่นหลังสืบไป

นายอุส่าห์ จันทรวิจิตร ได้ถึงแก่กรรมเมื่อ เดือนมกราคม พ.ศ. 2554 สิริอายุรวม 77 ปี

ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ ปัจจุบันท่านได้เปลี่ยนชื่อใหม่เป็น ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ชลภัสส์ วงษ์ประเสริฐ สาขาวิชา การจัดการสารสนเทศ คณะเทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวิทยาลัยรังสิต

การศึกษา

• การศึกษาดุษฎีบัณฑิต (พัฒนศึกษาศาสตร์)  2543 มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร
• การศึกษามหาบัณฑิต (บรรณารักษศาสตร์)  2531 มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร
• อักษรศาสตรบัณฑิต (บรรณารักษศาสตร์)   2524 มหาวิทยาลัยขอนแก่น

ประวัติการทำงาน

• อาจารย์ประจำ สำนักหอสมุดกลาง วิทยาลัยคณาสวัสดิ์  (2525)
• บรรณารักษ์ ศูนย์เอกสารอีสาน และงานพัฒนาทรัพยากรสารสนเทศ สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม  (2526-2532)
• บรรณารักษ์ฝ่ายบริการตอบคำถามและช่วยการค้นคว้า สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร (2532-2536)
• อาจารย์ประจำภาควิชาการจัดการสารสนเทศ คณะเทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวิทยาลัยรังสิต (2536 -2542)
• เลขานุการคณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต  (พ.ศ. 2537)
• หัวหน้าภาควิชาการจัดการสารสนเทศ คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต (พ.ศ.2540-2541)
• รักษาการณ์ผู้อำนวยการศูนย์คอมพิวเตอร์และระบบสารสนเทศ (พ.ศ.2545)
• ผู้อำนวยการสำนักพิมพ์ (พ.ศ. 2546 – 2547)
• ผู้อำนวยการสำนักวางแผนพัฒนาคุณภาพ (พ.ศ.2545 -2547)
• ผู้ช่วยศาสตราจารย์ประจำภาควิชาการจัดการสารสนเทศ คณะเทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวิทยาลัยรังสิต (2543 –ปัจจุบัน)
• หัวหน้าสาขาการจัดการสารสนเทศ คณะเทคโนโลยีสารสนเทศ (พ.ศ. 2549- ปัจจุบัน)

ตำแหน่งอื่นๆ

• กรรมการคณะอนุกรรมการกลุ่มงานบริการ ของห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา ( 2533-2534)
• กรรมการเสนอแนะเพื่อเสนอรายชื่อนายกสมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2534-2535
• รองประธานคณะกรรมการชมรมบรรณารักษ์ห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา พ.ศ 2534-2535 และ ปี พ.ศ. 2536-2537
• อนุกรรมการฝ่ายการวิจัยและพัฒนา/ ฝ่ายวิชาการ/ฝ่ายมาตรฐานของสมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย
• เลขานุการ กรรมการบริหารสมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2536-2537
• ประธานชมรมบรรณารักษ์ห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา พ. ศ. 2542-2543
• ที่ปรึกษาปริญญานิพนธ์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม  มหาวิทยาลัยรามคำแหง มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ สถาบันราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา  มหาวิทยาลัยรังสิต มหาวิทยาลัยขอนแก่น  มหาวิทยาลัยมหิดล จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• ประธานชมรมผู้สอนวิชาบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย (พ.ศ. 2550- ปัจจุบัน)
• กรรมการบริหารสมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย ตำแหน่งรองประธานฝ่ายวิจัยและพัฒนา สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย (พ.ศ. 2550- ปัจจุบัน) 

ผลงานทางวิชาการ

งานวิจัย

• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. การกำหนดหัวเรื่องวัฒนธรรมอีสาน.  มหาสารคาม :  มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม, 2534. (ได้รับทุนจากมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม)
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. รายงานประเมินผลโครงการส่งเสริมวัฒนธรรมภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. กรุงเทพฯ : โครงการมหาวิทยาลัยเพื่อสนับสนุนงานพัฒนาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, 2535.
• สุกัญญา ภัทราชัย, พรรัตน์ ดำรุงและชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. การแสดงพื้นบ้านภาคกลาง : การปรับปรนในชีวิตไทยสมัยใหม่.  กรุงเทพฯ : สถาบันไทยศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2542.
• พิมล เมฆสวัสดิ์, ชัชวาลย์  วงษ์ประเสริฐ และดวงกมล  อุ่นจิตติ.  การจัดสิ่งพิมพ์มหาวิทยาลัยในประเทศไทย.  กรุงเทพฯ : สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 2542.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ (หัวหน้าโครงการ)  โครงการการจัดทำฐานข้อมูลสารสนเทศ เรื่อง “เด็ก เยาวชน และครอบครัว”  ได้ทุนสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) ปี 2542.
• ชัชวาลย์  วงษ์ประเสริฐ และพฤษภพ สงวนเสริมศรี.  การพัฒนาโปรแกรมประยุกต์สำหรับการพัฒนาระบบศัพท์สัมพันธ์. ภาควิชาการจัดการสารสนเทศ คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต, 2542.
• ชัชวาลย์  วงษ์ประเสริฐและคนอื่นๆ (ทีมชุมชน). โครงการวิจัยระยะยาวในเด็กไทย. (25 ปี). ผู้สนับสนุนโครงการ สำนักงานกองทุนสนับสนุนงานวิจัย กระทรวงสาธารณสุข สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข. ระยะแรก 3 ปี (พ.ศ. 2544-2546)
• พรชุลี อาชวอำรุง และคนอื่นๆ (ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ ทีมวิจัย). กระบวนทัศน์และคุณลักษณะของข้าราชการไทย. กรุงเทพฯ: ก.พ.ร., 2547.
• ชลภัสส์ วงษ์ประเสริฐ และคนอื่นๆ . การประเมินโครงการตามยุทธศาสตร์ของจังหวัดปทุมธานี.  ปทุมธานี : มหาวิทยาลัยรังสิต, 2549. (ทุนวิจัยจากจังหวัดปทุมธานี)
• สุกัญญา ภัทราชัย และคนอื่นๆ (ชลภัสส์ วงษ์ประเสริฐทีมวิจัย). เรื่อง การคุ้นครองภูมิปัญญาท้องถิ่นไทยตามแผนพัฒนากฏหมายทรัพย์สินทางปัญญา ปี 2550  ทุนวิจัยจากกระทรวงพาณิชย์ (กำลังดำเนินการวิจัย มกราคม – เมษายน 2550)

หนังสือ

• ชัชวาลย์  วงษ์ประเสริฐ. โส้ทั่งบั้งกับการเหยา. (โครงการส่งเสริมหนังสือตามแนวพระราชดำริ อันดับที่ 20 ) กรุงเทพฯ : ศักดิ์โสภาการพิมพ์, 2526.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. บรรณานุกรมอีสานวันนี้.  เล่ม 1. มหาสารคาม : มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม, 2526.
• ชัชวาลย์  วงษ์ประเสริฐ. บรรณานุกรมอีสานวันนี้. เล่ม 2.  มหาสารคาม :  มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม, 2528.
• ชัชวาลย์  วงษ์ประเสริฐ.  ศิลปะการฟ้อนภาคอีสาน.  มหาสารคาม : มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม, 2532.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. การรวบรวมบรรณานุกรมงานวิจัยที่เกี่ยงข้องกับ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ.  มหาสารคาม : มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม, 2528.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. คู่มือการอบรมนาฏศิลป์พื้นบ้านอีสานโครงการส่งเสริมวัฒนธรรมภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. กรุงเทพฯ : โครงการมหาวิทยาลัย สนับงานพัฒนาโครงการน้ำพระทัยจากในหลวง, 2535.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. บริการสารนิเทศ.  ปทุมธานี : มหาวิทยาลัยรังสิต, 2537.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐและคนอื่นๆ.  สารนิเทศศาสตร์เบื้องต้น.  ปทุมธานี : มหาวิทยาลัยรังสิต, 2537.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. เอกสารประกอบการสอนวิชา IN 3305 การวิจัยและสำรวจประชามติ.  ปทุมธานี : มหาวิทยาลัยรังสิต, 2537..
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. เอกสารประกอบการสอนวิชา IMS 319 การจัดการบริการสารสนเทศ .  ปทุมธานี : มหาวิทยาลัยรังสิต, 2543.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. การปรับแต่งสารสนเทศ .  ปทุมธานี : มหาวิทยาลัยรังสิต, 2543.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. การจัดและการค้นคืนสารสนเทศ.  ปทุมธานี : มหาวิทยาลัยรังสิต, 2544.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. เอกสารประกอบการสอนวิชา IMS 212 สังคมสารสนเทศและผู้ใช้ .  ปทุมธานี : มหาวิทยาลัยรังสิต, 2544.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. ระเบียบวิธีวิจัยทางการจัดการสารสนเทศ.  ปทุมธานี : มหาวิทยาลัยรังสิต, 2544.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. “หน่วยที่ 5 แหล่งช่วยค้นคว้าประเภทแนะแหล่งสารสนเทศ  ตอนที่ 5.1 บรรณานุกรม ”, ใน เอกสารสารสอนชุดวิชา การบริการและเผยแพร่สารสนเทศ. ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, 2546.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. “หน่วยที่ 5 แหล่งช่วยค้นคว้าประเภทแนะแหล่งสารสนเทศ ตอนที่ 5.2 แคตาล็อกของสถาบันบริการสารสนเทศ ”, ใน เอกสารการสอนชุดวิชา การบริการและเผยแพร่สารสนเทศ. ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, 2546.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. “หน่วยที่ 5 แหล่งช่วยค้นคว้าประเภทแนะแหล่งสารสนเทศ ตอนที่ 10.1 บริการสารสนเทศทันสมัย ”, ใน เอกสารสารสอนชุด วิชา การบริการและเผยแพร่สารสนเทศ. ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, 2546.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ.  สังคมสารสนเทศและความรู้.  ปทุมธานี : มหาวิทยาลัยรังสิต, 2547.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ.  การจัดการบริการสารสนเทศ. ปทุมธานี : มหาวิทยาลัยรังสิต, 2547
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ.  การจัดการบริการสารสนเทศ. ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 2 ปทุมธานี : มหาวิทยาลัยรังสิต, 2548
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. การจัดและการค้นคืนสารสนเทศ.  ปทุมธานี : มหาวิทยาลัยรังสิต, 2548.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ.  การจัดการสารสนเทศเบื้องต้น. กรุงเทพฯ : เอ็กเปอร์เน็ต, 2548
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ.  การจัดการความรู้ในองค์กรธุรกิจ. กรุงเทพฯ : เอ็กเปอร์เน็ต, 2548
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ.  การตลาดสารสนเทศ. นครศรีธรรมราช : มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์, 2550

บทความ

• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. "บริการเอกสารประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมท้องถิ่น" บรรณารักษศาสตร์ มข. 2(2):1-13; เม.ย.2527.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. "การจัดทำหนังสืออ่านสำหรับชนบท" บรรณารักษศาสตร์ มข. 2(3):21-27 สค. 2527.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. "สัญลักษณ์ในห้องสมุด"  ชาวบรรณ 27 หน้า 17-27 มหาสารคาม:สำหนักหอสมุดกลางและภาควิชาบรรณารักษศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์  มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม, 2527.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. "ศูนย์เอกสารอีสาน สำนักหอสมุดกลาง มศว. มหาสารคาม" บรรณารักษศาสตร์ มข. 3(1) : 53-69:ธ.ค.2527.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ "การคาดการณ์ถึงผลกระทบของเครื่องจักรในการทำบัตรรายการ" ชาวบรรณ 28 หน้า 46-52. มหาสารคาม : สำนักหอสมุดกลางและภาควิชาบรรณารักษศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม, 2528.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ  "ผลการตรวจตราสิ่งพิมพ์ที่มีต่อการพัฒนาทรัพยากรห้องสมุด"  ชาวบรรณ 29 หน้า 83-91 มหาสารคาม : สำนักหอสมุดกลางและภาควิชาบรรณารักษศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม, 2529.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ " ความสัมพันธ์ของการสื่อสารกับสารนิเทศ"  ชาวบรรณ 30  มหาสารคาม : สำนักหอสมุดกลางและภาควิชาบรรณารักษศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์  มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม, 2530.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. "การประเมินประสิทธิภาพบริการตอบคำถาม" บรรณารักษศาสตร์ มข. 5(2) : 23-30:เม.ย.2530.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. "ระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกันกับการแก้ปัญหาหมวดกฎหมาย" บรรณารักษศาสตร์ มข. 6(1) : 34-78:ธ.ค.2530.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. "ห้องสมุด : แหล่งสนเทศทางอาชีพ" ว.แนะแนว  34-40 : มิ.ย.-ก.ค.2530.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. "ศูนย์สารนิเทศเกี่ยวกับน้ำฝน (WASH)"  บรรณารักษศาสตร์ มข.  6(2):20-22;เม.ย. 2531.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. "การพัฒนาระบบสัญลักษณ์ในห้องสมุด"  บรรณารักษศาสตร์ มข. 6(3) : 59-77; ส.ค. 2531.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ." กฎหมายหอสมุดวชิรญาณ"  ว. ห้องสมุด. 33(4): 22-32; ต.ค.-ธ.ค. 2532.
• ชัชวาลย์  วงษ์ประเสริฐ. "การจัดชั้นหนังสือ : ปราการด่านหน้าของผู้ใช้ที่จะไม่ได้หนังสือตามต้องการ"  ข่าวสารสำนักวิทยบริการและภาควิชาบรรณารักษศาสตร์.  2(3) : 3-7; พ.ค.-มิ.ย. 2531.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ.  "การถ่ายทอดสารนิเทศ" ข่าวสารสำนักวิทยบริการและ ภาควิชาบรรณารักษศาสตร์. 3(2): 19-22; มี.ค.-มิ.ย. 2532./ 3(3) : 13-17; ก.ค.-ส.ค. 2532/ 3(4) : 18-20 ก.ย.-ต.ค. 2532.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ "บัตรรายการ : คุณประโยชน์ที่ต้องทบทวน"  ชบอ. สาร  10(3):24-31; ก. ย.-ธ.ค. 2533.
• ชัชวาลย์  วงษ์ประเสริฐ. "กลยุทธ์การตลาดในงานบริการสารนิเทศ" บรรณารักษศาสตร์ มข. 9(1):24-31; ธ.ค. 2533.
• ชัชวาลย์  วงษ์ประเสริฐ.  "ระบบห้องสมุด:ความสำพันธ์ที่ทัดเทียม"  โดมทัศน์ 11 (2):48-52; ม.ค.-มี.ค. 2533.
• ชัชวาลย์  วงษ์ประเสริฐ.  "ผู้บริหารงานห้องสมุด :  ทัศนะจากงานวิจัย"  ว. ห้องสมุด.  35(1):51-55;ม.ค.-มี.ค. 2534.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ.  "พัฒนาการการดำเนินงานห้องสมุดในประเทศไทยจากผลการวิจัย"  บรรณารักษศาสตร์ มข. 7(1):32-52; ธ.ค. 2531.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. " การฟ้อนศิลปาชีพ" ใน งานส่งเสริมศิลปวัฒนธรรมไทย ครั้งที่ 13 .  มหาสารคาม : มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม, 2532.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. "กิจกรรมของห้องสมุดประชาชน" ในเอกสารประกอบการอบรมบรรณารักษ์ห้องสมุดประชาชน.  มหาสารคาม : ภาควิชาบรรณารักษศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์  มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม, 2526.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ.  "โครงการนิทรรศการหนังสือสัญจร :โอกาสใหม่ของการรณรงค์เพื่อการรู้หนังสือ"ใน เอกสารประกอบการประชุมสามัญประจำปี ครั้งที่ 31 ของสมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย. เรื่องห้องสมุดกับสารนิเทศเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต.  กรุงเทพฯ : สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย, 2534.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ.  "รวมรายชื่อวารสาร:ทัศนะจากบรรณารักษ์"  ในเอกสารประกอบการสัมมนาการบรรณาธิการข้อมูล โครงการรวบรวมรายชื่อวารสารในประเทศไทยด้วยคอมพิวเตอร์. ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 4.  กรุงเทพฯ :  ทบวงมหาวิทยาลัย, 2534.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ.  "การประชาสัมพันธ์ห้องสมุด : แนวคิดและการปฏิบัติ" ในเอกสารการสัมมนาทางวิชาการห้องสมุดสารนิเทศ.  กรุงเทพฯ :  กรมพลศึกษา, 2534.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. "กลยุทธ์การจัดการสารนิเทศเพื่อการพัฒนา"  ในบทนำเอกสารประกอบการประชุมสามัญประจำปี ครั้งที่ 32 จัดโดยสมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย เรื่องกลยุทธ์การจัดการสารนิเทศเพื่อการพัฒนา.  กรุงเทพฯ : สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย, 2534.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. “ยุคสารนิเทศจะละเลย นักสารนิเทศเชียวหรือ?” สยามรัฐ. 3 กุมภาพันธ์ 2535 หน้า 12.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. "อาชีพนักสารนิเทศ"  ชบอ.สาร 12(3):55-62; กันยายน-ธันวาคม 2536.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. "การศึกษาผู้ใช้และความต้องการใช้สารนิเทศ:ทัศนะจากงานวิจัย" ใน บริการสารนิเทศ:สนองความต้องการผู้ใช้จริงหรือ?  การประชุมสามัญประจำปี  2536. กรุงเทพฯ: สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย, 2536.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ.  "ละครเมืองเพชร"  วารสารศิลปวัฒนธรรม.  16(5):164-171; มีนาคม 2538.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ.  “การประยุกต์แนวคิดการตลาดในการบริการสารสนเทศ”,  วารสารสำนักวิทยบริการ.  5(2): 26-36; พฤษภาคม-สิงหาคม 2543.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ.  “การปรับกระบวนทัศน์ใหม่ในการจัดตั้งศูนย์สารสนเทศ”,  วารสารสำนักวิทยบริการ.  5(3): 26-33; กันยายน-ธันวาคม 2543.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ.  “Scanning of Environment: ของสังคมไทยที่จะเปลี่ยนแปลง”,  วารสารสำนักวิทยบริการ.  6(1): 44-49; มกราคม-เมษายน 2544.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ.  “สภาพการจัดการเรียนการสอนบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ในปัจจุบัน”,  วารสารสำนักวิทยบริการ.  6(2): 15-20; พฤษภาคม-สิงหาคม 2544.
• ชัชวาลย์  วงษ์ประเสริฐ. สภาพการจัดการเรียนการสอนบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ในปัจจุบัน. เอกสารประกอบการสัมมนาการปรับปรุงหลักสูตรบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์.  สถาบันราชภัฏกาญจนบุรี 2544.
• ชัชวาลย์  วงษ์ประเสริฐ. Scanning of Environment สภาพสังคมไทยที่มีผลต่อการพัฒนาห้องสมุดและการจัดการศึกษาทางบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์. เอกสารประกอบการสัมมนาการปรับปรุงหลักสูตรบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์.  สถาบันราชภัฏกาญจนบุรี 2544.
• ชัชวาลย์  วงษ์ประเสริฐ. การจัดตั้งศูนย์สารสนเทศท้องถิ่น. เอกสารประกอบการสัมมนาเรื่องรูปแบบของสำนักวิทยบริการเพื่อเป็นกลไกในการพัฒนาท้องถิ่น : การจัดและดำเนินงานสารสนเทศท้องถิ่น. สถาบันราชภัฏอุบลราชธานี, 2544.
• ชัชวาลย์  วงษ์ประเสริฐ. ความท้าทายด้านการวิจัยแนวใหม่. เอกสารประกอบการสัมมนาเรื่องกระบวนทัศน์ใหม่สำหรับวิชาชีพบรรณารักษศาสตร์และสารนิเทศศาสตร์ในยุค 2000. มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 2544.
• ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ.  “การพัฒนาระบบบริการสารสนเทศ,”  รังสิตสารสนเทศ.  8(2) กรกฎาคม – ธันวาคม 2545.
• ชลภัสส์ วงษ์ประเสริฐ. “การจัดการความรู้แนวคิดที่ต้องทบทวน,” เอกสารประกอบการสัมมนาเรื่อง การจัดการความรู้ในห้องสมุด. มหาวิทยาลัยแม่โจ้, 2549.

ขอบคุณข้อมูลจาก : โรงเรียนอัสสัมชัญธนบุรี

มุทิตาจิตอาจารย์ผู้เกษียณ ผศ. ดร.ชลภัสส์ วงษ์ประเสริฐ